Behandeling Hartfalenmedi­cijnen via een infuuspomp

Verwachtingen

Cassettepomp

De medicatie wordt toegediend door een cassettepomp. Deze cassettepomp heeft een venster waarop alle gegevens staan. We stellen de pomp in voordat u naar huis gaat. De thuiszorgverpleegkundige geeft u uitleg over de pomp.
De cassettepomp heeft een batterij. De gespecialiseerde verpleegkundige van de thuiszorg, bekijkt samen met u hoeveel materialen u nodig heeft om de dagelijkse activiteiten te kunnen uitvoeren zoals u dit wilt. Als het nodig is, kunnen er bijvoorbeeld twee batterijen geleverd worden.

Mogelijke nadelen

Het kan een nadeel zijn dat u de infuuspomp continu bij u moet hebben. Toch geven veel patiënten aan dat ze met deze infuuspomp mobiel genoeg zijn om naar buiten te gaan.

Thuis overlijden

Het verloop van hartfalen is moeilijk te voorspellen. Sommige patiënten worden stabieler en hebben minder last van beperkingen. Andere patiënten worden juist minder stabiel en hebben daardoor meer klachten en beperkingen.
Wanneer u steeds meer klachten krijgt van het hartfalen of wanneer de medicatie niet meer voldoende werkt, kunt u in overleg met de huisarts of de thuiszorgverpleegkundige meer palliatieve zorg krijgen. Met behulp van medicijnen zoals morfine en dormicum (slaapmiddel) kunt u beter slapen en heeft u minder last van benauwdheid. De huisarts kan in overleg met u een palliatief team inschakelen voor deze zorg.
 

Het infuus

U gaat naar huis met een infuus dat continu medicatie afgeeft. In de meeste gevallen is dit een PICC-lijn. Ook als u een ander infuus heeft gekregen, zijn onderstaande aandachtspunten belangrijk.

PICC-lijn

De PICC-lijn is een centraal veneuze katheter. Het uiteinde van de katheter ligt in een groot centraal gelegen bloedvat. Op de PICC-lijn kunnen verschillende lijnen aangesloten worden waardoor intraveneuze medicatie toegediend kan worden. Hierdoor is het mogelijk om u meerdere medicijnen tegelijk toe te dienen.

Aandachtspunten PICC-lijn

Douchen is toegestaan. Baden en zwemmen raden we af. Als er vocht onder de pleister komt, moet deze vervangen worden. U mag niet aan uw oksels opgetild worden omdat de PICC-lijn dan kan verschuiven. Er mag geen bloeddruk gemeten worden of bloed afgenomen worden aan de arm waaraan de PICC-lijn is aangesloten omdat de PICC-lijn dan beschadigd kan raken.

Verzorging insteekopening

De PICC-lijn wordt bevestigd op de huid met een pleister. Deze pleister noemen we een ‘statlock’. Deze statlock moet een keer per drie weken vervangen worden. De bovenste (doorzichtige) pleister moet één keer per week vervangen worden.
 

Heparineslot

Wanneer uw arts in overleg met u besluit om (tijdelijk) te stoppen met een medicijn, kunnen we bloedverdunners (heparine) of zout (NaCl 0,9%) aanbrengen in de lijn. Dit noemen we een slot. Een slot zorgt ervoor dat de lijn open blijft en in de toekomst nog gebruikt kan worden. De thuiszorgverpleegkundige weet welk slot er gebruikt moet worden.

Complicaties

Extravasatie is een complicatie die kan voorkomen wanneer medicatie via het infuus wordt gegeven. Dit betekent dat het medicijn niet in het bloedvat terecht komt maar onder de huid. Hierdoor is het medicijn niet meer effectief. Daarnaast kan het lokale effecten hebben zoals zwelling en roodheid. Ook kan de plek pijnlijk worden of branderig aanvoelen. Als u deze tekenen ziet rondom uw infuus, zet dan direct de medicatiepomp uit en neem contact op met de thuiszorg.

Onderdelen infuuspomp

Overzicht hartfalenmedi­cijnen

Hier vindt u een overzicht van de verschillende hartfalenmedicijnen en de meest voorkomende bijwerkingen. Uw cardioloog kiest de medicijnen die het best passen bij uw klachten.

Lees de bijsluiter voor de volledige informatie over de werking en bijwerkingen van de medicijnen. In het ziekenhuis wordt u  op de medicatie ingesteld. Eventuele bijwerkingen worden dan al opgemerkt voor u naar huis gaat.

Diuretica (plasmedicatie) furosemide / lasix®

Furosemide is een plasmiddel. Het voert overtollig vocht af om het hart te ontlasten. Wanneer de knijpkracht van het hart slecht is, kan furosemide worden gecombineerd met een hartversterkend medicijn als milrinone of dobutamine.
Als gevolg van het afdrijven van vocht moet u vaker plassen. Furosemide zorgt voor een verlaging van de bloeddruk. Hierdoor kunt u in het begin wat duizelig worden.

Bijwerkingen:

• uitdroging
• lage bloeddruk
• hoofdpijn
• droge mond

Daarnaast kunt u last krijgen van krampen in de benen. Hiervoor kunt u paracetamol gebruiken. Overleg als u te veel last krijgt van de krampen in uw benen.

Het is belangrijk om dagelijks te wegen bij het gebruik van furosemide. Neem contact op met de thuiszorg of huisarts als u in 3 dagen tijd 2 kilo of meer aankomt.

Inotropica (hartversterkende medicatie)

Bij hartfalen is de pompkracht van het hart verlaagd. Inotropica zijn medicijnen die het hart ondersteunen door de pompkracht van het hart te vergroten. De meest gebruikte inotropica zijn dobutamine en milrinone.
De cardioloog bepaalt de dosering van deze medicijnen. Inotropica zijn snel uitgewerkt. Daarom mag de pomp niet gestopt worden. Ook niet om andere medicatie te geven of om er bloed uit af te nemen.
Het infuus mag niet worden doorgespoten als u inotropica krijgt. Dan komt er namelijk te veel van het medicijn in de bloedbaan, dit kan het hart extra belasten.

Milrinone

Het hart heeft calcium nodig om te kunnen samenknijpen. Milrinone verhoogt de calciumconcentratie in de hartspiercellen, waardoor deze beter kunnen samentrekken. Daarnaast verwijdt milrinone de bloedvaten, waardoor de druk waar het hart tegenin moet pompen lager is. Door beide maatregelen kan het hart makkelijker samenknijpen en krachtiger bloed rondpompen.

Bijwerkingen:

• hoofdpijn
• misselijkheid
• lage bloeddruk
• duizeligheid
• hartkloppingen

 

Dobutamine

Dobutamine is een medicijn dat gegeven wordt om de knijpkracht van het hart te verbeteren. Door de knijpkracht van het hart te verbeteren, wordt het hart ondersteund om voldoende bloed rond te pompen.

Bijwerkingen:

• hoofdpijn
• misselijkheid
• pijn op de borst
• hartkloppingen

Leefregels

Voor patiënten met hartfalen gelden de volgende adviezen:

• Vermijd grote zoutinname; zout houdt vocht vast.
• Drink 1,5 liter vocht per dag en eet 2 stuks fruit.
• Wissel rust en bewegen af. Neem overdag rustpauzes, bij voorkeur liggend.
• Bij vocht in de buik: spreid de maaltijden, eet zes keer per dag kleine porties.
• Gebruik alleen paracetamol bij pijn of kramp. Gebruik geen ibuprofen, naproxen of diclofenac.
• Overleg direct met uw huisarts bij diarree en koorts om uitdroging te voorkomen

Veelgestelde vragen over hartfalenmedi­cijnen via een infuuspomp

-

• Mag mijn infuus worden doorgespoten?

  Bij het gebruik van inotropie mag het infuus niet worden doorgespoten (zie medicatie). Bij het gebruik van plasmedicatie kan het infuus wel worden doorgespoten.
   

• Mag de pomp tijdelijk worden stopgezet?

  Als u plasmedicatie via het infuus krijgt, dan is het mogelijk om de pomp (tijdelijk) te stoppen. Overleg dit altijd eerst met uw cardioloog.
  Bij het gebruik van inotropie mag de pomp niet worden stilgezet omdat het medicijn vrijwel direct is uitgewerkt.
  Neem contact op met de specialistische thuiszorgverpleegkundige bij problemen met de infuuspomp.

• Mag er bloed worden afgenomen via het infuus?

  Bij gebruik van inotropie mag er geen bloed worden afgenomen via het infuus. Bij andere medicatie is dit wel mogelijk. Er mag niet worden geprikt in de arm waar het infuus zit.

• Zijn er kosten voor de patiënt?

  Hartfalenmedicatie wordt niet altijd vergoed door de zorgverzekeraar. Dit medicijn wordt dan vergoed door het Radboudumc.
  De materialen die gebruikt worden voor het infuus (bijvoorbeeld de pleisters) worden wel altijd vergoed door de verzekering. U krijgt een vergoedingenformulier mee in het ziekenhuis dat u bij de apotheek kunt afgeven.
   

• Welke apotheek zorgt voor mijn intraveneuze medicatie?

  Meestal verzorgt de apotheek van het Radboudumc de intraveneuze medicatie.
   

• Wat gebeurt er met mijn ICD thuis?

  Als de arts bij u vaststelt dat het hartfalen niet meer behandelbaar is, dan kan de levensreddende functie van de ICD (Implanteerbare Cardioverter Defibrillator) het overlijden in de weg staan. De ICD kan in deze fase ongewenste en pijnlijke shocks afgeven. Als u om deze reden de ICD uit wilt laten zetten, kunt u dit bespreken met de cardioloog. U kunt deze wens ook al kenbaar maken in een eerder stadium.
  In sommige gevallen is de ICD gecombineerd met een hartfalenpacemaker (CRT). De CRT blijft wel aanstaan als de ICD wordt uitgezet. Daardoor heeft u minder last van hartfalenklachten zoals benauwdheid.
  Meestal kan de ICD ruim voor het stervensproces uitgezet worden. Dit gebeurt op de polikliniek, op de verpleegafdeling of (in sommige gevallen) in de thuissituatie.
   

• Wat te doen bij acute kortademigheid?

  • Probeer rustig te blijven.
  • U gaat rechtop zitten met de benen naar beneden.
  • U neemt nitrospray/isordil onder de tong, en herhaalt dit bij aanhoudende klachten na 10 minuten. We adviseren om te blijven zitten om bijwerkingen van de nitrospray, zoals duizeligheid, te voorkomen.
  • Daarnaast kunt u een plastablet (furosemide/bumetanide) nemen.
  • Mochten de klachten ook na deze medicijnen niet zakken, bel dan het spoednummer van de huisarts/huisartsenpost.

Contact opnemen over de PICC-lijn

Bij problemen met de PICC-lijn kunt u contact opnemen met de verpleegkundige van het specialistische thuiszorgteam.
Het is belangrijk om contact op te nemen in de volgende situaties:

• Als de PICC-lijn beschadigd raakt. Zet eerst het klemmetje en neem daarna zo snel mogelijk contact op.
• Als de insteekopening pijnlijk of rood is of als er pus uitkomt.
• Als de PICC-lijn verschuift. In dit geval mag u niet proberen deze weer terug te schuiven. Verbind de PICC-lijn extra en neem contact op.
• Als u koorts (meer dan 38,5 graden) en/of koude rillingen heeft. Dit geldt 24 uur per dag, dus ook in het weekend, ’s avonds of ’s nachts.

Heeft u nog vragen?

Met vragen kunt u terecht bij de cardioloog, hartfalenverpleegkundige of de gespecialiseerd verpleegkundige van de thuiszorg.

De hartfalenpolikliniek is bereikbaar tussen 8.00 en 17.00 uur, maandag t/m vrijdag. Telefoonnummer: (024) 361 98 31