Behandeling 6-Mercaptopurine (Purinethol) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Werking en gebruik

Werking

6-mercaptopurine hoort tot de groep van immunosuppressiva. Dit zijn medicijnen die de natuurlijke lichaamsafweer onderdrukken. Bij inflammatoire darmziekten zet uw arts vaak eerst azathioprine (Imuran) in als medicijn. Ongeveer 10 tot 20% van de patiënten kan dit middel niet goed verdragen. Als vervanger kan uw arts 6-mercaptopurine voorschrijven. Soms start u ook direct met 6-mercaptopurine. Dit werkt op dezelfde manier als azathioprine. 6-mercaptopurine onderdrukt de zogenoemde ‘overactieve afweer’. Dit remt de activiteit van de chronische darmontsteking. In hoge dosering is 6-mercaptopurine een cytostaticum. Dit betekent dat het medicijn de groei van cellen remt en snelgroeiende, woekerende cellen doodt. De dosering van 6-mercaptopurine is bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa veel lager dan bij de behandeling van kwaadaardige aandoeningen. Hierdoor komen de bijwerkingen ook minder vaak voor en zijn ze milder. Dit is belangrijk om te weten, omdat de bijsluiter die u van uw apotheek krijgt misschien gericht is op mensen met kwaadaardige aandoeningen. Het is verder belangrijk dat u ook de bijsluiter van de apotheek goed doorleest.

Effect

6-mercaptopurine moet u vaak 6 tot 8 weken gebruiken voordat u het effect merkt. Als blijkt dat u goed op het middel reageert en er geen bijwerkingen optreden, kunt u 6-mercaptopurine langdurig gebruiken.

Gebruik

U gebruikt 6-mercaptopurine in tabletvorm. De dosis is afhankelijk van uw lichaamsgewicht en een aantal andere factoren. De dosering verschilt per persoon. Gebruik altijd de dosering die uw arts u heeft voorgeschreven en nooit meer of minder. Neem 6-mercaptopurine tijdens of direct na uw maaltijd in. U kunt de tabletten doorslikken met eten, water of melk. Het is belangrijk dat u ze niet breekt of kauwt, maar dat u ze in hun geheel doorslikt. Als u vergeten bent de tabletten in te nemen, neem ze dan op een later tijdstip nog dezelfde dag in. Als u er de volgende dag achter komt dat u ze vergeten bent, neemt u ze niet extra in. U neemt dan gewoon uw medicijnen in als altijd. Als u misselijk wordt van de 6-mercaptopurine, adviseren wij u de tabletten over de dag te verdelen, of ‘s avonds voor het slapen in te nemen.

Bijwerkingen

6-mercaptopurine kan schadelijk zijn voor uw leverfunctie en voor de aanmaak van de bloedlichaampjes. Daarom nemen we voor de behandeling bloed bij u af om te controleren. Tijdens de behandeling controleren we regelmatig uw bloed. 

Bijwerkingen

Over het algemeen wordt 6-mercaptopurine goed verdragen. De meeste bijwerkingen ontstaan in de eerste weken na het starten van 6-mercaptopurine. U kunt in deze beginperiode last krijgen van een verminderde eetlust, misselijkheid, braken en diarree. Meestal verdwijnen deze klachten binnen 2 tot 3 weken. Een paar weken of maanden na de start met het gebruik van 6-Mercaptopurine kunt u last krijgen van:

• Een verhoogde kans op infecties zoals tandvleesontsteking of keelpijn in combinatie met koorts. Dit komt doordat het medicijn een remmende effect heeft op uw beenmerg waar bloedcellen worden gemaakt. Hierdoor kan er een storing in de aanmaak van witte bloedcellen ontstaan. Dit controleren we bij het laboratoriumonderzoek.
• Het spontaan krijgen van blauwe plekken en/of regelmatige bloedneuzen. Dit kan het gevolg zijn van een verminderde aanmaak van bloedplaatjes door het gebruik van 6-Mercaptopurine.
• Leverfunctiestoornissen. Deze stoornissen kunnen een gele verkleuring van uw oogwit of van uw huid veroorzaken.
• Buikklachten die u niet in verband kunt brengen met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Er kan bijvoorbeeld in zeldzame gevallen in het begin een alvleesklierontsteking optreden. Mocht u last krijgen van koorts, koude rillingen, gele huid, hevig braken, blauwe plekken, bloedneuzen of hevige (buik)pijn, neem dan contact op met uw IBD-verpleegkundige of arts. Als dit buiten kantoortijden gebeurt, neemt u contact op met de (dienstdoende) huisarts of de dienstdoende maag-, darm-, leverarts in het Radboudumc. Doordat 6-mercaptopurine de afweer vermindert, kunt u sneller infectieziekten oplopen. Vermijd daarom intiem contact met mensen die een infectieziekte (bijv. griep) hebben.