Hypothyreoïdie

Wat is hypothyreoïdie?

Bij hypothyreoïdie maakt uw schildklier te weinig schildklierhormoon aan. Hypothyreoïdie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

De schildklier

De schildklier is een klein vlindervormig orgaan, laag voor in de hals. Soms kunt u de schildklier voelen door met uw handen uw hals af te tasten terwijl u slikt. De schildklier is sterk doorbloed. Aan beide zijden van de schildklier loopt een stembandzenuw. Naast de schildklier liggen vier bijschildkliertjes die zorgen voor de regeling van calcium en fosfaat in het lichaam. De werking van de bijschildkliertjes staat los van de schildklierwerking.

Werking schildklierhormoon

De schildklier maakt schildklierhormoon aan in twee vormen: thyroxine (T4) en trijoodthyronine (T3). Voor de aanmaak van schildklierhormoon is jodium nodig. U houdt de jodiumvoorraad in uw lichaam op peil door uw voeding. Brood, gejodeerd tafelzout, zeevis en eieren bevatten jodium. Na het aanmaken van het schildklierhormoon, slaat uw schildklier het hormoon tijdelijk op. Daarna geeft hij het af in de bloedbaan. Zo verspreidt het hormoon zich door het hele lichaam. Alle organen en weefsels zetten het T4 vervolgens om in T3, het actieve hormoon. Het hormoon zorgt voor een goede stofwisseling en voor de regeling van uw lichaamstemperatuur. Bij kinderen is schildklierhormoon ook belangrijk voor de groei en de geestelijke ontwikkeling.

Hypofyse stimuleert de schildklier

Uw schildklier stemt de aanmaak van het schildklierhormoon af op uw behoefte. Een nauwkeurig regelmechanisme tussen uw schildklier en uw hypofyse (de hormoonklier onder de hersenen) zorgt hiervoor. De hypofyse maakt een hormoon dat uw schildklier stimuleert: thyroïd stimulerend hormoon (TSH). Het TSH zorgt ervoor dat uw schildklier schildklierhormoon aanmaakt en afgeeft. Als er voldoende schildklierhormoon vrijkomt, gaat er een signaal naar de hypofyse dat er voldoende is en maakt de hypofyse minder TSH aan. Daarmee is de cirkel rond.

Klachten

Hypothyreoïdie kan de volgende klachten geven:

• traagheid (lichamelijk en geestelijk)
• gewichtstoename
• droge huid
• somberheid
• prikkelbaarheid

Deze klachten ontstaan meestal geleidelijk. U kunt uw schildklierhormoontekort aanvullen met medicijnen. Meestal verdwijnen daarmee de klachten van de hypothyreoïdie, maar soms blijft u last houden ondanks goede uitslagen van het bloedonderzoek. Bespreek dit met uw arts, zodat u kunt onderzoeken of er andere oorzaken van uw klachten zijn. Sommige patiënten hebben nog jarenlang een verminderd geheugen en verminderde aandacht.

Oorzaken

Hypothyreoïdie kent verschillende oorzaken:

Ziekte van Hashimoto
Daarbij veroorzaken eigen antistoffen een pijnloze ontsteking van uw schildklier en gaat schildklierweefsel verloren. Soms werkt de schildklier tijdelijk te snel (hyperthyreoïdie), voordat u hypothyreoïdie krijgt. De oorzaak daarvan is niet bekend. Wel is bekend dat de antistoffen een belangrijke rol spelen. Het lichaam maakt zelf de antistoffen aan. Hashimoto hypothyreoïdie noemen we daarom een auto-immuunziekte.

Na een zwangerschap
Hypothyreoïdie kan ook na uw zwangerschap ontstaan. Dit noemen we postpartum thyreoïditis. Soms werkt uw schildklier hierbij eerst te snel, voordat de hypothyreoïdie ontstaat. Van deze vorm van hypothyreoïdie herstelt u meestal vanzelf.

Pijnlijke schildklierontsteking
Soms ontstaat hypothyreoïdie door een acute, pijnlijke schildklierontsteking. Eerst werkt uw schildklier dan te snel (zie hyperthyreoïdie) en heeft u griepachtige verschijnselen. Daarna krijgt u last van hypothyreoïdie. Deze aandoening gaat meestal vanzelf over.

Andere oorzaken
Andere oorzaken van hypothyreoïdie zijn  bijvoorbeeld een schildklieroperatie, een behandeling met radioactief jodium, aangeboren hypothyreoïdie, het syndroom van Down of Turner, een jodiumtekort of bepaalde medicatie.