Herhaalde miskraam

Oorzaken

Er zijn veel vragen over miskramen waar we nog geen antwoord op hebben. We weten dat er meestal iets mis gaat in het prille begin van de zwangerschap. Het probleem ontstaat vaak al bij de bevruchting. Tijdens de bevruchting komt erfelijk materiaal van de vader en de moeder bij elkaar. Dit materiaal is opgeslagen in chromosomen. Als je een miskraam krijgt, is er vaak iets niet goed gegaan bij de verdeling van het erfelijk materiaal, de chromosomen. Er is dan te weinig of te veel chromosomaal weefsel. Zo’n fout ontstaat meestal door toeval. Dat betekent dat de kans op een miskraam bij een volgende zwangerschap niet verhoogd is.

Je kunt zelf geen miskraam opwekken of veroorzaken. Je krijgt geen miskraam door sporten (bijvoorbeeld hardlopen of paardrijden) of stress. Seks (gemeenschap, orgasme) is niet schadelijk tijdens de zwangerschap en leidt niet tot een miskraam. Je kan een miskraam ook niet voorkomen door rustig aan te doen.

Herhaalde miskramen

Als je 2 of meer miskramen hebt gehad dan spreken we van herhaalde miskraam. Veel vrouwen denken dat herhaalde miskramen ontstaan door een ziekte bij zichzelf of de partner. Die gedachte is logisch, maar klopt meestal niet. Maar bij ongeveer 15% van de paren wordt een oorzaak gevonden. 

Als je 2 of meer miskramen hebt gehad dan kun je onderzoek laten doen om te kijken of er een oorzaak kan worden gevonden. Jouw huisarts kan je hiervoor verwijzen naar de poli vroege zwangerschap van het Radboudumc. 

• Risicofactoren

  De belangrijkste oorzaken en risicofactoren zijn:

  • hogere leeftijd
  • gezondheidsproblemen
  • roken en overgewicht
  • chromosoomafwijkingen
  • antifosfolipidensyndroom
  • afwijkende vorm van de baarmoeder
  • stollingsafwijkingen

• Hogere leeftijd

  Hoe ouder je bent, hoe groter de kans is op een miskraam.

  • voor vrouwen beneden de 35 jaar is de kans 1 op 10
  • voor vrouwen tussen de 35 en 40 jaar is de kans 1 op de 5-6
  • voor vrouwen tussen de 40 en 45 jaar is de kans 1 op 3

• Gezondheidsproblemen

  Heb je ernstige gezondheidsproblemen? Heb je bijvoorbeeld diabetes en ben je niet goed ingesteld? Dan heb je meer kans op een miskraam. Zwaar drinken, roken, meeroken en overgewicht zijn ook verbonden met een hoger risico op een miskraam.

• Roken

  Rook je? Dan is de kans op een miskraam iets groter. Heb je overgewicht? Ook dan is de kans op een miskraam groter.

• Chromosoomafwijkingen

  Chromosomen bevatten het erfelijke materiaal dat je doorgeeft aan jouw kind. Soms zorgt een chromosoomafwijking bij jou of jouw partner voor een herhaalde miskraam. 

• Antifosfolipidensyndroom

  Antistoffen zijn belangrijk voor de afweer tegen ziekten. Sommige mensen maken verkeerde antistoffen aan. Ze reageren op cellen in het eigen lichaam. Een voorbeeld van die verkeerde antistoffen zijn antifosfolipide-antistoffen. Ze zorgen ervoor dat bepaalde vetten niet meer goed werken. Dat vergroot de kans op trombose. Als dat in de placenta (moederkoek) gebeurt, ontstaat een miskraam. Ongeveer 2% van alle vrouwen heeft antifosfolipide-antistoffen. Onder vrouwen met herhaalde miskraam is dat ongeveer 15%.

• Afwijkende vorm van de baarmoeder

  Sommige vrouwen hebben een afwijkende vorm van de baarmoeder. Het kan een aangeboren afwijking zijn, zoals een dubbele baarmoeder of een tussenschot in de baarmoederholte. De afwijking kan ook later ontstaan, bijvoorbeeld door een vleesboom aan de binnenkant van de baarmoeder. Het kan zijn dat de placenta (moederkoek) zich niet goed innestelt in een afwijkende baarmoeder. Het gevolg: een miskraam. Een operatie aan de baarmoeder zorgt er helaas niet voor dat de kans op een miskraam kleiner wordt. 

• Stollingsafwijkingen

  In sommige families hebben meerdere mensen problemen met de stolling van het bloed. Als het bloed te snel stolt, kan er een bloedpropje ontstaan dat een bloedvat afsluit (trombose). Ook beroertes komen in deze families vaker voor. Komen er stollingsafwijkingen voor in jouw familie? Dan heb je een licht verhoogde kans op een miskraam.

De kans op een miskraam

Minstens 1 op de 10 zwangerschappen eindigt in een miskraam. Waarschijnlijk komt het zelfs nog vaker voor: zo rond de 15%. Na een eerste miskraam is de kans op een nieuwe miskraam niet of nauwelijks hoger. Het risico is dus ongeveer hetzelfde als bij je eerste zwangerschap: 10-15%. Na twee miskramen heb je ongeveer 25% kans dat het nog een keer gebeurt. Na drie miskramen is de kans op herhaling ongeveer 35%.

De kans op een voldragen zwangerschap

De kans dat het misgaat lijkt misschien heel groot. De kans dat een volgende zwangerschap wel goed gaat is veel groter: gemiddeld 65-70%. De gynaecoloog kan vaak inschatten hoe groot de kans op herhaling is. Dat doet de gynaecoloog op basis van je leeftijd, eerdere miskramen en aanvullend onderzoek naar de oorzaak.

Onderzoek

Na twee miskramen kun je, als je dat wilt, de oorzaak laten onderzoeken. De gynaecoloog bespreekt dit met jou. Met het onderzoek probeert de gynaecoloog te ontdekken waarom je meerdere miskramen hebt gekregen. Meestal vinden we geen oorzaak en is de kans dat het de volgende keer goed gaat heel groot. Je wilt misschien snel weer zwanger worden. Bespreek met je gynaecoloog of je beter kunt wachten tot de uitslagen bekend zijn.

Chromosoononderzoek

Soms zorgt een chromosoomafwijking bij jou of jouw partner voor een herhaalde miskraam. Om hierachter te komen, doen we een bloedonderzoek bij beide partners. Of een chromosoomonderzoek voor jou zinvol is, hangt af van jouw leeftijd, het aantal miskramen en of herhaalde miskramen in jouw familie voorkomen.

Onderzoek naar antifosfolipidensyndroom

Na een miskraam kun je bloedonderzoek naar antifosfolipide-antistoffen laten doen. Dit doen we tien weken na de miskraam. Voor die tijd is de uitslag namelijk niet betrouwbaar. Om antifosfolipide-antistoffen tegen te gaan, kan je arts bloedverdunners voorschrijven. Uit onderzoek blijkt dat deze medicijnen stolsels in de bloedvaten van de placenta helpen voorkomen. De kans op een volgende miskraam is daardoor kleiner.

Onderzoek naar de vorm van de baarmoeder

Je arts kan voorstellen een echoscopie of hysteroscopie te laten doen. Dit zijn onderzoeken om de baarmoeder te bekijken. Dat gebeurt dan om extra informatie te krijgen. Je arts informeert jou hierover.

Stollingsafwijkingen in de familie

Bloedonderzoek naar stollingsafwijkingen is zinvol als meerdere mensen in jouw familie trombose hebben (gehad). Weet je dat een familielid een van stollingsafwijkingen heeft? Dan kun je laten vaststellen of je dezelfde afwijking hebt. We weten niet of bloedverdunnende middelen de kans op een miskraam verkleinen bij vrouwen met een stollingsafwijking. Hier wordt wel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.
 

Adviezen

Het is helaas moeilijk om een nieuwe miskraam te voorkomen, omdat we bij de meeste vrouwen geen oorzaak vinden. Een behandeling kan alleen bij antifosfolipide-stoffen of bij een verhoogd homocysteïnegehalte in het bloed.
Als er bij jou of je partner een chromosome afwijking is gevonden bestaat de mogelijkheid om het overgeven van die afwijking tijdens een nieuwe zwangerschap te voorkomen. De gynaecoloog en klinisch geneticus (medisch specialist op het gebied van erfelijk materiaal) zullen je hierover informeren.

Gezond leven

Heb je herhaalde miskramen gehad en wil je weer zwanger worden? Leef dan zo gezond mogelijk. Dat betekent:

• gezond en gevarieerd eten
• niet te veel alcohol drinken
• niet roken
• alleen medicijnen slikken in overleg met je arts
• als je te zwaar bent, helpt afvallen om de kans op een miskraam te verkleinen

Al deze regels helpen een beetje. Ze garanderen niet dat een volgende zwangerschap goed gaat. De kans op een gezond kind is altijd groter dan de kans op een nieuwe miskraam.

Foliumzuur

Iedere vrouw die (opnieuw) zwanger wil worden, krijgt het advies om elke dag een tablet foliumzuur van 0,4 of 0,5 mg te slikken. Voel je niet schuldig als je voor jouw miskramen geen foliumzuur hebt geslikt. Foliumzuur vermindert vooral de kans op een kind met een open rug, niet zozeer de kans op een miskraam.

Medicijnen

Veel vrouwen vragen hun arts om medicijnen die een nieuwe miskraam voorkomen. Bestaat er geen wetenschappelijk bewijs dat medicijnen de kans op een nieuwe miskraam verlagen? Dan is het beter geen medicijnen te slikken. Dit om onnodige bijwerkingen te voorkomen. Mogelijk kun je wel meedoen aan een medicijnstudie.

Emotioneel

Een miskraam is heftig. Verdriet, schuldgevoel, ongeloof, boosheid en een leeg gevoel zijn emoties die je kunt voelen na een miskraam. Dat is heel normaal. Meerdere miskramen meemaken, is extra zwaar.

Het kan lastig zijn om over de miskraam te praten. Een miskraam gebeurt vaak vroeg in de zwangerschap, nog voordat andere mensen weten over de zwangerschap. Het is dan misschien niet gemakkelijk om het te vertellen. Toch is het vaak goed om over het verlies te praten. Met mensen in jouw omgeving of met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt.

Praten kan helpen om het een plaats te geven en het te verwerken. Hou in gedachten dat veel vrouwen uiteindelijk een gezond kind krijgen, ook na herhaalde miskramen.

Poli vroege zwangerschap

In het Radboudumc is er een speciale poli voor vrouwen die een miskraam hebben. Dit is de poli vroege zwangerschap. Op deze poli werken klinisch verloskundigen die opgeleid zijn om vrouwen met een miskraam te begeleiden.

Als je een miskraam hebt kan jouw 1^e lijns verloskundige of huisarts jou verwijzen naar de poli vroege zwangerschap. Er wordt dan samen met jou bekeken welke behandeling je wilt. Ook als je meerdere miskramen hebt gehad en daar onderzoek naar wilt laten doen kan je via je huisarts een afspraak maken op de poli vroege zwangerschap.