Behandeling Nekhernia

Het verloop van de operatie

Niet iedere nekhernia hoeft geopereerd te worden. Voorop staat dat u klachten heeft die door de hernia kunnen worden verklaard. Dan nog is het zo dat in de meeste gevallen (ongeveer 80-90%) de herniaklachten vanzelf overgaan, eventueel ondersteund door fysiotherapie, gedoseerde rust en pijnstillers. Om deze reden besluit uw arts, in overleg met u, niet snel tot operatie. Aan de andere kant is het zo dat bij (te) lang wachten het herstel na een operatielanger duurt. In de meeste gevallen opereert een arts pas na minimaal 8 weken. 

We maken een uitzondering voor patiënten met een spoedindicatie. Er zijn twee soorten operatie-indicaties:

• Absolute operatie-indicatie: hierbij heeft uernstige of snel optredende uitvalsverschijnselen (bijvoorbeeld verlammingen) door druk van de hernia op een zenuw of op het ruggenmerg.
• Relatieve operatie-indicatie: hierbij heeft u zoveel last van pijn, dat u niet meer goed kunt functioneren. De klachten geven dan de doorslag, omdat u zelf  aangeeft “dat het zo niet verder kan”. In de meerderheid van de gevallen waarin we een nekhernia opereren, gaat het om patiënten die kampen met aanhoudende en/of onverdraaglijke pijn.

De operatie van een nekhernia gebeurt altijd onder volledige narcose. Er zijn verschillende methodes om een nekhernia te opereren. Het is nooit aangetoond dat de ene methode beter is dan de andere. Iedere neurochirurg kiest voor de operatietechniek waarin hij of zij vertrouwen heeft en die past bij de uw klachten. 

• Via de achterkant van de nek

  De benadering via de achterzijde van de nek. U ligt daarbij op uw buik, terwijl uw gezicht recht naar beneden wordt gehouden met behulp van een speciale hoofdsteun of hoofdklem. Sommige neurochirurgen voeren deze operatie uit met de patiënt in een zittende houding, waarbij de operatietafel in de vorm van een stoel wordt gebracht, en de nek met behulp van een hoofdklem in de rechte stand wordt gehouden. Op de plaats waar de doornuitsteeksels van de ruggengraat te voelen zijn, maakt de neurochirurg een lengtesnede in de huid van de nek gemaakt.

  Vervolgens worden de nekspieren aan de kant van de hernia losgemaakt van de doornuitsteeksels en de bogen van de wervels, in het gebied waar zich de hernia bevindt. Daarna wordt een stukje van de bogen weggehaald, samen met een deel van de gewrichtjes van die twee wervels. Zo wordt het wortelkanaal geheel blootgelegd en wordt de zenuwwortel vrijgemaakt. Door de zenuw vervolgens opzij te houden, kan de hernia worden opgespoord en met behulp van een speciaal paktangetje worden verwijderd.

• Via de voorkant van de nek

  De benadering via de voorzijde van de halswervelkolom is de meest voorkomende benadering van een nekhernia. U ligt hierbij op uw rug op de operatietafel, met uw gezicht recht omhoog. Aan het begin van de operatie wordt een snee gemaakt in de hals, links of rechts van het midden. De chirurg komt altijd in het midden boven de wervelkolom uit, dus de kant van de snee hoeft niet samen te hangen met de kant van de hernia.

  Vervolgens worden de spieren en de andere structuren in de hals (zoals de bloedvaten, de luchtpijp, de slokdarm) aan de kant gehouden, om uiteindelijk precies op de voorkant van de halswervelkolom uit te komen. Vervolgens wordt een röntgenfoto gemaakt op de operatiekamer om de precieze plaats van de operatie te controleren. Hierna wordt de zieke tussenwervelschijf in zijn geheel verwijderd, inclusief de uitpuiling (hernia) die zorgde voor beknelling van de zenuwwortel en/of het ruggenmerg.

  Vervolgens zijn er 3 mogelijkheden om verder te gaan. Ook hierbij is tot nu toe niet uitgemaakt welke techniek de beste is. De keuze is afhankelijk van de ervaringen, inzichten en voorkeuren van de behandelend neurochirurg. 

  • Opvullen van de tussenwervelruimte. Na het verwijderen van de tussenwervelschijf kan de ontstane ruimte worden opgevuld met een blokje, dat meestal gemaakt is van kunststof of titanium (een zgn. Cage) of eventueel met botcement. Het bot uit de aangrenzende corpora zal gaan doorgroeien. Dit kan eventueel worden gestimuleerd door botgroeistimulerende middelen of lichaamseigen beenmerg (uit de bekkenkam) bij het blokje te spuiten.  Het doel hiervan is dat de tussenwervelruimte ‘op hoogte blijft’ en dat de ruimte voor de uittredende zenuw groot is. Bovendien kan zo de stand van uw nek enigszins worden gecorrigeerd. Soms vindt de chirurg het nodig (bijvoorbeeld als er instabiliteit is van de wervels waartussen zich de hernia bevond), om een metalen plaatje aan te brengen, dat rechtstreeks in de betreffende wervels wordt vastgeschroefd. De nek wordt door het vastzetten niet merkbaar minder beweeglijk.
  • Zonder opvullen. We weten dat de ruimte voor de uittredende zenuwwortel meestal toch veel ruimer is dan de zenuwwortel nodig heeft. Daarom wordt ook vaak na het verwijderen van de tussenwervelschijf besloten om niets in de tussenwervelruimte achter te laten. Ook in dat geval treedt na verloop van tijd spontane vergroeiing van de beide wervelsop.
  • Met een discusprothese. Een aantal jaren geleden is er de mogelijkheid gekomen om tussen de wervels een beweeglijke kunsttussenwervelschijf te plaatsen. Door de wervels niet aan elkaar vast te zetten maar ten opzichte van elkaar beweeglijk te houden zou slijtage van de aangrenzende tussenwervelschijf beperkt worden. Het bewijs hiervoor ontbreekt tot nog toe, maar de voorlopige resultaten zijn niet erg bemoedigend. Bovendien zijn de protheses erg duur.

Operatierisico's

Zoals bij iedere operatie, zijn er ook aan de operatie van de nekhernia risico’s verbonden. De kans dat die optreden is zeer klein. De nekhernia komt in de praktijk vaak voor en de operatieve behandeling ervan door de neurochirurg behoort dan ook tot de “routineoperaties”. 

Het is mogelijk dat er door de operatie een toename van de uitvalsverschijnselen (verlammingen, gevoelsverlies) optreedt, meestal omdat de chirurg opereerde aan een te erg beknelde zenuwwortel. 
Een ontsteking van de operatiewond of van de tussenwervelruimte komt een enkele keer voor, en ook nabloeding in het operatiegebied kan optreden. 

Vaak bestaan er kortdurend wat klachten van spreken (schorre stem) en slikken (pijn bij slikken, of het gevoel van ‘een brok in de keel’) bij patiënten die een nekoperatie via de voorkant hebben gehad. Beschadiging van een stembandzenuw met (al dan niet voorbijgaande) heesheid is een zeldzame complicatie. 

Nog veel zeldzamer, maar wel ernstig, is beschadiging van de slokdarm of van het ruggenmerg.

Na de behandeling

Na de operatie

Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. Het hangt af van hoe u geopereerd bent of u een wonddrain in uw hals of nek heeft. De drain zorgt ervoor dat overtollig bloed weg kan. De drain wordt meestal de dag na de operatie verwijderd.  

Waarschuw direct de verpleegkundige wanneer u, na een operatie via de hals, de volgende klachten heeft: benauwdheid, heesheid, slikklachten of zwelling van de wond. Het kan zijn dat u een nabloeding heeft.  

Pijn

Bent u via uw nek geopereerd, dan kunt u last hebben van pijn in uw nek en schouder. Dit kan een paar weken duren. Het is belangrijk dat u uw nek blijft bewegen. Doet u dat niet, dan houdt u langer pijn. Geef na de operatie duidelijk aan wanneer de pijn erger wordt. Bent u via uw hals geopereerd? Dan kunt u last hebben van uw keel wanneer u slikt. Ook kunt u hees zijn.

De pijn in uw arm is meestal meteen na de operatie weg of veel minder. Een doof gevoel in hand of vingers voelt u vaak sterker dan vóór de operatie, omdat de pijn weg is. Vaak verdwijnt ook de doofheid, maar dat kunnen we nooit van tevoren voorspellen. Ook verlammingsverschijnselen verbeteren vaak na operatie. Dit gebeurt helaas niet altijd. Nekklachten kunnen ook verdwijnen, maar meestal heeft de operatie daarop weinig invloed.

Naar huis

Als het mogelijk is mag u direct na de operatie starten met mobiliseren. Een lang verblijf in het ziekenhuis is niet noodzakelijk. U mag, afhankelijk van uw herstel, de dag na de operatie naar huis. Uw behandelend arts bespreekt met u het afbouwen van de pijnstilling en instructies ten aanzien van het hervatten van activiteiten zoals sporten en autorijden. Zodra u naar huis gaat mag de eventueel aangebrachte pleister op de wond
worden verwijderd. Voor het comfort mag de pleister ook nog enkele dagen blijven zitten. Als u hechtingen heeft die niet oplosbaar zijn, kunt u deze na acht dagen bij uw huisarts laten verwijderen. U ontvangt hierover informatie van de verpleegkundige. Eenmaal thuis wordt u twee keer gebeld (na 1 en na 4 weken) door een verpleegkundige van de verpleegafdeling. Hierbij informeert hij/zij hoe het met u gaat en bespreekt met u of controle op de polikliniek nodig is.

U moet het de eerste 2 tot 3 weken rustig aan doen. Daarna kunt u alles weer doen. De kans is heel klein dat u nog een keer een hernia op dezelfde plaats krijgt. Wel kan een hernia op een andere plaats ontstaan. De wervels rondom het gebied dat is geopereerd worden zwaarder belast. Dit vergroot de kans dat er op een andere plek een hernia ontstaat.

Klachten na de operatie

Blijft u een week nadat u thuis bent pijn houden en heeft u koorts? Neem dan meteen contact op met de afdeling Neurochirurgie. Doe dat ook als u een van deze klachten heeft:

• de wond is dik, rood of doet pijn
• de wond springt open of er komt pus uit de wond
• u heeft hoge koorts
• er lekt helder vocht uit de wond
• u heeft erge hoofdpijn
• u wordt steeds suffer

Opnieuw nekhernia

80 tot 90% van de patiënten is tevreden met het resultaat na een nekherniaoperatie. Een recidief (ofwel het opnieuw optreden van een hernia op dezelfde plaats) komt bij een nekhernia vrijwel nooit voor. Juist omdat we bij een operatie via de voorzijde de hele tussenwervelschijfweghalen, is het niet mogelijk dat de tussenwervelschijf opnieuw uitpuilt.

Wel is het in een enkel geval mogelijk dat de beweeglijkheid van de twee wervels ten opzichte van elkaar is toegenomen en dat dat tot nieuwe problemen leidt. Ook kan er een hernia op een ander niveau optreden. De aangrenzende niveaus van een geopereerde nekhernia worden meer belast, zodat er een wat grotere kans is op het ontstaan van een aangrenzende hernia.