Angst­stoornissen

Diagnostiek

De expertise van de afdeling Psychiatrie van het Radboudumc ligt bij de diagnostiek van complexe psychiatrische stoornissen of de combinatie met andere psychiatrische of somatische aandoeningen. Met specialistische kennis en grondige diagnostiek brengen wij u klachten goed in kaart.

Op die manier kunnen wij onderscheid maken tussen de verschillende angststoornissen en of bijkomende psychiatrische problematiek. Binnen de polikliniek bestaat geen specifiek behandelaanbod voor de verschillende angststoornissen.

>> Naar de tijdlijn diagnostiek

Paniekstoornis

Bij een paniekstoornis heeft u last van onverwachte paniekaanvallen. Bij een paniekaanval zijn er allerlei lichamelijke reacties die in korte tijd heel hevig worden, bijvoorbeeld een bonzend hart, zweten, trillen of ademnood.

Vaak gaat een paniekstoornis samen met agorafobie (pleinvrees). De angst is om juist op die plaats of in die situatie een paniekaanval te krijgen, en dan moeilijk weg te kunnen of hulp te kunnen krijgen. Mensen met agorafobie vermijden die plaatsen en situaties zoveel mogelijk of doorstaan ze met veel angst. Mensen met een paniekstoornis hebben vaker last van een depressie dan mensen zonder een paniekstoornis. Ook de depressie moet dan behandeld worden.

Specifieke fobie

Bij een specifieke fobie kunt u last hebben van een aanhoudende en irrationele angst voor een bepaald object of voor een bepaalde situatie. Vaak heeft de angst betrekking op dieren, afgesloten ruimtes, hoogten, onweer of angst voor bloedletsel of injecties. Bij confrontatie met wat angstig maakt komt het lichaam in een verhoogde staat van spanning/alertheid. Hartslag en bloeddruk zullen hierbij stijgen.

Sociale fobie

Bij een sociale fobie zijn mensen bang voor situaties waarin de kans bestaat dat ze kritisch beoordeeld worden door anderen en/of dat ze belachelijk gemaakt worden. Mensen met een sociale fobie vermijden zoveel mogelijk de angstige situaties en hebben allerlei strategieën om zich niet in de angstige situaties te hoeven begeven. Er wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die bang zijn voor één specifieke situatie en mensen die bang zijn voor meerdere situaties. Bij de specifieke sociale fobie is er de angst voor één specifieke situatie, bijvoorbeeld podiumangst. Bij de gegeneraliseerde sociale fobie zijn mensen bang in minstens twee sociale situaties.

Gegeneraliseerde angststoornis

Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis hebben moeite om hun zorgwekkende gedachten onder controle te houden. Geruststellende gedachten helpen maar even, onderdrukken heeft vaak een tegenovergesteld effect. Vaak bent u meer bezig met de toekomst en wat daar een verschrikkelijke dingen in kunnen gebeuren, dan met het heden. U benadrukt de mogelijke gevaarlijke en negatieve kanten van een gebeurtenis. 

Chronisch piekeren gaat vaak gepaard met verschillende spanningsklachten, zoals snel vermoeid zijn, spierpijn en slaapproblemen. Ook concentratieproblemen komen veel voor.
 

Posttraumatische stressstoornis PTSS

Een posttraumatische stressstoornis kunt u krijgen als gevolg van een ingrijpende gebeurtenis (trauma) waarbij u of een ander met de dood of ernstig letsel is bedreigd. Bij een posttraumatische stressstoornis is altijd sprake van het herbeleven van de gebeurtenis in dromen of herinneringen. Ook het vermijden van situaties waarin de gebeurtenis zich mogelijk kan herhalen of van situaties die u herinneren aan het trauma komt veel voor. Na de gebeurtenis hebben mensen met een  posttraumatische stressstoornis langdurig last van toegenomen spanning of opwinding.

Dat kan zich uiten in bijvoorbeeld prikkelbaarheid, snel schrikken, woedeaanvallen of concentratieproblemen en ook in emotionele afvlakking en lichamelijke klachten.

Problemen in de relaties met andere mensen (moeilijk andere mensen kunnen vertrouwen, sociaal isolement) en/of problemen in de werksfeer komen veel voor.

Obsessief compulsieve stoornis (dwangstoornis)

Mensen met een dwangstoornis hebben last van steeds terugkerende dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Dwanggedachten (obsessies) zijn gedachten die men weliswaar zelf denkt maar die toch als vreemd en niet bij zichzelf passend worden ervaren. Dwanghandelingen (compulsies) zijn zich steeds herhalende handelingen die u op dezelfde, speciale manier verricht. Met dwanghandelingen hopen mensen spanningen of bedreigingen te voorkomen.

Dwanghandelingen hebben dus wel een functie, maar de handelingen zelf hebben logisch gezien geen zin. Bijvoorbeeld steeds opnieuw afkloppen uit angst dat er anders een ongeluk gebeurd of het op een bepaalde manier de deur open doen. Andere voorbeelden zijn smetvrees (de angst dat iets niet goed schoon is en daardoor ziekmakend), controledwang (steeds opnieuw controleren of de deur op slot is, of alle apparaten uit zijn, of de fiets goed staat) of teldwang (alles steeds opnieuw moeten tellen).

Er wordt pas van een dwangstoornis gesproken als iemand echt last heeft van de klachten, als de dwanggedachten en/of dwanghandelingen meer dan een uur per dag kosten of het dagelijks functioneren ernstig verstoren. Ten gevolge van een dwangstoornis kunnen er bijvoorbeeld vaak problemen op het werk zijn of problemen in de relaties met andere mensen.