Wat is een melanoom?
Een melanoom is een vorm van huidkanker. Een melanoom ontstaat soms in bestaande moedervlekken, maar dat hoeft niet. Een melanoom kan uitzaaien.
lees meerWat is een melanoom?
Een melanoom is een vorm van huidkanker. Een melanoom ontstaat uit de pigmentcellen: de melanocyten. Deze pigmentcellen liggen vooral in de huid, maar komen ook voor op andere plekken in het lichaam (bijvoorbeeld in het oog of de slijmvliezen). Een melanoom kan op al deze plekken ontstaan, maar ontstaat meestal in de huid. Soms zat er op die plek al een moedervlek, maar dat hoeft niet.
-
Een melanoom ontstaat soms in bestaande moedervlekken. De moedervlek verandert dan. De moedervlek wordt dikker en/of groter, krijgt een andere kleur of vorm en jeukt vaker. Later kan de moedervlek gaan bloeden en kan er een zweertje of korstje op de moedervlek komen. Als een melanoom uit gave huid ontstaat, lijkt het eerst op een nieuwe moedervlek.
Een melanoom kan uitzaaien. Via de lymfevaten kunnen kankercellen terechtkomen in lymfeklieren en daar uitzaaien. Ook kunnen kankercellen via het bloed uitzaaien naar andere plaatsen in het lichaam.
-
Een melanoom kan door heel het lichaam voorkomen:
- overal op de huid
- in een lymfeklier
- in het oog
- in een orgaan (zeldzaam)
Bij een melanoom is het verband tussen overmatige blootstelling aan UV-straling minder duidelijk dan bij de andere vormen van huidkanker. Risicofactoren die de kans op het krijgen van een melanoom vergroten zijn:
- zonverbranding (vooral op jonge leeftijd)
- gebruik van de zonnebank (vooral onder de 35 jaar)
- een lichte huid, sproeten, licht of rossig haar en lichte ogen
- het hebben van een veel (onrustige) moedervlekken
- langdurig gebruik van afweeronderdrukkende medicijnen
- een andere vorm van huidkanker of een voorstadium hiervan hebben gehad in het verleden
U kunt ook een erfelijke aanleg voor melanoom hebben. Melanomen komen dan vaker voor in uw familie. Soms kan een erfelijke aanleg voor melanoom samengaan met een verhoogd risico op het krijgen van andere vormen van kanker (bijvoorbeeld alvleesklierkanker).
Uw huid zelf controleren
Hoe eerder huidkanker wordt ontdekt, hoe beter het over het algemeen te behandelen is. Daarom is het belangrijk om regelmatig uw huid zelf te controleren op verdachte plekken. lees meerUw huid zelf controleren
In de meeste gevallen wordt huidkanker veroorzaakt door UV-straling door de zon en/of zonnebank. De meeste huidkanker ontstaat dan ook op plekken die veel aan de zon zijn blootgesteld. Maar dit hoeft niet altijd zo te zijn.
Hoe eerder huidkanker wordt ontdekt, hoe beter het over het algemeen te behandelen is. Daarom is het belangrijk om regelmatig uw huid zelf te controleren op verdachte plekken.
Bezoek uw huisarts of dermatoloog als u een plek op uw huid heeft die:
- groter en/of dikker wordt
- van kleur verandert
- van vorm verandert
- jeukt, steekt of pijn doet
- korstjes vertoont
- bloedt
- of als u een wondje heeft dat slecht geneest
Hoe controleert u uw huid?
- controleer elke 3 maanden uw gehele huid
- zorg voor voldoende licht
- gebruik spiegels, of vraag een partner of naaste naar de plekken de kijken die u zelf niet goed kunt zien
- bekijk uw huid zorgvuldig van top tot teen en kijk extra goed naar de huid waar de zon veel op schijnt, zoals uw gezicht
- vergeet niet de volgende plekken: de huid tussen uw haren, de huid onder uw ondergoed, uw handpalmen en de huid tussen uw tenen en onder uw voeten
- mocht u al eerder behandeld zijn aan huidkanker, controleer deze plekken dan goed door te kijken en te voelen.
Als u een verdachte plek opmerkt op uw huid, maak dan een afspraak bij uw huisarts of dermatoloog om de plek verder te laten beoordelen.
Naar uw huisarts
Als u klachten heeft die passen bij huidkanker, kunt u het beste naar de huisarts gaan. Uw huisarts beoordeelt de plek en kijkt of er extra onderzoek nodig is. Daarna wordt bepaald of de huisarts u zelf kan behandelen of dat een verwijzing naar de dermatoloog nodig is.
Onderzoek
-
Als extra onderzoek nodig is, verwijst de huisarts u door naar het ziekenhuis. U heeft dan meestal een afspraak met de dermatoloog.
lees meer
Afspraak met de dermatoloog
Als extra onderzoek nodig is, verwijst de huisarts u door naar het ziekenhuis. U heeft dan een afspraak met de dermatoloog. Deze afspraak bestaat uit een anamnese (vraaggesprek) en lichamelijk onderzoek.
Vraaggesprek
Een anamnese is een (intake)gesprek met uw behandelaar. Tijdens dit gesprek bespreken wij uw klachten en ziektegeschiedenis met u en brengen we andere relevante zaken in kaart. Soms wordt een deel van het gesprek door een co-assistent (student in opleiding tot arts) gevoerd.
Lichamelijk onderzoek
Na het gesprek met uw behandelaar (anamnese), waarin u over uw klachten heeft verteld, volgt het lichamelijk onderzoek. Vaak verricht een co-assistent (student in opleiding tot arts) het eerste onderzoek. Als u op de afdeling Dermatologie wordt gezien kijken we naast de plek of plekken waar het om gaat ook de rest van uw gehele huid na. Vaak vinden we bij toeval ook andere plekken. De dermatoloog gebruikt bij het onderzoek van de huid vaak een speciaal vergrootglas (dermatoscoop). Soms wordt er ook gevoeld naar de lymfeklieren om te beoordelen of deze vergroot zijn. Het kan zijn dat u door een andere specialist wordt beoordeeld in verband met huidkanker en dat u nog niet door een dermatoloog bent beoordeeld. Deze specialist verwijst u dan meestal naar een dermatoloog om de rest van de huid zorgvuldig te inspecteren.
-
Als er sprake is van een verdachte moedervlek wordt meestal gekozen om de plek in zijn geheel chirurgisch te verwijderen. Het is dan nog niet zeker of het om een melanoom gaat.
lees meer
Diagnostische excisie
Als er sprake is van een verdachte moedervlek wordt meestal gekozen om de plek in zijn geheel chirurgisch te verwijderen. Vooraf wordt de plek verdoofd. De moedervlek en 2 centimer rondom worden weggehaald. Het is dan nog niet zeker of het om een melanoom gaat. De patholoog onderzoekt het weefsel om te zien of het om huidkanker gaat of niet. De uitslag hiervan duurt meestal 1 tot 2 weken.
Behandelingen
-
Als na de diagnostische excisie de diagnose ‘melanoom’ is gesteld, volgt een chirurgische nabehandeling. Afhankelijk van de dikte van het melanoom, verwijderen we een groter gebied van het litteken.
lees meer -
Immunotherapie is een verzamelnaam voor behandelingen tegen kanker waarbij uw eigen afweersysteem wordt gestimuleerd om de kankercellen aan te vallen.
lees meer -
Doelgerichte therapie is een behandeling gericht tegen een bepaald kenmerk (target) in de kankercellen. Door het effect van de medicijnen worden kankercellen gedood.
lees meer
UV-straling & huidkanker tips om huidkanker te voorkomen
De zon is de grootste oorzaak van huidkanker. Lees onze tips hoe je jezelf kunt beschermen tegen de zon.
lees meerUV-straling & huidkanker tips om huidkanker te voorkomen
Zon is de boosdoener van de meeste vormen van huidkanker. Het aantal huidtumoren neemt jaarlijks toe en 1 op de 5 Nederlanders krijgt in de loop van het leven ten minste één keer huidkanker. We zien steeds meer mensen die meerdere keren huidkanker krijgen.
Tips om huidkanker te voorkomen
- Smeer u goed in: ruim, dik en frequent. Start er 15 tot 30 minuten voordat u de zon opzoekt mee. Het is verstandig om niet bedekte huid te beschermen met een zonnebrandcrème van ten minste factor 15. Voor kinderen, bij huidtype I en tijdens vrije tijd en vakantie is factor 30 verstandig. Uit onderzoek blijkt dat goed insmeren ervoor zorgt dat UV-straling minder DNA-schade geeft in de huid. Maar let op: insmeren betekent niet dat u langer kunt zonnen!
- Naast zonnebrandcrème is het dragen van beschermende kleding ook belangrijk. Laat uw kinderen een T-shirt en petje dragen. Kalende mannen moeten ook hun hoofd bedekken of insmeren.
- Draag een goede zonnebril.
- Blijf op het heetst van de dag uit de zon (11.00-15.00u).
- Zonnestralen gaan voor een deel ook door wolken of mist heen. Hierdoor kunt u ook bij bewolkt weer verbranden. Een strandparasol houdt 40 tot 50% van de UV-stralen tegen, afhankelijk van het soort stof.
- Houd er rekening mee dat u in het water of op het strand sneller verbrandt door reflectie van zonlicht.
- Doe de zonnehemel of zonnebank de deur uit. Het voorbruinen onder een zonnebank beschermt namelijk niet tegen verbranden in de zon. Ook kan de straling van bruiningsapparatuur het risico op huidkanker vergroten.
Meer informatie over zonlicht en de huid vindt u hier.
Meedoen aan onderzoek
Meer informatie
Ondersteunende zorg Leven met kanker
We bieden leeftijdsspecifieke ondersteuning en werken met een vragenlijst om u op het juiste moment ondersteuning te bieden van de juiste zorgverlener.
lees meerSnel naar
Uw privacy
Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. lees meerUw privacy
Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. Sommige van uw gegevens in het medisch dossier worden opgenomen in een onafhankelijke databank: de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).
Dit verzamelen van gegevens in de NKR gebeurt omdat artsen en onderzoekers betrouwbare en relevante gegevens nodig hebben van patiënten met kanker. Hiermee kunnen zij onderzoek doen om meer over kanker te weten te komen. Door dit onderzoek ontstaan betere inzichten, effectievere behandelingen en uiteindelijk een beter resultaat in de zorg voor patiënten met kanker.
Meer informatie over de Nederlandse Kankerregistratie en wat deze voor u betekent: Registratie van kanker.
Radboud Oncologie Fonds
Het Radboud Oncologie Fonds is opgericht om Oost-Nederland meer te betrekken in de strijd tegen kanker.
lees meerBetrokken afdelingen
Afdeling Dermatologie
Dermatologie richt zich op de behandeling van huidaandoeningen. De meeste onderzoeken en behandeling vinden poliklinisch plaats.
lees meerAfdeling Heelkunde
De afdeling Heelkunde behandelt patiënten met een groot aantal ziektebeelden. U kunt bij ons terecht voor zeer complexe én voor relatief kleine chirurgische ingrepen.
lees meer