Bloedplaatjes­afwijkingen

Wat zijn bloedplaatjes­afwijkingen?

Bloedplaatjes (medische term: trombocyten) spelen een belangrijke rol in het eerste deel van de bloedstolling. Als u een bloeding heeft, dan hechten de bloedplaatjes zich aan de beschadigde vaatwand. Er wordt dan een prop van plaatjes gevormd waarmee de wond wordt afgedicht. Deze plaatjesplug wordt in het tweede deel van de bloedstolling verder verstevigd. Er wordt dan door verschillende stollingseiwitten een zogenaamd fibrine­netwerk rondom de plaatjesplug gevormd. Dit is een soort beschermlaag over de wond heen.

Bij bloedplaatjesafwijkingen ontstaan er gemakkelijk blauwe plekken of onderhuidse puntbloedinkjes. Ook worden er vaker bloedingen zoals bloedneuzen en bloedend tandvlees gezien. De bloedingen duren langer en zijn vaak ook heftiger dan normaal. Vooral bloedingen na een ingreep of ongeval kunnen ernstige problemen veroorzaken. 

Bij een bloedplaatjesafwijking is er sprake van een tekort aan bloedplaatjes of niet goed werkende bloedplaatjes. Er kan ook  sprake zijn van een combinatie hiervan.  

Oorzaken van verlaagd aantal bloedplaatjes

De medische term voor een verlaagd aantal bloedplaatjes is trombocytopenie. De oorzaak kan een te lage productie van bloedplaatjes in het beenmerg zijn. Dit wordt gezien bij verschillende beenmergziektes.

Een andere mogelijke oorzaak is dat de bloedplaatjes korter leven. Dit wordt onder andere gezien bij primaire immuun gemedieerde trombocytopenie (ITP), waarbij uw afweer­systeem uw eigen bloedplaatjes afbreekt. Ook bij sommige infecties en het gebruik van bepaalde geneesmiddelen kunnen verlaagde aantallen bloedplaatjes voorkomen.

Oorzaken van niet goed werkende bloedplaatjes

De oorzaak van niet goed werkende bloedplaatjes kan erfelijk of verworven zijn. Verworven betekent dat het in de loop van het leven ontstaat. Een erfelijke bloedplaatjes­afwijking is zeer zeldzaam. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van afwijkende of ontbrekende eiwitten op het oppervlak van bloedplaatjes, waardoor bloedplaatjes niet in staat zijn om goed samen te klonteren. Voorbeelden van erfelijke bloedplaatjesafwijkingen zijn het syndroom van Bernard-Soulier en de ziekte van Glanzmann.

Verworven bloedplaatjesafwijkingen kunnen het gevolg zijn van het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (bijvoorbeeld aspirine, ibuprofen en andere NSAID’s) of een andere ziekte zoals multipel myeloom, nierfalen of een leverziekte.

Meer informatie

Op de website van de Nederlandse Vereniging van Hemofilie-patiënten leest u meer over bloedplaatjesafwijkingen en de behandeling.