Behandeling Breuk van de heupkom (acetabulum fractuur)

Voor de operatie

• Om een compleet beeld te krijgen van uw huidige situatie en uw behoeften neemt de verpleegkundige verschillende vragenlijsten met u door.
• Wij noteren één of meerdere contactpersonen in uw patiëntendossier. De eerste contactpersoon wordt door de traumachirurg gebeld als de operatie klaar is.
• De ingreep gebeurt onder anesthesie (verdoving/narcose). U krijgt hierover een gesprek met de anesthesioloog.
• Tijdens uw opname wordt regelmatig de pijnscore gevraagd. Zo kunnen we een optimaal pijnbeleid inzetten.
• Op de verpleegafdeling Traumachirurgie is bezoek tot 21.00 uur welkom. We kunnen hiervan afwijken als dit beter is voor uw herstel en bij medische of verpleegkundige zorg. Daarnaast zijn maximaal 2 bezoekers per patiënt toegestaan.
• De apotheek of de verpleegkundige neemt samen met u uw medicijnenlijst door.
• We nemen wat bloed af om inzicht te krijgen in uw huidige gezondheidstoestand. Soms krijgt u voorafgaande aan de operatie al een infuus.

Beweeginstructies

U heeft tot aan de operatie bedrust. Hierbij zal in overleg met de traumachirurg bekeken worden welke houding u in bed mag aannemen vanwege de breuk. De fysiotherapeut komt voorafgaande aan de operatie al bij u langs om ademhalings- en spierversterkende oefeningen te doen. Zo behoudt u een goede conditie voor de operatie. Daarnaast krijgt u tips om doorliggen te kunnen voorkomen.

Katheter

Gedurende de opname is het mogelijk dat u een urine katheter krijgt vanwege pijn of plaatselijke zwelling. In overleg met de arts wordt bekeken wanneer deze kan worden verwijderd.  

Dag van de operatie

Nuchter zijn

Na 24.00 uur, de nacht vóór de operatie, mag u niet eten of roken. Belangrijk is dat u vanaf dat tijdstip ook geen melkproducten meer gebruikt. Tot twee uur voor de operatie mag u enkel heldere vloeistoffen drinken. 
 

Waardevolle spullen

U kunt uw waardevolle spullen in het laatje van het nachtkastje leggen. Er zit een code slot op. De verpleegkundige kan u hiermee helpen.
 

Time out

Voordat de operatie start, wordt er een ‘time-out’ (controlemoment) genomen. Tijdens dit moment worden uw naam, geboortedatum, het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden gecontroleerd. In de voorbereiding op de operatie moet u soms meerdere keren uw naam en geboortedatum noemen voor extra controle.

De operatie

Het doel van de operatie is het herstellen van de vorm van de heupkom zodat kop en kom weer mooi in elkaar passen. Hoe beter kop en kom tegenover elkaar staan, hoe beter het is voor het kraakbeen en hiermee het tegengaan van slijtage. Belangrijk is dat er geen grote deuken zitten in de kom (steps) of dat de botstukken teveel van elkaar wijken (gaps).

Technisch lastig

De operatie zelf is technisch lastig. Dit komt doordat er veel structuren voor en langs het gewricht lopen. Aan de achterzijde zitten de bil- en bovenbeenspieren en loopt de grote beenzenuw (nervus ischiadicus). Aan de binnenkant van het bekken lopen de grote bloedvaten die naar het been gaan en de zenuw die het bovenbeen aanstuurt (nervus femoralis). Daarnaast bevinden zich een deel van de darmen, de blaas en de inwendige genitalia bij vrouwen in het bekken. Doordat de heupkop zich in de kom bevindt, kan de heupkom niet onder direct zicht hersteld worden. Alle breukdelen worden daarom van de buitenkant van de kom zo goed mogelijk teruggeplaatst.

Platen en schroeven

Bij een operatie aan de heupkom worden de botstukken weer op hun plaats vastgezet met platen en schroeven. Afhankelijk van het type breuk zal de positie van de incisie verschillen. Breuken aan de achterzijde worden vaak via een snee (incisie) over de bil/zijkant van de heup hersteld. Breuken aan de voorzijde worden via een incisie in de schaamstreek, danwel buik hersteld. In bepaalde gevallen zijn soms 2 incisies nodig.

Geplande operatie

We voeren de operatie uit met 2 bekkenchirurgen. De operatie duurt gemiddeld 2,5 tot 3,5 uur. Meestal wordt u niet direct geopereerd maar wordt de operatie ingepland. Dit kan enkele dagen duren. Tot die tijd geven wij u pijnstilling. Ook starten we met fysiotherapie. Dit doen we om u in een goede conditie te krijgen voor de operatie. Als de pijn het toelaat starten we met oefenen om te bewegen.

Complicaties

Zoals bij elke operatie kunnen er complicaties optreden. Deze complicaties bespreekt de chirurg met u voor de operatie:

• Er kan een wondinfectie optreden na de operatie. Hierbij wordt de wond rood en is er soms sprake van wat pussige afscheiding. Vaak volstaat het de wond iets te openen en te spoelen. Soms komt de infectie van dieper uit en bevinden zich bacteriën bij het ingebrachte materiaal (de platen en schroeven). Meestal is dan een nieuwe operatie nodig om de wond en het materiaal schoon te spoelen. Daarnaast krijgt u een antibiotica behandeling. Om de kans op deze complicatie zo klein mogelijk te maken werken we steriel tijdens de operatie en krijgt u voor de narcose antibiotica via het infuus toegediend.
• In het te opereren gebied lopen tal van bloedvaten. Uiteraard werken we zorgvuldig om deze niet te beschadigen. Soms treedt er toch een bloeding op. Deze zal tijdens de operatie direct verholpen worden. In het geval van onvoorzien veel bloedverlies kan het zijn dat er een bloedtransfusie nodig is.
• Naast alle bloedvaten lopen er veel zenuwen in de buurt van de heupkom. Deze zenuwen kunnen beschadigd raken tijdens het ongeval of tijdens de operatie. Vaak is er sprake van een zenuwkneuzing. De zenuw functioneert dan tijdelijk niet. Het herstel kan soms wel maanden tot een jaar duren. Als u een beschadiging van een zenuw heeft vragen we de neuroloog hiernaar te kijken. Het kan zijn dat u op de polikliniek een zenuwgeleidingsonderzoek krijgt.
• Zowel de heupkop als heupkom zijn bekleed met kraakbeen. Een breuk in de heupkom kan er voor zorgen dat het kraakbeen beschadigd raakt. Hierdoor treedt eerder dan normaal slijtage op. Het kraakbeen wat beschadigd is, herstelt niet. Krijgt u last van de kraakbeenslijtage, dan kan dit verholpen worden met een heupprothese. Gemiddeld ligt de kans dat er een nieuwe heup geplaatst moet worden tussen de 10 en 20%. 
• Mensen met een breuk in het bekken of heupgewricht hebben een verhoogd risico op het onstaan van een trombose, oftewel een bloedstolsel in de aders. U krijgt na de operatie 6 weken spuitjes met een anti-trombose middel voorgeschreven om dit risico te verkleinen.
• Ondanks dat een breuk geopereerd wordt bestaat er een kleine kans dat de breuk niet goed aan elkaar groeit. Als dit het geval is onderzoeken we de oorzaak hiervan. Eventueel is er een nieuwe operatie nodig.

Na de ingreep

Verkoeverkamer (uitslaapkamer)

Na de operatie wordt u naar de verkoeverkamer, ook wel de uitslaapkamer genoemd, gebracht. Dat is een aparte ruimte vlakbij de operatiekamer. U wordt opnieuw aangesloten aan bewakingsapparatuur en enige tijd door een gespecialiseerde verkoeververpleegkundige in de gaten gehouden. De verpleegkundige let op:

• ongewenste reacties door de anesthesie
• misselijkheid
• pijn
• zuurstofgehalte in het bloed
• hartslag
• bloeddruk
• de operatiewond
• dat uw blaas niet te vol raakt

Als alles goed met u gaat en u voldoende wakker bent, mag u terug naar de verpleegafdeling. Dat kan binnen een uur zijn maar soms ook veel langer. Het is onder andere afhankelijk van de operatie, de bijwerkingen en uw conditie.

Op de verkoeverkamer mag alleen bezoek komen bij kinderen tot 16 jaar en volwassenen die extra begeleiding nodig hebben.

Verpleegafdeling

Na uw verblijf op de verkoeverkamer wordt u teruggebracht naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige brengt uw familie hiervan op de hoogte. U kunt nog steeds wat slaperig en misselijk zijn. Ook de pijn kan erger worden. Hiervoor krijgt u pijnstillers.

Intensieve zorg

Soms is het noodzakelijk dat u na de operatie extra zorg, speciale bewaking of een behandeling nodig heeft. Bijvoorbeeld als u een hele grote operatie heeft ondergaan of als er complicaties zijn opgetreden. We hebben 3 gespecialiseerde afdelingen:

• Post Anesthesia Care Unit (PACU)
• Intensive Care (IC)
• Medium Care (MC)

Contactpersoon

Bij uw opname op de verpleegafdeling wordt gevraagd naar een contactpersoon. Deze kan dag en nacht (telefonisch) informatie over u krijgen van de verpleegkundige die u verzorgt.

Pijn na de operatie

het is normaal dat u na een operatie enige pijn of ongemak ervaart. Pijn is een nuttig en belangrijk signaal. Het zorgt ervoor dat u rust neemt zodat het herstel sneller gaat. Soms is de pijn heel erg. Dit vertraagt uw herstel. Wij vinden pijn acceptabel als u goed kunt doorademen en ophoesten, een beetje kunt bewegen en als de pijn u niet teveel ‘energie’ kost. Als u niet kunt slapen of zelfs niet een beetje kunt wegdommelen is uw pijn echt te erg.
Meerdere keren per dag vragen wij hoeveel pijn u heeft. U geeft dit aan op een schaal van 0 (geen pijn) tot 10 (meest erge pijn) of op een speciale pijnmeetlat. Als de pijn niet acceptabel is, krijgt u pijnbestrijding. Dit kan met tabletten of via een infuus.

Ontslag

U krijgt van ons een voorlopige ontslagdatum. Zo maken we inzichtelijk wanneer het ontslag verantwoord en haalbaar zou zijn.

Thuissituatie inventariseren

Het is belangrijk dat wij in een vroeg stadium een duidelijk beeld hebben van uw woonomgeving en sociale netwerk. Wij kijken samen met u wat nodig is om weer terug naar huis te kunnen. Als dit (nog) niet haalbaar is, zal samen met u en het transferpunt gekeken worden naar een overbrugging. Hierbij kunt u denken aan een herstelhotel of revalidatiekliniek.

Controle

Bij ontslag krijgt u een afspraak mee voor op de polikliniek. De standaard controles zijn na:

• 6 weken,
• 3 maanden, 
• een half jaar,
• een jaar.

Afhankelijk van uw situatie kan dit worden aangepast. Voorafgaand aan de controle worden röntgenfoto’s of een CT-scan gemaakt. Hier krijgt u bericht van. Deze worden vaak op dezelfde dag uitgevoerd als het polibezoek. 
Voor het polibezoek krijgt u 3 vragenlijsten. Deze zijn gericht op uw functioneren en op de kwaliteit van leven. Dit geeft ons objectieve informatie over het herstel in de tijd. Deze vragenlijsten worden via MijnRadboud aan u toegestuurd.

Wat u nog moet weten over roken, wassen, autorijden, vliegen, werk en uv-straling

Roken

We adviseren om te stoppen met roken. Roken vernauwt de bloedvaten en dit heeft invloed op de genezing van de wond. Ook verslechtert roken de lichamelijke conditie. Voor vragen en/of ondersteuning bij het stoppen met roken kunt u te recht bij uw huisarts.

UV-straling van zon of zonnebank

Een geïrriteerde huid is gevoeliger voor UV-straling dan een normale huid. Zolang een litteken gekleurd is (paars, rood of roze) is de omringende huid geprikkeld. Voorkom een vlekkerige verbruining door een pleister over het litteken en 1 cm omringende huid te plakken tijdens het bruinen.

Vliegen

Drie maanden na de operatie mag u weer vliegen. Het kan zijn dat de detectiepoortjes op het vliegveld gaan piepen door het materiaal dat ingebracht is. Uw arts kan u een verklaring per brief toesturen die u kunt meenemen op uw reis.

Autorijden

Informeer bij uw behandelend arts wanneer u na de opname weer mag autorijden. Als u na ontslag pijnstillende medicatie gebruikt controleer dan in de bijsluiters of u mag autorijden. Informeer bij uw autoverzekering wat de polisvoorwaarden zijn, zodat u zeker weet of u verzekerd bent.

Weer aan het werk

Bespreek met uw behandelend arts welke werkzaamheden u na de opname weer kunt oppakken en op welke termijn.

Verwerking

Wanneer de operatie u emotioneel en lichamelijk erg heeft belast, raden we aan om in de periode van herstel met personen in uw omgeving te praten. Zij kunnen u steunen en helpen in deze moeilijke tijd. Eventueel kan de maatschappelijk werker u hierbij helpen. De verpleegkundige kan voor u een afspraak maken. Als u niet meer in het ziekenhuis bent, kan uw huisarts een verwijzing geven.
 

Wassen, douchen en baden

De verpleegkundige vertelt u wanneer u weer mag douchen en/of baden. Er zijn een aantal algemene aandachtspunten:

• Douche niet te lang, hiervan kan de wond week worden.
• Gebruik liever geen geparfumeerde douche gel, dit kan irritatie aan de wond geven.
• Het is zinvol om de eerste 6 weken geen bad te nemen en geen gebruik te maken van een sauna of stoombad. Dit kan zorgen voor verweking van de wond.