Borstkanker mamma­carcinoom

Symptomen

Niet elke afwijking in de borst is kwaadaardig. De meeste afwijkingen zijn goedaardig. Toch is het belangrijk om naar de huisarts te gaan als u het volgende opmerkt:

• Een duidelijk voelbaar knobbeltje. Het knobbeltje kan pijn doen, maar dat hoeft niet.
• Een verdikking in uw borst, die anders aanvoelt dan normaal.
• Een ingetrokken tepel.
• Bloederige afscheiding uit uw tepel.
• Verandering van de vorm of grootte van uw borst.
• Deukjes of kuiltjes in de huid van uw borst.
• Huidverandering van uw borst of verkleuring, zoals roodheid of putjes in de huid. Soms ziet de huid eruit als een sinaasappelschil.
• Een wondje in de huid van uw borst dat niet geneest.
• Uw borst is rood en voelt warm aan.

Borstzelfonderzoek

Om veranderingen in uw borsten op te merken, is het belangrijk dat uw weet hoe uw borsten normaal voelen en hoe ze eruitzien. Hiervoor kunt u borstzelfonderzoek doen. 

• Lees meer over borstzelfonderzoek op kanker.nl

Oorzaken

De kans dat een vrouw borstkanker krijgt is 100 keer groter dan de kans dat een man borstkanker krijgt. Uw leeftijd, vrouwelijke hormonen, uw leefstijl, dicht borstklierweefsel, genen en bestraling op het borstgebied in het verleden kunnen een rol spelen bij het ontstaan van borstkanker.

Leeftijd

De kans op borstkanker neemt toe naarmate u ouder wordt. De ziekte komt het meest voor bij vrouwen tussen de 45 en 74 jaar.

Vrouwelijke hormonen

Hoe langer de borsten zijn blootgesteld aan de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, hoe groter de kans op borstkanker. Vrouwen hebben een verhoogde kans op borstkanker als ze:

• weinig of geen kinderen hebben
• op latere leeftijd het eerste kind krijgen
• kort of helemaal geen borstvoeding geven
• op jonge leeftijd voor het eerst menstrueren
• laat in de overgang komen
• de anticonceptiepil slikken of andere vorm van hormonale voorbehoedsmiddelen
• overgewicht hebben
• langer dan 2-3 jaar hormoonpreparaten gebruiken tegen overgangsklachten

Leefstijl

Uw leefstijl kan ook invloed hebben op het ontstaan van borstkanker. Risicofactoren zijn overgewicht, alcoholgebruik, roken, te weinig bewegen en het eten van veel bewerkte suikers.

In het Radboudumc willen we patiënten bewust maken van het belang van een gezonde leefstijl. Leefstijl kan een belangrijk rol spelen in het ontstaan en voorkomen van vele aandoeningen. Ook als u ziek bent kan een gezonde leefstijl heel nuttig zijn. Tijdens gesprekken met uw behandelaar zal een gezonde leefstijl daarom regelmatig ter sprake komen.

Genen

U kunt genetisch meer aanleg hebben voor het krijgen van borstkanker wanneer borstkanker, eierstokkanker en/of prostaatkanker in uw familie voorkomt. Bij 5 tot 10% van de vrouwen met borstkanker speelt erfelijkheid een rol. 

Dicht borstklierweefsel

Vrouwen met zeer dicht borstklierweefsel hebben een hoger risico op het krijgen van borstkanker dan vrouwen met gewoon borstklierweefsel. Dicht borstklierweefsel betekent dat een borst in verhouding meer melkklieren en minder vetweefsel bevat. Een andere term hiervoor is dense borstweefsel.

Bestraling

Vrouwen die bestraald zijn geweest op het borstgebied vanwege een andere vorm van kanker dan borstkanker hebben een verhoogd risico op het ontstaan van borstkanker. 

Erfelijkheid

Borstkanker komt veel voor en heeft meestal geen erfelijke oorzaak. Ongeveer 5-10% van alle vrouwen met borstkanker heeft de ziekte gekregen door erfelijke aanleg en is drager van een verandering in een gen  . In sommige families met erfelijke borstkanker is ook een verhoogd risico op eierstokkanker. 

Erfelijke kanker onderscheidt zich op een aantal punten van niet-erfelijke kanker.

• Iemand krijgt borst- en/of eierstokkanker op opvallend jonge leeftijd, vaak voor het 40e levensjaar.
• Verschillende familieleden (bloedverwanten) in verschillende generaties hebben borst- en/of eierstokkanker (gehad).
• Er wordt op jonge leeftijd kanker in beide borsten vastgesteld.
• Een vrouw krijgt zowel borstkanker als eierstokkanker.
• Eén of meer mannen in de familie hebben borstkanker (gehad).
• De borstkanker is hormoonongevoelig en eiwit-ongevoelig (triple negatief borstkanker)  .

Onderzoek naar erfelijkheid

Als we denken dat u misschien een erfelijke vorm van borstkanker heeft, dan kunt u met uw arts overleggen of een verwijzing naar de polikliniek Klinische Genetica zinvol is. Het erfelijkheidsonderzoek start met het maken van een familiestamboom. Als de stamboom wijst op erfelijke aanleg, is DNA-onderzoek mogelijk.

Borstkanker bij mannen

Borstkanker bij mannen is zeldzaam. Per jaar krijgen in Nederland bijna 15.000 vrouwen en 150 mannen de ziekte. Het gaat meestal om mannen van 60 jaar en ouder en erfelijke aanleg speelt vaak een rol. 

Borstkanker wordt bij mannen vaak later ontdekt dan bij vrouwen. Er wordt bij klachten meestal niet direct gedacht aan borstkanker. Daardoor kan de tumor op het moment van ontdekken al in een gevorderd stadium zijn. 

Symptomen

Borstkanker uit zich bij mannen vaak als een zwelling achter of vlak bij de tepelhof, soms in combinatie met een ingetrokken tepel of bloedverlies uit de tepel. Er zijn veel overeenkomsten tussen mannen en vrouwen met borstkanker. Daarom is de behandeling voor borstkanker bij mannen afgeleid van die bij vrouwen.

Niet alle zwellingen in de borst zijn kwaadaardig. Er kan namelijk ook sprake zijn van gynaecomastie. Dit is een zwelling van het borstweefsel bij mannen. Dit symptoom doet zich vaak tijdelijk voor in de puberteit. Ook kan het een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen.

Soorten borstkanker

Bij de meeste mannen ontstaat borstkanker in de (melk)gangen van de borst. Dit heet een invasief carcinoom NST. NST staat voor Niet-Specifiek-Type. Invasief lobulair carcinoom- kanker uitgaande van de melkklieren- komt vrijwel niet voor bij mannen. Ook andere vormen van borstkanker kunnen voorkomen.

Ontstaan van borstkanker in de familie

Bij het ontstaan van borstkanker bij mannen, lijkt soms een verstoring mee te spelen in het evenwicht tussen de vrouwelijke hormonen (oestrogenen) en de mannelijke hormonen (androgenen). Zo’n verstoring kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld levercirrose of overgewicht. 

Mannen met het Syndroom van Klinefelter (geslachtsgebonden chromosoomafwijking) hebben een iets verhoogd risico om borstkanker te krijgen, maar die kans is nog steeds klein. 

Borstkanker in de familie

Mannen met een veranderd gen hebben meer risico op het krijgen van borstkanker. Dit geldt vooral voor het BRCA2-gen. 

Meer informatie

• Kanker.nl
• Borstkanker.nl
• Mannenmetborstkanker.nl

Kanker en kinderwens

Sommige behandelingen van kanker hebben invloed op uw vruchtbaarheid. Er zijn zelfs behandelingen die als gevolg hebben dat een spontane zwangerschap nooit meer mogelijk is. Als u kanker hebt en een kinderwens, nu of in de toekomst, bespreek dit dan met uw behandelend arts vóór uw behandeling. Hij kan samen met u en onze afdeling bekijken wat er mogelijk is om na uw behandeling toch zwanger te worden. Zo kunnen we bijvoorbeeld van jongens die nog geen zaad produceren testisweefsel invriezen, van mannen het zaad invriezen en van vrouwen en meisjes eicellen, embryo’s of eierstokweefsel invriezen.

Uw privacy

Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. Sommige van uw gegevens in het medisch dossier worden opgenomen in een onafhankelijke databank: de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

Dit verzamelen van gegevens in de NKR gebeurt omdat artsen en onderzoekers betrouwbare en relevante gegevens nodig hebben van patiënten met kanker. Hiermee kunnen zij onderzoek doen om meer over kanker te weten te komen. Door dit onderzoek ontstaan betere inzichten, effectievere behandelingen en uiteindelijk een beter resultaat in de zorg voor patiënten met kanker.

Meer informatie over de Nederlandse Kankerregistratie en wat deze voor u betekent: Registratie van kanker.