EN
DE
Wat zijn spataderen?
Spataderen (varices) zijn afwijkingen aan de aders, vooral van aders in de benen. lees meerWat zijn spataderen?
Spataderen (varices) zijn afwijkingen aan de aders, vooral van aders in de benen. Aders zijn bloedvaten voor het afvoeren van het bloed terug naar het hart. In de grotere aders zitten kleppen. Als die kleppen niet goed werken, dan stroomt het bloed terug naar uw benen in plaats van naar uw hart. Zo ontstaan spataderen. Spataderen hoeven niet altijd zichtbaar te zijn. Het is goed mogelijk dat ze dieper onder de huid lopen. Ze zijn dan alleen te zien met duplexonderzoek (echo-Doppler onderzoek). Klachten van spataderen komen voor bij ongeveer 1 op de 4 mensen. Bij vrouwen komt dit vaker voor dan bij mannen.
Hoe krijgt u spataderen?
Spataderen komen veel voor. Leeftijd heeft invloed op het krijgen van spataderen. Erfelijkheid is de belangrijkste factor. De kans om bijvoorbeeld op jongvolwassen leeftijd spataderen te krijgen, is groter als uw ouders dit ook hadden. Ook is bekend dat mensen die veel staan, weinig bewegen, overgewicht hebben of ooit een trombosebeen hebben gehad, meer kans op spataderen hebben. Daarnaast spelen hormonen een rol. Spataderen komen vaker voor bij vrouwen, waarbij (meerdere) zwangerschappen een extra risico geven.
Welke klachten geven spataderen en hoe zien spataderen eruit?
Vaak geven spataderen klachten zoals jeuk of een moe / zwaar gevoel in de benen. Ook kunnen sommige mensen ’s nachts veel krampen of een rusteloos gevoel in de benen krijgen. Grotere spataderen zijn meestal zichtbaar als kronkelende bloedvaten op het boven- en/of onderbeen. Soms zijn ze niet zichtbaar maar wel voelbaar als een soort bult of streng. Ook kunnen er hele kleine haarvaatjes op de benen aanwezig zijn. Bovenstaande spataderen kunnen ook worden veroorzaakt door grotere dieper liggende spataderen. Deze zijn dus alleen te zien met duplexonderzoek (echo).
Door de spataderen kan er vocht (oedeem) in de benen ontstaan. Dit vocht treedt uit de vaten en gaat in de huid zitten. Hier kan de huid niet goed tegen en kan licht gaan ontsteken. Daardoor kunnen verschillende huidafwijkingen ontstaan die erger worden naarmate het vocht langer aanwezig is:
- Bruine of witte verkleuring op de benen.
- Hypostatisch eczeem; roodschilferende jeukende plekken op de onderbenen.
- Grote spataderen die al lang bestaan, geven meer kans op het ontstaan van 'open been'. Hiermee worden slecht genezende, soms pijnlijke wonden aan de onderbenen bedoeld. Als de wonden langer dan 6 weken bestaan, spreekt met van een chronisch ulcus.
Hoe weet uw arts of u spataderen heeft?
De arts kijkt of er spataderen op uw benen te zien zijn. Hij of zij beoordeelt of er huidafwijkingen of verkleuringen te zien zijn. Ook voelt uw arts of er vocht (oedeem) in uw been zit. Meestal wordt er direct aanvullend onderzoek gedaan om de aders goed te kunnen beoordelen (duplexonderzoek). Dit is een vaatonderzoek waarbij met een echo wordt gekeken of er spataderen zijn. lees meer over DuplexonderzoekWelke behandelingen van spataderen zijn er?
Welke behandeling voor u het meest geschikt is, hangt onder andere af van de grootte van de spataderen, hoe de spataderen eruit zien en ook van de plek op uw benen waar de spataderen te zien zijn. Uw arts bespreekt dit met u. Alle behandelingen hebben voor- en nadelen. Laat u goed voorlichten. lees meerWelke behandelingen van spataderen zijn er?
Welke behandeling voor u het meest geschikt is, hangt onder andere af van de grootte van de spataderen, hoe de spataderen eruit zien en ook van de plek op uw benen waar de spataderen te zien zijn. Uw arts bespreekt dit met u. Soms zijn meerdere behandelingen nodig. Als een spatader wordt behandeld, heeft dit geen negatieve gevolgen voor de doorbloeding in de benen.
Grote spataderen
Endoveneuze behandeling
Onder lokale verdoving wordt de spatader behandeld. Een spatader wordt onder echogeleide aangeprikt. Hierna wordt tijdelijk een (glasvezel)kabel in de spatader gelegd. Hierdoor wordt warmte in de vorm van laserlicht, hoogfrequente radiogolven of stoom vervoerd. Door de warmte wordt de binnenbekleding van de ader verhit en de niet goed functionerende ader verlittekent. Er zijn diverse soorten endoveneuze behandelingen zoals: laser (endoveneuze lasertherapie), radiofrequente golven (VNUS) of stoom.
Kleine spataderen
(foam) Scleroseren
Er wordt een vloeistof of schuim ingespoten wat een ontstekingsreactie tot gevolg heeft. Het doel is om de niet-goedwerkende kleine of oppervlakkig gelegen spataderen te laten dichtgroeien.
Ambulante flebectomie volgens Muller
De kronkelende zichtbare of voelbare spataderen worden verwijderd onder plaatselijke verdoving. Hierbij worden kleine sneetjes gemaakt en met een klein haakje worden de spataderen eruit gehaald.
Therapeutische elastische kousen
Het dragen van aangemeten therapeutische elastische kousen (steunkousen) is een goed alternatief als u niet aan uw spataderen behandeld kunt of wilt worden. De bijkomende klachten van spataderen, zoals vermoeidheid, krampen en onrust kunnen door het dragen van de kousen verminderen. Deze elastische kousen kunnen niet voorkomen dat spataderen ontstaan, maar kunnen het proces wel vertragen. Ook zorgt de kous ervoor dat het vocht wat in de huid is gekomen, weer terug de vaten in wordt geduwd en zo weer de weg terugvindt naar het hart. Hierdoor kunnen uw huidproblemen verbeteren. Wilt u geen ingreep, maar wel vermindering van uw klachten van vermoeidheid aan de benen of bijvoorbeeld eczeem, dan is het advies om overdag zoveel mogelijk de elastische kousen te dragen.
Behandelingen bij spataderen
Zijn spataderen te genezen of blijft u er altijd last van houden?
De meeste mensen die hun spataderen laten behandelen, zijn van hun grootste klachten af. lees meerZijn spataderen te genezen of blijft u er altijd last van houden?
De meeste mensen die hun spataderen laten behandelen, zijn van hun grootste klachten af. Kleine haarvaatjes verminderen meestal na behandeling. Maar het is eigenlijk nooit mogelijk alle kleine haarvaatjes te laten verdwijnen. Het kan per persoon verschillen of de spataderen wegblijven of niet. In de loop van de tijd kunnen weer nieuwe spataderen ontstaan of eerder behandelde spataderen weer terugkomen.
Moet u het onderzoek en de behandeling zelf betalen?
Als uw huisarts u heeft verwezen, dan wordt het onderzoek naar de spataderen altijd vergoed vanuit de verzekering. Het is vooraf moeilijk te zeggen of de behandeling van de spataders ook vergoed wordt. lees meerMoet u het onderzoek en de behandeling zelf betalen?
Als uw huisarts u heeft verwezen, dan wordt het onderzoek naar de spataderen altijd vergoed vanuit de verzekering. U moet dan nog wel rekening houden met uw 'eigen risico' dat u betaalt voor de zorgverzekering. Het is vooraf moeilijk te zeggen of de behandeling van de spataders ook vergoed wordt. Dit hangt af van de ernst van de spataders. Dit wordt na het duplexonderzoek met u besproken. Laat u altijd goed voorlichten. Dan komt u niet voor verrassingen te staan.
Wat kunt u zelf nog doen?
Lees hier wat u zelf kunt doen om klachten te voorkomen of verminderen. lees meerWat kunt u zelf nog doen?
- Beweeg veel (lopen, fietsen) als u vocht in uw benen heeft, zodat de kuitspieren helpen om het vocht uit het been te krijgen. Met name als u een zittend beroep heeft.
- Heeft u een staand beroep, waarbij u weinig loopt op een dag. Dan is het advies steunkousen aan te laten meten en deze te dragen tijdens uw werkzaamheden.
- Als u niet veel kunt lopen, doe dan regelmatig kuitspieroefeningen (voet naar beneden en omhoog bewegen, rondjes met de voet maken, tenen bewegen).
