Doorliggen decubitus

Voorkomen van doorliggen in bed

Met de juiste maatregelen kunt u doorliggen of verergering van een drukplek of wond voorkomen. Hierin spelen uw houding, beweging, kleding, de conditie van uw huid en voeding een grote rol.

Liggen

Decubitus is bijna altijd te voorkomen en u kunt daarbij zelf ook maatregelen treffen.
Wissel elke 2 tot 4 uur van houding. Dit voorkomt dat de druk van uw lichaamsgewicht continu op dezelfde plaatsen wordt opgevangen. Aanbevolen wordt: zijligging links, rug, zijligging rechts, rug, zijligging links

Gebruik in rugligging zoveel mogelijk 30º-houding, ofwel semi-Fowler-houding, omdat de druk dan goed verdeeld is. Ook in zijligging is de 30º ligging het beste omdat de stuit dan vrij ligt. Zo mogelijk kunt u ook af en toe op de buik gaan liggen.
U kunt het bed met bedieningspaneel in verschillende standen zetten. De verpleegkundige kan u helpen bij het vinden van de goede houding en gebruikt daarbij kussens ter ondersteuning:

• Rugligging: in het Radboudumc kan het hielstuk van het basismatras worden weggenomen zodat de hielen vrij liggen. Het uitneembare hielstuk moet aan de achterzijde van het bed geplaatst worden ter voorkoming van spitsvoeten.
• Zijligging 30º: plaats een kussen tussen de knieën, in de rug, en onder de arm waardoor hand hoger ligt dan de elleboog.
• Buikligging: plaats een kussen onder de onderbenen om de tenen te ontlasten (wissel dit af om de druk op de knieën te verminderen), eventueel een klein plat kussen onder het bekken of onder de borstkas.

Hoofdsteun

Beperk rechtop zitten in bed zoveel mogelijk omdat er anders een grote kans is om decubitus op de stuit te krijgen. Zet de hoofdsteun hoger om comfortabel te zitten en gebruik tegelijkertijd de knieknik in het bed. U voorkomt onderuit zakken en de druk op de huid wordt zo beter verdeeld. Tijdens het eten kunt u wel rechtop gaan zitten in verband met de kans op verslikken.

Billen ‘liften’

Til af en toe de billen op van het matras. Hiermee neemt u even de druk van de billen weg. Dit heet ‘liften’. Een andere manier om de druk weg te nemen is door een dun (rol)kussentje aan de zijkant van de heup te leggen zodat de billen niet meer in aanraking komen met het matras.

Gladde onderlaag en huidverzorging

Kreukels en plooien kunnen drukplekken op de huid veroorzaken evenals te strak gespannen lakens. Draag zo mogelijk kleding van soepele, gladde stof. Als u last heeft van transpiratie, urine- of ander vochtverlies, gebruik dan goed incontinentiemateriaal (géén celstofmatjes).Gebruik op een droge huid regelmatig een neutrale, vochtregulerende bodycrème of huidlotion. Breng de crème oppervlakkig smerend of kloppend aan. Niet wrijven! Gebruik geen vette zalf, daar wordt de huid week van.

Deken over voeteneind

Als het dekbed te zwaar op uw voeten drukt, kunt u deze over het voeteneind hangen. Mocht dit nog te veel druk geven, dan kan de verpleegkundige een dekenboog voor u bestellen. Heeft u koude voeten? Vraag dan eventueel een molton deken.
 

Voorkomen decubitus bij rechtop zitten

Ga in een (rol)stoel rechtop zitten met de voeten goed steunend op de voetsteunen of grond. Bij een verstelbare stoel geeft een 30 º achterovergekantelde rugleuning en het gebruik van het voetenbankje de minst hoge drukken op de stuit.

Regelmatig van houding veranderen in (rol)stoel

Voorkom dat de billen continu de druk van uw lichaamsgewicht moeten opvangen. Voor rolstoelpatiënten met stoornissen in het gevoel, bijvoorbeeld bij patiënten met een dwarslaesie, is het extra belangrijk om de billen regelmatig op te tillen (‘liften’) van de zitting. Lukt dit niet zelfstandig, vraag dan de hulp van de verpleegkundige of familie.

Huidverzorging

Smeer bij een droge huid een neutrale vochtregulerende bodycrème of huidlotion. Breng deze oppervlakkig smerend of kloppend aan, niet wrijven. Let op: een vette zalf kan de huid week maken waardoor deze makkelijker stuk kan gaan.

Hygiëne

Gebruik goed incontinentie (inleg) materiaal wanneer u geen controle heeft over verlies van urine en/of ontlasting (incontinentie). Celstof matjes broeien en vergroten de kans op decubitus. Behandel huidbeschadigingen als gevolg van incontinentie met een speciale crème of een beschermende spray. Gebruik deze producten ook om huidbeschadigingen te voorkomen. Als het nodig is, kan de verpleegkundige u hierover adviseren.
 

Voeding en extra hulp

Om uw conditie te verbeteren en/of genezing van de wond te bevorderen, moet u voldoende eiwitten en calorieën binnenkrijgen. Voorbeelden van voeding met veel eiwitten zijn: volle kwark, kip en witvis.
Mocht dit een probleem zijn, dan kunnen we een diëtist inschakelen. De verpleegkundige of fysiotherapeut informeren u en ondersteunen u bij het nemen van deze maatregelen. Vraag ook familie en andere bezoekers om u te helpen van houding te veranderen of een stukje met u te lopen. De verpleegkundige overlegt met u of er eventueel speciale maatregelen genomen moeten worden.

Matras en zitkussen

Het matras op uw bed is een speciaal drukverlagend matras en geeft voldoende ondersteuning. Ook voor patiënten die veel in bed moeten liggen. Als het nodig is, regelt de verpleging een speciaal drukverlagend zitkussen. Ondanks deze speciale matrassen en kussens blijven alle maatregelen om decubitus te voorkomen belangrijk.