Longkanker

Oorzaak en ontstaan

Er zijn enkele factoren waarvan bekend is dat ze het risico op longkanker vergroten. Op de eerste plaats is dit roken. In de meerderheid van de gevallen is longkanker het gevolg van roken. Longkanker komt ook voor bij mensen die nooit gerookt hebben.

Meeroken, andere longziekten, luchtvervuiling, het inademen van fijnstof of het werken met schadelijke stoffen, kunnen ook longkanker veroorzaken.

Soorten longkanker

Longkanker is niet één ziekte, iedere longkanker is weer anders. Naast longkanker kunnen er in de longen of in de borstkas ook andere soorten kanker voorkomen. Het is belangrijk om te weten welke soort kanker u precies heeft, omdat we dan meer weten over het verloop van de ziekte. Hierdoor kan de longarts de behandeling zo goed mogelijk laten aansluiten bij het soort kanker.

• Niet-kleincellige longkanker

  Niet-kleincellige longkanker komt het meest voor (bij 85% van de patiënten). Daarin zijn 3 grote groepen te onderscheiden:

  1. Plaveiselcelcarcinoom 
  2. Adenocarcinoom
  3. Grootcellig carcinoom

  We kunnen onderscheid maken tussen kankersoorten die wel en geen mutaties op de genen hebben. De meest voorkomende mutaties bij deze soorten longkanker zijn afwijkingen in de KRAS, EGFR en ALK-eiwitten. Er zijn verschillende behandelmethoden voor niet-kleincellige longkanker. Welke behandeling de arts kiest, hangt af van het soort longkanker en het stadium waarin de ziekte zich bevindt. Hierover leest u meer onder het kopje behandeling bij longkanker.

• Kleincellige longkanker

  Kleincellige longkanker (bij 15% van de patiënten) is een vorm van longkanker in de heel kleine, kwetsbare cellen, die zich snel delen. Hierdoor kunnen zij zich ook sneller door het lichaam verspreiden dan de niet-kleincellige soort. Vaak is de kleincellige longkanker dan ook al uitgezaaid op het moment dat er klachten ontstaan.
  De behandeling van kleincellige longkanker is anders dan die van niet-kleincellige longkanker. In de meeste gevallen is het niet mogelijk om niet te opereren, omdat er al uitzaaiingen zijn. Chemotherapie is de standaard behandeling bij deze vorm van longkanker. Als de ziekte beperkt is tot de borstkas, kiezen we vaak voor een gelijktijdige behandeling met chemotherapie en radiotherapie (bestraling).
  Hierover leest u meer onder het kopje behandeling bij longkanker.

• Andere soorten tumoren

  Er kan ook sprake zijn van andere soorten tumoren in de borstkas. Deze andere soorten hebben allen, afhankelijk van hun oorsprong, een andere behandeling. Hierover kunt u meer lezen op de betreffende pagina’s.

  Borstvlieskanker (Mesothelioom) 

  Borstvlieskanker is een tumor in het borstvlies. Borstvlieskanker is een vrij zeldzame ziekte. Het komt ongeveer voor bij 350 mensen per jaar.
  Lees meer over borstvlieskanker.

  Aandoeningen van de trachea (luchtpijp)

  Luchtpijpkanker is een zeldzame aandoening. Als de kanker beperkt is tot de luchtpijp, is de beste behandeling een operatie. Daarbij wordt een deel van de luchtpijp verwijderd (trachearesectie). Kwaadaardige aandoeningen dicht bij de luchtpijp (longkanker, slokdarmkanker, schildklierkanker) kunnen ook leiden tot een vernauwing van de luchtpijp. Dit gebeurt door druk op de luchtpijp of door ingroei van kwaadaardig weefsel in de luchtpijp. 
  Lees meer over kwaadaardige luchtpijpaandoeningen.
  
  Daarnaast zijn er ook goedaardige vernauwingen van de luchtpijp: hier kunt u meer lezen over de ze aandoening.   
  Lees meer over goedaardige luchtpijpaandoeningen.
                                                                                                                                                                                                               
  De afdelingen Longziekten, Keel-Neus-Oorheelkunde en Cardio-Thoracale Chirurgie werken nauw samen op het gebied van centrale luchtwegaandoeningen. Dit zijn zeldzame aandoeningen. Het Radboudumc is in Nederland een centrum voor behandeling van deze aandoeningen.

  Aandoeningen van de thymus

  De meest voorkomende soort thymuskanker is een thymoom (bij ongeveer 90% van de patiënten). Er zijn verschillende soorten thymomen. Meestal is de behandeling een operatie. Afhankelijk van de grootte van de afwijking kan dat met een robotic-operatie verwijderd worden: dit is een kijkoperatie met hulp van de robot. Soms is de afwijking hiervoor te groot: dan is het nodig om een open operatie te doen (meestal via het borstbeen). Afhankelijk van de definitieve uitslag is er soms nog een nabehandeling met bestraling nodig. Omdat een thymoom meestal heel traag groeit, blijft u langdurig (10 jaar) onder controle bij de longarts.
  Een andere vorm van thymuskanker is een thymuscarcinoom (bij <10% van de patiënten). Een thymuscarcinoom groeit meestal sneller dan een thymoom. Als de diagnose wordt gesteld, kan er sprake zijn van een gevorderd stadium of van uitzaaiingen. Afhankelijk van de ernst kan er een operatie gedaan worden, vaak met een voorbehandeling met chemotherapie als er geen uitzaaiingen zijn gevonden.
  In zeldzame gevallen komt er nog een thymuscarcinoïd voor. Deze soort ontstaat uit neuro-endocriene cellen. Dit is meestal een traag groeiende kanker waarvoor een operatie wordt uitgevoerd als er geen uitzaaiingen zijn. Daarna wordt u ook langdurig gecontroleerd.
  Daarnaast zijn er ook goedaardige afwijkingen van de thymus: zoals thymushyperplasie of een thymuscyste. Vaak wordt dit bij toeval ontdekt. Meestal wordt hiervoor een CT-scan of een MRI-scan gemaakt. Soms blijft het onduidelijk of het goedaardig is en is er een punctie nodig om het weefsel te onderzoeken of er wordt samen met u besloten om de afwijking met een operatie te verwijderen.

  Uitzaaiingen van tumoren elders in in het lichaam

  Het komt ook voor dat er in de borstkas uitzaaiingen ontstaan van andere tumoren elders in het lichaam. De behandeling hiervan vindt altijd plaats in overleg met uw hoofdbehandelaar. Soms is er een indicatie voor radiotherapie of een operaties.

Uw privacy

Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. Sommige van uw gegevens in het medisch dossier worden opgenomen in een onafhankelijke databank: de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

Dit verzamelen van gegevens in de NKR gebeurt omdat artsen en onderzoekers betrouwbare en relevante gegevens nodig hebben van patiënten met kanker. Hiermee kunnen zij onderzoek doen om meer over kanker te weten te komen. Door dit onderzoek ontstaan betere inzichten, effectievere behandelingen en uiteindelijk een beter resultaat in de zorg voor patiënten met kanker.

Meer informatie over de Nederlandse Kankerregistratie en wat deze voor u betekent: Registratie van kanker.

Contact­gegevens voor verwijzers

Locatie Radboudumc (Nijmegen)

Overleglijn verwijzers
024 361 4579 (kantoortijden)
024 361 7417 / 024 361 4590  (buiten kantoortijden)

Dienstdoende longarts
06 1188 5303 (tijdens kantoortijden)