Behandeling of onderzoek onder anesthesie
Als u naar het Radboudumc komt voor een operatie dan krijgt u te maken met anesthesie (verdoving of narcose). Ook voor andere ingrepen, zoals een behandeling of onderzoek, is anesthesie soms nodig. Anesthesie zorgt ervoor dat u tijdens de behandeling geen pijn heeft.Zorgpad anesthesie
Hier vindt u een overzicht van alle stappen die u doorloopt wanneer u een behandeling of onderzoek ondergaat waarbij anesthesie nodig is. bekijk de tijdlijnDe anesthesioloog
Veel behandelingen of onderzoeken worden gedaan met een vorm van anesthesie (ook bekend als narcose of een verdoving). Dit gebeurt onder leiding van de anesthesioloog. Deze arts zorgt er onder andere voor dat u tijdens de operatie veilig narcose krijgt en daarna zo min mogelijk pijn ervaart.Keuzehulp Anesthesiologie
In deze keuzehulp vindt u uitleg over de verschillende vormen van anesthesie en pijnstilling, plus de voor- en nadelen hiervan. naar keuzehulpVoorbereiding
Voorafgaand aan de operatie zijn er een aantal dingen die u ter voorbereiding moet doen. Denk hierbij aan nuchter blijven of medicatiegebruik.
lees meerNa de ingreep
Na de operatie wordt u naar de verkoeverafdeling gebracht. Na uw verblijf op de verkoeverkamer wordt u teruggebracht naar de verpleegafdeling. Soms is het noodzakelijk dat u na de operatie extra zorg, speciale bewaking of een behandeling nodig heeft. lees meerNa de ingreep
Verkoeverkamer (uitslaapkamer)
Na de operatie wordt u naar de verkoeverkamer, ook wel de uitslaapkamer genoemd, gebracht. Dat is een aparte ruimte vlakbij de operatiekamer. U wordt opnieuw aangesloten aan bewakingsapparatuur en enige tijd door een gespecialiseerde verkoeververpleegkundige in de gaten gehouden. De verpleegkundige let op:- ongewenste reacties door de anesthesie
- misselijkheid
- pijn
- zuurstofgehalte in het bloed
- hartslag
- bloeddruk
- de operatiewond
- dat uw blaas niet te vol raakt
Op de verkoeverkamer mag alleen bezoek komen bij kinderen tot 16 jaar en volwassenen die extra begeleiding nodig hebben.
Verpleegafdeling
Na uw verblijf op de verkoeverkamer wordt u teruggebracht naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige brengt uw familie hiervan op de hoogte. U kunt nog steeds wat slaperig en misselijk zijn. Ook de pijn kan erger worden. Hiervoor krijgt u pijnstillers.Intensieve zorg
Soms is het noodzakelijk dat u na de operatie extra zorg, speciale bewaking of een behandeling nodig heeft. Bijvoorbeeld als u een hele grote operatie heeft ondergaan of als er complicaties zijn opgetreden. We hebben 3 gespecialiseerde afdelingen:Contactpersoon
Bij uw opname op de verpleegafdeling wordt gevraagd naar een contactpersoon. Deze kan dag en nacht (telefonisch) informatie over u krijgen van de verpleegkundige die u verzorgt.Pijn na de operatie
het is normaal dat u na een operatie enige pijn of ongemak ervaart. Pijn is een nuttig en belangrijk signaal. Het zorgt ervoor dat u rust neemt zodat het herstel sneller gaat. Soms is de pijn heel erg. Dit vertraagt uw herstel. Wij vinden pijn acceptabel als u goed kunt doorademen en ophoesten, een beetje kunt bewegen en als de pijn u niet teveel ‘energie’ kost. Als u niet kunt slapen of zelfs niet een beetje kunt wegdommelen is uw pijn echt te erg.Meerdere keren per dag vragen wij hoeveel pijn u heeft. U geeft dit aan op een schaal van 0 (geen pijn) tot 10 (meest erge pijn) of op een speciale pijnmeetlat. Als de pijn niet acceptabel is, krijgt u pijnbestrijding. Dit kan met tabletten of via een infuus.
Behandeling Anesthesie bij kinderen
Als uw kind een behandeling of onderzoek onder anesthesie krijgt is het belangrijk om hem/haar goed voor te bereiden.
lees meerPolikliniek Anesthesiologie
Als u binnenkort een behandeling of onderzoek ondergaat waarbij verdoving nodig is, bezoekt u de polikliniek anesthesiologie. lees meerNaar huis
Bij veel operaties en ingrepen is het mogelijk om nog dezelfde dag naar huis te gaan. Voordat u naar huis gaat moeten de volgende zaken geregeld zijn:- U wordt opgehaald en thuisgebracht door een volwassene.
- U mag niet zelf rijden (de anesthesiemiddelen zijn nog niet volledig uitgewerkt).
- De eerste 24 uur is er thuis iemand in de buurt.
- het rustig aan te doen,
- goed voor uzelf te (laten) zorgen,
- meer rust te nemen dan normaal,
- licht verteerbaar voedsel te eten (zeker de eerste 24 uur).
Regionale verdoving van arm of been
Als u na de operatie weer naar huis gaat, en de verdoving is nog niet uitgewerkt, moet u extra voorzichtig zijn. Zonder dat u het voelt, kan u dit lichaamsdeel beschadigen. Bij een ingreep aan uw arm of hand is het verstandig een mitella te dragen.Moe
Veel patiënten voelen zich nog dagen en soms zelfs maanden na een grote ingreep moe. Als uw lichaam een grote wond heeft zorgen uw hersenen er voor dat u het wat rustiger aan gaat doen. Zo herstelt u sneller.Pijnbeleid en pijnbehandeling
Vormen van anesthesie
Algehele anesthesie Narcose
Algehele anesthesie is de meest bekende vorm van anesthesie. We noemen dit ook wel narcose. U wordt in een diepe slaap gebracht en bent tijdelijk helemaal buiten bewustzijn. U maakt in principe niets mee van de ingreep.
lees meerAlgehele anesthesie Narcose
Algehele anesthesie is de meest bekende vorm van anesthesie. We noemen dit ook wel narcose. Via een infuus dient de anesthesioloog u anesthesiemiddelen toe, waardoor u vrijwel direct in een diepe slaap valt.
Ademhaling
Soms is het nodig om uw ademhaling tijdens de ingreep over te kunnen nemen. Daarom plaatsen we vaak voordat de operatie begint een beademingsbuis (plastic buisje) in uw keel. Dit gebeurt als u onder narcose bent. Bij sommige ingrepen worden extra infusen ingebracht, bijvoorbeeld een centrale lijn (infuus in de halsader), een arterielijn (infuus in de slagader in de pols) of een blaaskatheter.
Vitale functies
De anesthesioloog bewaakt tijdens de behandeling de belangrijke ‘vitale’ functies van uw lichaam, zoals:
- hartslag
- bloeddruk
- zuurstofgehalte in uw bloed
De ademhaling en de bloedsomloop kunnen indien noodzakelijk worden ondersteund met medicijnen. Gedurende de operatie krijgt u medicijnen toegediend om u onder narcose te houden.
Bijwerkingen of complicaties
Anesthesie is tegenwoordig zeer veilig. Toch kunnen bijwerkingen of complicaties optreden.
- Schade aan tanden
Door het plaatsen van de beademingsbuis kan soms schade aan het gebit ontstaan. Dat gebeurt vooral bij kwetsbare tanden of bij gebitten waar tanden ontbreken en/of los zitten. - Reacties op medicijnen
Tijdens de operatie kunnen overgevoeligheidsreacties op medicijnen optreden. - Bewust
In zeer uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat patiënten geluiden of de ingreep gedeeltelijk kunnen herinneren. - Keelpijn of heesheid
Na de ingreep hebben sommige patiënten last van keelpijn of heesheid meestal als gevolg van de beademingsbuis. Dit trekt meestal snel weer weg. - Misselijk
Het komt regelmatig voor dat patiënten na een operatie misselijk zijn en moeten overgeven. De anesthesioloog geeft, als dat nodig is, medicijnen om dit te voorkomen of te bestrijden. - Spierzwakte
Heel zelden is er na een algehele anesthesie sprake van gevoels- en/of krachtsverlies (spierzwakte) van een arm of been. Meestal verdwijnen deze klachten na korte tijd.
Spinale en epidurale anesthesie Ruggenprik
Bij spinale anesthesie verdoven we uw hele onderlichaam. Bij epidurale anesthesie krijgt u een injectie in uw rug op de hoogte van de plek waar u geopereerd wordt. lees meerSpinale en epidurale anesthesie Ruggenprik
Spinaal
Bij spinale anesthesie verdoven we uw hele onderlichaam. U krijgt een injectie laag onderin uw rug. De verdovingsvloeistof komt dan in de ruggenmergvloeistof terecht. Op deze plaats zitten zenuwen die naar het onderlichaam lopen. De verdoving zorgt ervoor dat het hele onderlichaam eerst warm en daarna gevoelloos wordt. Na een tijdje kunt u uw benen niet meer bewegen. Ook voelt u het niet als uw blaas vol raakt. De anesthesioloog let hier op. Soms is het nodig om na de ingreep de blaas te legen met blaaskatheter. Tijdens spinale anesthesie bent u tijdens de ingreep bij bewustzijn. Soms wordt deze vorm van anesthesie gecombineerd met sedatie.Epiduraal
Bij epidurale anesthesie krijgt u een injectie in uw rug op de hoogte van de plek waar u geopereerd wordt. Op die plek brengen we meestal ook een infuusslangetje in waarmee we tijdens en na de operatie extra verdovingsvloeistof kunnen toedienen. Omdat de verdoving ook de zenuwen naar de blaas kan verdoven, krijgt u een blaaskatheter. Deze ruggenprik wordt meestal gebruikt als aanvullende pijnstilling naast algehele narcose.Bijwerkingen
Onvoldoende pijnstillingHet kan gebeuren dat de verdoving niet voldoende werkt. U krijgt extra verdoving als dat mogelijk is. Helpt dat niet, dat dan kiest de anesthesioloog samen met u een andere vorm van verdoving, bijvoorbeeld algehele anesthesie.
Lage bloeddruk / trage hartslag
Door de ruggenprik daalt uw bloeddruk. Soms wordt ook uw hartslag traag. Dit merkt u door een duizelig of flauw gevoel. Daarom houdt de anesthesioloog uw hartslag en bloeddruk nauwkeurig in de gaten. Geef het zelf ook aan als u zich niet goed voelt. De anesthesioloog kan direct medicijnen toedienen om de bloeddruk te verhogen en de hartslag te versnellen.
Hoofdpijn
Na een ruggenprik krijgt u soms hoofdpijn. Dit heeft te maken met te lage druk in de ruggenmergsvloeistof. Deze hoofdpijn is anders dan een ‘gewone’ hoofdpijn omdat de pijn minder wordt bij plat liggen en verergert bij overeind komen. Meestal verdwijnt ze hoofdpijn binnen een week. Is de hoofdpijn zo hevig dat u in bed moet blijven, neem dan contact op met de afdeling Anesthesiologie.
Na de ruggenprik
Als de verdoving is uitgewerkt krijgt u langzaam weer gevoel en kunt u weer bewegen. Uw wond zal geleidelijk aan pijn gaan doen. Hiervoor krijgt u pijnstillers.Lokale anesthesie Plaatselijke verdoving
Bij lokale anesthesie wordt een klein stukje huid plaatselijk verdoofd, bijvoorbeeld om een wond te hechten. lees meerLokale anesthesie Plaatselijke verdoving
Bij lokale anesthesie wordt een klein stukje huid plaatselijk verdoofd. De plek waar u geopereerd wordt, wordt verdoofd door middel van meerdere prikken (vergelijkbaar met tandarts verdoving). Tijdens de ingreep bent u bij bewustzijn.
Soms wordt deze vorm van anesthesie gecombineerd met sedatie. Om een gedeelte van uw lichaam te verdoven, injecteert de anesthesioloog een verdovend middel rond de zenuwen die op pijn reageren. Meestal zijn de zenuwen die ander gevoel en bewegen mogelijk maken ook tijdelijk uitgeschakeld.
Bijwerkingen
Onvoldoende pijnstilling
Het kan gebeuren dat de verdoving niet voldoende werkt. Als het mogelijk is, krijgt u dan extra verdoving. Helpt dat niet, dan kiest de anesthesioloog samen met u een andere vorm van anesthesie. Bijvoorbeeld extra pijnstillers of algehele anesthesie.
Na de operatie
Het is normaal dat u na de behandeling tintelingen voelt in uw arm of been. Dit komt meestal omdat de verdoving nog niet helemaal is uitgewerkt. Ook kan het zijn dat de zenuw door de verdoving wat geïrriteerd is geraakt.
Toxische reacties
Tijdens of na het aanbrengen van de verdovingsvloeistof kan een deel hiervan in uw bloed terechtkomen. Dit merkt u door een metaalachtige smaak, tintelingen rond de mond, oorsuizen of een onrustig gevoel.
Na de verdoving
Als de verdoving is uitgewerkt krijgt u langzaam weer gevoel terug. Uw wond gaat geleidelijk aan pijn doen. Hiervoor kunt u pijnstillers innemen.
Sedatie Roesje
Bij sedatie krijgt u medicijnen die u slaperig en minder gevoelig voor pijn maken. U kan zo makkelijker een onaangename ingreep, zoals een darmonderzoek, ondergaan.
lees meerSedatie Roesje
Bij een behandeling onder sedatie krijgt u medicijnen die u slaperig en minder gevoelig voor pijn maken. Deze vorm van anesthesie wordt in de volksmond ook wel een ‘roesje’ genoemd.
We gebruiken sedatie:
- Bij een onaangename procedure. Denk bijvoorbeeld aan een coloscopie (darmonderzoek).
- Bij patiënten die erg angstig zijn voor een behandeling.
- Bij patiënten met claustrofobie die een onderzoek in een MRI-scanner moeten ondergaan.
De sedatiemedicijnen worden via een infuus toegediend. Het doel van sedatie is om u met zo min mogelijk angst en ongemak een onderzoek of ingreep te laten ondergaan. Alhoewel u in de meeste gevallen slaapt tijdens de procedure bent u niet onder algehele narcose. Het is dan ook goed mogelijk dat u achteraf nog zaken kunt herinneren. Tijdens de sedatie worden uw hartslag, bloeddruk en ademhaling in de gaten gehouden.