Patiëntenzorg Behandelingen Methotrexaat bij huidziekten

Wat is methotrexaat? (MTX)

Methotrexaat (MTX) is een geneesmiddel dat wordt gebruikt voor de behandeling van huidaandoeningen zoals ernstige psoriasis (met gewrichtsklachten), eczeem, morfea of LE (lupus erythematodes). lees meer

Wat is methotrexaat? (MTX)

Methotrexaat (MTX) is een geneesmiddel dat wordt gebruikt voor de behandeling van huidaandoeningen zoals ernstige psoriasis (met gewrichtsklachten), eczeem, morfea of LE (lupus erythematodes). Het wordt gebruikt wanneer lokale therapie zoals bijvoorbeeld zalven/crèmes en/of lichttherapie niet voldoende effectief zijn. Het is een geneesmiddel dat de aanmaak van cellen remt en ontstekingsremmend werkt.

Methotrexaat kunnen we in tabletvorm of per injectie geven. Naast methotrexaat schrijven we ook foliumzuur voor om de kans op bijwerkingen van methotrexaat te verminderen. Een minimale behandeling van 3 maanden is noodzakelijk om de werking van methotrexaat te beoordelen. 

Wanneer mag u methotrexaat niet gebruiken? 

  • Als u zwanger bent of borstvoeding geeft.
  • Als u zwanger wilt worden (zowel mannen als vrouwen).
  • Als u een bloedziekte en/of ernstige bloedarmoede heeft.
  • Als u een actieve maagzweer of zweren in uw mond heeft.
  • Als u een leverziekte heeft.
  • Als u ernstige nierfunctiestoornissen heeft.
  • Als u veel alcohol drinkt.
  • Als u een acute infectie heeft.
  • Als u een verstoord afweersysteem of een chronische infectie heeft (zoals HIV of TBC).
  • Als u een ernstige longaandoening heeft.
  • Als u gelijktijdige inenting met levend verzwakte vaccins nodig heeft (zoals gele koorts).
  • Als u overgevoelig bent voor methotrexaat of één van de hulpstoffen.  
Bespreek met uw arts wanneer u in het verleden een vorm van kanker gehad heeft, dit kan namelijk een reden zijn om niet te starten met methotrexaat.

Contact

Behandelunit Dermatologie

ma t/m vrij, 08.00 – 17.00 uur
Bij spoed buiten kantooruren, in het weekend en op feestdagen hoort u een antwoordapparaat met informatie over de bereikbaarheid.
(024) 361 32 80

Tijdens de behandeling

Methotrexaat mag niet gecombineerd worden met een groot aantal medicijnen. Op de dagen dat u methotrexaat inneemt, mag u geen alcohol gebruiken. Op de overige dagen maximaal één alcoholconsumptie per dag. lees meer

Tijdens de behandeling

Om tijdens de behandeling de kans op bijwerkingen te verminderen kunt u de tabletten het best tijdens de maaltijd innemen met een glas water. Daarnaast kan er vanwege bijwerkingen voor worden gekozen om de tabletten om te zetten in injecties (spuiten van methotrexaat). In het algemeen worden de methotrexaat injecties eenmaal per week toegediend in het ziekenhuis, de huisartspraktijk of door de wijkverpleegkundige. Ook kan het zijn dat u zelf leert hoe u de injecties moet toedienen. De controles vinden altijd plaats bij uw behandelend arts.

Controleafspraken

Het is belangrijk dat u zich houdt aan de regelmatige controleafspraken met uw behandelend arts. U krijgt regelmatig bloed- en urineonderzoek om in een vroeg stadium eventuele bijwerkingen op te sporen. Deze bloedcontroles blijven ook noodzakelijk wanneer u al jarenlang methotrexaat zonder bijwerkingen gebruikt.

Alcoholgebruik

Op de dagen dat u methotrexaat inneemt, mag u geen alcohol en/of alcoholhoudende middelen gebruiken. Op de overige dagen maximaal één alcoholconsumptie per dag.

Andere medicijnen

Methotrexaat mag niet gecombineerd worden met een groot aantal medicijnen, met name niet met sommige antibiotica en NSAID’s (pijnstillers). Het is daarom zeer belangrijk, dat u altijd met uw arts overlegt wanneer u (andere) medicijnen krijgt voorgeschreven of op eigen initiatief bepaalde medicijnen inneemt. Vraag bij de apotheek een geneesmiddelenpaspoort, waarop staat vermeld dat u methotrexaat gebruikt.

Vruchtbaarheid en zwangerschap

Methotrexaat kan ernstige afwijkingen van een ongeboren kind veroorzaken. Voor zowel mannen als vrouwen geldt dat tijdens de behandeling met methotrexaat geen kinderen verwekt mogen worden en vrouwen mogen geen borstvoeding geven. Vrouwen mogen pas zwanger worden als de behandeling tenminste 3 maanden is gestopt. Ook mannen mogen tenminste 3 maanden geen methotrexaat hebben gebruikt als zij een kind willen verwekken. Tijdens behandeling met methotrexaat tot 3 maanden na het eindigen van de behandeling moet een effectieve anticonceptiemethode worden gebruikt. Een behandeling met methotrexaat beïnvloedt de vruchtbaarheid niet.

Mogelijke bijwerkingen

Tijdens de behandeling met methotrexaat kunt u last krijgen van bijwerkingen, dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Als er bijwerkingen ontstaan dan verdwijnen deze meestal snel na het stoppen van de behandeling of bij een lagere dosering. lees meer

Mogelijke bijwerkingen

Tijdens de behandeling met methotrexaat kunt u last krijgen van bijwerkingen, dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Als er bijwerkingen ontstaan dan verdwijnen deze meestal snel na het stoppen van de behandeling of bij een lagere dosering. De behandelend arts stelt de dosering vast en kan deze bijstellen. Om tijdens de behandeling kans op bijwerkingen te verminderen kunt u de tabletten het best tijdens de maaltijd innemen met een glas water. Bijwerkingen kunnen ook worden beïnvloed door het inname-schema aan te passen. U kunt bijvoorbeeld net voor de nacht de tabletten innemen, zodat u de misselijkheid minder merkt.

Meest voorkomende bijwerkingen 

  • maag- of darmklachten (verlies van eetlust, misselijkheid, braken, buikpijn)
  • ontstekingen en zweertjes in slijmvliezen mond of keel (vooral tijdens de eerste 24 tot 48 uur na inname methotrexaat)
  • leverfunctiestoornissen (hiervoor krijgt u regelmatig bloedonderzoek) 

Minder voorkomende bijwerkingen

  • diarree, huiduitslag, hoofdpijn, moeheid
  • bloedarmoede of een verhoogd risico op infecties door een daling van de hoeveelheid witte of rode bloedcellen in uw bloed
  • pneumonitis, een zeer zeldzame vorm van longontsteking
  • huidafwijkingen, haaruitval (de kans hierop is minder dan 1%)

Instructie zelf toedienen methotrexaat

In overleg met uw behandelend arts is besloten zelf onderhuids (subcutaan) te gaan injecteren met methotrexaat. U krijgt ook praktische uitleg van de verpleegkundigen. lees meer

Naar uw afspraak polikliniek Dermatologie

Ingang: Hoofdingang
Gebouw: A
Verdieping: 1
Route: 678 naar Plein A1 Oost

bekijk route

Naar uw afspraak polikliniek Dermatologie

Bezoekadres

Radboudumc hoofdingang
Geert Grooteplein Zuid 10
6525 GA Nijmegen

Routebeschrijving

Reis naar Geert Grooteplein Zuid 10
Ga naar binnen bij: Hoofdingang
Ga naar Gebouw A , Verdieping 1 en volg route 678 naar Plein A1 Oost
  • Medewerkers
  • Intranet