Behandeling Behandeling van diabetes type 1

Bloedglucose meten

Als u diabetes type 1 heeft, meet u regelmatig de hoeveelheid glucose in uw bloed. Dit heet uw bloedglucosewaarde. U meet deze waarde met een glucosesensor of bloedglucosemeter.

• Een bloedglucosemeter gebruikt u met een prikpen en teststrips. Hiermee ziet u uw bloedglucosewaarde in mmol/l.
• Veel mensen gebruiken een glucosesensor, maar het is belangrijk dat u ook weet hoe u met een meter kunt meten. Als de sensor niet werkt, kunt u altijd terugvallen op de meter.

Meer informatie 

• Bloedglucose prikken bij diabetes type 1 (Diabetes.nl)
• Informatie over welke meters er zijn en wat vergoed wordt bloedglucosemeter kiezen (Diabetesvereniging Nederland) 

Behandeling met insuline

Bij diabetes type 1 krijgt u een behandeling met insuline. Dit is nodig omdat uw lichaam zelf geen insuline meer maakt. Afhankelijk van uw situatie krijgt u ook andere medicijnen. Bijvoorbeeld als u naast de diabetes ook andere aandoeningen heeft. Ook heeft u met diabetes type 1 een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Als het nodig is, krijgt u daarvoor bloeddrukverlagers en cholesterolverlagers.  

Meer informatie

• Soorten insuline bij diabetes type 1 (Diabetes.nl)
• Merken insuline en vergoedingen: Welke insuline gebruik je? (Diabetesvereniging Nederland)
• Overige bloedglucoseverlagende medicatie bij diabetes type 1 Medicijnen bij diabetes type 1 (Diabetesvereniging Nederland)
• Andere medicijnen bij diabetes type 1 (Diabetes.nl)

Insuline spuiten met een pen

U spuit insuline met een insulinepen. Dit doet u net onder de huid, bijvoorbeeld in uw buik, bovenbeen of bil. Er zijn voorgevulde en navulbare pennen. Uw diabetesverpleegkundige helpt u kiezen. Het is belangrijk om zorgvuldig te spuiten. Was uw handen, controleer de hoeveelheid insuline en gebruik steeds een andere plek om irritatie te voorkomen.

Meer informatie

• Informatie over hoe een insulinepen werkt: Spuiten met een insulinepen (Diabetes.nl)

Glucose streefwaarden

Uw behandeling met insuline is gericht op het bereiken van gezonde glucosewaarden, de zogenoemde streefwaarden. Dit kost tijd. Vooral als u pas kort weet dat u diabetes heeft kunnen uw glucosewaarden nog hoog liggen. Uw lichaam moet weer wennen aan lagere glucosewaarden. Het diabetesteam helpt u te ontdekken hoe uw lichaam reageert op insuline en hoeveel insuline uw lichaam nodig heeft.  

Artsen en wetenschappers hebben samen de beste streefwaarden bepaald. Deze waarden kunnen per persoon verschillen, afhankelijk van uw situatie. Zo kunnen de streefwaarden bijvoorbeeld anders zijn voor ouderen of voor vrouwen die zwanger zijn. We stemmen de streefwaarde daarom af op uw situatie.

• HbA1c: gemiddelde glucosewaarde

  De HbA1c-waarde geeft uw gemiddelde bloedglucosewaarde in de laatste 2-3 maanden weer. We meten de HbA1c in uw bloed regelmatig en bespreken de uitslag met u.  

  Belangrijk om te weten

  • Voor veel mensen is een HbA1c-waarde onder 53 mmol/mol het doel, maar dit kan individueel verschillen. Met een HbA1c-waarde onder 53 mmol/mol is de kans op complicaties bij diabetes kleiner. 
  • Vroeger werd het HbA1c gemeten in procenten, tegenwoordig in mmol/mol. Met een omrekentabel kunt u oude en nieuwe waarden vergelijken.
  • Om uw HbA1c te meten, kunt u thuis met een vingerprik bloed afnemen en toesturen. Hieruit bepalen we het HbA1c.  

  Meer informatie

  • Informatie over wat HbA1C is en waarom het belangrijk is: Wat is het HbA1c? (Diabetes.nl)

• Time in Range: bloedglucose binnen de afgesproken waarden

  U kunt uw bloedglucose meten en de resultaten uitdrukken met Time in Range. Dit is het percentage van de dag dat uw bloedglucose binnen de afgesproken streefwaarden blijft. Voor mensen met diabetes ligt dit meestal tussen de 4,0 en 10,0 mmol/l.

  Belangrijk om te weten  

  • Met een continue glucosesensor wordt uw Time in Range heel nauwkeurig bepaald.
  • De Time in Range is geen vervanging van de HbA1c-waarde, maar samen bieden ze waardevolle informatie over hoe goed u omgaat met uw diabetes.
  • Voor zwangeren en ouderen kunnen aangepaste streefwaarden gelden.

  Meer informatie

  • Voor- en nadelen van de Time in Range: Wat is de Time in Range of tijd binnen doelbereik?  (Diabetes.nl)
  • Informatie over hoe de Time in Range u kan helpen: Wat is Time in Range bij diabetes?  
    (Diabetesvereniging Nederland)

Glucose meten met een sensor

Bij diabetes type 1 kunt u een glucosesensor gebruiken om uw glucosewaarde te meten. Deze sensor meet uw glucosewaarde in het vocht net onder de huid. Het resultaat ziet u op een ontvanger, zoals uw smartphone of insulinepomp. Met een glucosesensor krijgt u meer inzicht in uw glucosewaarden dan met een bloedglucosemeter.

Er zijn 2 soorten sensoren:

• Continue Glucose Monitoring (CGM)
• Flash Glucose Monitoring (FGM). Bij een flashsensor moet u een extra handeling doen om uw glucosewaarde te zien.

De flashsensor wordt vergoed voor iedereen met diabetes type 1 en voor mensen met diabetes type 2 die minimaal 3 tot 4 keer per dag insuline gebruiken. Voor de continue sensor gelden andere regels.

Meer informatie

• Soorten sensoren: Glucosesensoren bij diabetes type 1 (Diabetes.nl)
• Merken sensoren (Diabetesvereniging Nederland)
• Vergoeding glucosesensoren (Diabetesvereniging Nederland)
• Garanties glucosesensoren (Diabetesvereniging Nederland)
• Bespreek welke technische opties voor diabetes het beste bij u passen met uw zorgverlener. Deze gesprekskaart kan daarbij helpen: Goed op weg met Diatech (Diabetes.nl)

Insuline toedienen met een pomp

In plaats van insuline spuiten met een insulinepen, kunt u insuline ook toedienen met een insulinepomp. Dit is een apparaatje dat steeds kleine hoeveelheden kortwerkende insuline afgeeft. De insuline komt in uw lichaam via een dun buisje (canule) of een naaldje onder uw huid.  

Er zijn draadloze pompen en pompen met een slangetje.

• Een insulinepomp met slangetje wordt via een dunne slang verbonden met een buisje onder uw huid en draagt u bijvoorbeeld aan uw broekriem of in een zak.
• Een draadloze pomp plakt u direct op de huid en heeft geen slangetje, maar werkt met een afstandsbediening of smartphone.

Een insulinepomp heeft voor- en nadelen. In de pomp zit alleen kortwerkende insuline. Hiermee kunt u uw glucosewaarden nauwkeuriger regelen. Maar het biedt minder zekerheid dan altijd langwerkende insuline in uw lichaam hebben. Bespreek met uw zorgverlener of een insulinepomp past bij uw situatie en hoe deze u kan helpen.

Meer informatie

• Hoe werkt een insulinepomp? (Diabetes.nl)

De juiste techniek kiezen voor uw behandeling

Nieuwe technieken voor de behandeling van diabetes ontwikkelen zich snel. Er zijn verschillende apparaten en systemen beschikbaar, maar het is belangrijk om te kiezen wat het beste bij u past. Hierbij speelt uw dagelijks leven een grote rol, evenals wat uw zorgverzekeraar vergoedt. Uw diabetesteam kan u helpen bij het maken van een keuze die past bij uw situatie. Ook zijn er online keuzehulpen en kunt u bijvoorbeeld deelnemen aan het Techlab van het Radboudumc en Diabetesvereniging Nederland. Hier kunt u verschillende diabetes-technieken bekijken, vergelijken en informatie krijgen van experts en mensen met ervaring.

Meer informatie

• Hulp bij uw keuze: Keuzehulp (Mediq)
• Hoe kiest u een insulinepomp? (Bosman Diabetes)
• Hybrid Closed Loop Systenen (Diabetesvereniging Nederland)
• Bekijken, vergelijken en informatie krijgen van experts en mensen met ervaring: Techlab (Diabetesvereniging Nederland)

Huidproblemen door de pleister van de sensor of pomp

Veel mensen met diabetes ervaren problemen met de pleisters van hun sensor of pomp. De sensor blijft bij de ene persoon niet goed plakken, bij de andere is het lastig om de pleister los te krijgen, en soms ontstaat er een allergische reactie.

Goed om te weten

• Huidproblemen door pleisters komen vaak voor bij mensen met diabetes.
• Deze problemen ontstaan meestal door beschadiging van de huid tijdens het plaatsen en verwijderen van de pleister, zoals bij een patchpomp, sensor of infuusset. Het kan helpen de pleister onder de douche te verwijderen, zodat deze makkelijker loskomt, of gebruik een plakremover.
• U kunt huidproblemen zoveel mogelijk voorkomen door de huid goed te verzorgen met een vette zalf voor en na het plaatsen van de pleister. Zorg ervoor dat de huid niet te vet is voordat u de sensor of pomp aanbrengt, want anders kan de pleister niet goed blijven zitten.
• Sommige mensen hebben een allergie voor bepaalde lijmsoorten. Dit kan per product verschillen.
• Als u huidproblemen heeft door de sensor of pomp, neem dan contact op met uw diabetesverpleegkundige.

Meer informatie

• Tips om huidirritatie te voorkomen en te behandelen (Bosman Diabetes)
• Kijk het webinar van zorgverleners over huidproblemen bij diabetes (Diabetesvereniging Nederland)

Afspraak op de polikliniek over uw diabetes

Bij het Radboudumc kunt u terecht voor de behandeling van alle soorten diabetes mellitus, ook zwangerschapsdiabetes. U wordt geholpen op de polikliniek van de afdeling Interne Geneeskunde. Hier werken internisten die gespecialiseerd zijn in de behandeling van diabetes. U kunt terecht voor:

• type 1 diabetes: het lichaam maakt zelf helemaal geen insuline meer aan
• gecompliceerde diabetes type 2: het lichaam heeft te weinig insuline
• andere vormen van diabetes mellitus

• Eerste afspraak

  Bij uw eerste bezoek maken we kennis en bespreken we uw ervaringen met diabetes, wat voor u belangrijk is, hoe u ermee omgaat, en waarom u naar het Radboudumc bent gekomen. We doen ook een lichamelijk onderzoek en mogelijk een labonderzoek.

• Behandelplan

  Aan het eind van uw eerste afspraak maken we samen een behandelplan. Dit plan helpt u:

  • om te gaan met diabetes in uw dagelijks leven
  • uw diabetes goed onder controle te houden en complicaties te voorkomen (soms met hulp van specialisten zoals een oogarts, nefroloog, podotherapeut, diëtist, psycholoog of vaatchirurg)
  • te leren wat u zelf kunt doen om uw diabetes goede te reguleren (zoals voeding, bewegen, zelfcontrole)
  • de juiste begeleiding van ons diabetesteam te krijgen. Samen kijken we hoe vaak u naar de polikliniek komt en of telefonische afspraken mogelijk zijn

  De behandeling bestaat uit leefstijladviezen zoals gezond eten, voldoende bewegen en niet roken en uit medicijnen zoals tabletten of insuline. We moedigen u aan om actief deel te nemen aan uw behandeling.

• Vervolgafspraken

  Bij elk volgend bezoek bespreken we wat op dat moment voor u belangrijk is en kijken we naar uw behandelplan. Waar nodig stellen we de behandeling bij. We controleren jaarlijks uw bloeddruk, gewicht en voeten, wanneer het nodig is doen we dit vaker.

• Voorbereiden van uw afspraken

  Via mijnRadboud kunt u uw glucosewaarden uploaden en uitslagen van onderzoeken bekijken. Met een 'thuisset' kunt u zelf een vingerprik doen en het buisje naar ons laboratorium sturen voor een Hba1c-bepaling. Dan hebben we de uitslag bij uw volgende bezoek. Bereid uw bezoek voor door na te denken over wat u wilt bespreken.

• Informatie voor uw huisarts of internist

  Uw huisarts krijgt regelmatig een update over uw behandeling. Waar mogelijk verwijzen wij u terug naar uw huisarts of internist in een ziekenhuis bij u in de buurt.