EN
DE
Over pijnmedicatie na ontslag uit het ziekenhuis
Na uw ziekenhuisopname kan het nodig zijn dat u tijdelijk extra pijnmedicatie krijgt, bijvoorbeeld voor de pijn na een operatie of door een medische aandoening. lees meerEffect en bijwerkingen
Informatie over de werking en mogelijke bijwerkingen van pijnmedicatie wordt aan u uitgelegd bij ontslag en/of door de apotheek. Lees hier over veelvoorkomende bijwerkingen en eventuele extra medicatie om bijwerkingen tegen te gaan. lees meerEffect en bijwerkingen
Informatie over de werking en mogelijke bijwerkingen van pijnmedicatie wordt aan u uitgelegd bij ontslag en/of door de apotheek. Daarnaast staat dit nog beschreven in de bijsluiter, op de website acute pijn van het Radboudumc.
Let op: opioïden (morfine-achtige middelen, ook tramadol), beïnvloeden de rijvaardigheid. We raden u daarom af om de eerste periode van de behandeling deel te nemen als bestuurder in het verkeer als u deze pijnmedicatie gebruikt. Meer informatie vindt u op www.rijveiligmetmedicijnen.nl
Medicatie ter vermindering van bijwerkingen
Om bijwerkingen te verminderen krijgt u soms extra medicatie voorgeschreven tijdens het gebruik van pijnmedicatie. De meest voorkomende bijwerkingen van de pijnmedicatie zijn obstipatie (verstopping) of maagklachten.
- Obstipatie (verstopping): Zolang u opioïden (morfine-achtige middelen) gebruikt bestaat de kans op obstipatie. U kunt hier rekening mee houden door voldoende te bewegen, voeding met voldoende vezels te eten en voldoende water te drinken. Daarnaast kan een laxeermiddel worden voorgeschreven, bijvoorbeeld Movicolon. U kunt stoppen met het laxeermiddel zodra u met opioïden stopt of als u diarree krijgt.
- Maagklachten: Bij het gebruik van NSAID’s, zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen kunt u maagklachten krijgen. Het kan helpen om voldoende te drinken en om de medicatie met wat voeding in te nemen. Om maagklachten te voorkomen wordt vaak een maagzuurremmer voorgeschreven, zoals pantoprazol of omeprazol. U mag stoppen met het gebruik van deze medicatie tegen maagklachten zodra de NSAID niet meer nodig is.
Hoe te gebruiken?
Meestal krijgt u pijnmedicatie voorgeschreven die u op vaste tijdstippen moet innemen met daarbij soms nog aanvullende pijnmedicatie als dat nodig is. Lees hier hoe u dit kunt verdelen over de dag en waar u rekening mee moet houden bij het gebruik van andere pijnmedicatie of extra pijnmedicatie. lees meerHoe te gebruiken?
Meestal krijgt u pijnmedicatie voorgeschreven die u op vaste tijdstippen moet innemen met daarbij soms nog aanvullende pijnmedicatie als dat nodig is.
De pijnmedicatie voor vaste tijdstippen kunt u het beste gelijk over de dag verdelen, bijvoorbeeld:
- 4x per dag: 7.00-12.00-18.00-22.00 uur (als u gaat slapen)
- 3x per dag: 7.00-15.00-22.00 uur (als u gaat slapen)
- 2x per dag: 7.00-18.00 of 10.00-22.00 uur (als u gaat slapen)
Extra pijnmedicatie
De extra pijnmedicatie neemt u extra in als u nog pijn heeft ondanks het gebruik van de vaste pijnmedicatie. Heeft u niet voldoende aan de maximaal voorgeschreven hoeveelheid die u op een dag mag innemen, neem dan contact op met uw behandelend arts.
Sommige medicatie kunt u het best niet op een nuchtere maag innemen (bijvoorbeeld NSAID’s, zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen).
Uw apotheker geeft u extra uitleg over het op de juiste manier innemen van pijnmedicatie.
Andere pijnmedicatie
Pijnmedicatie die u gebruikt vóór opname in het ziekenhuis, wordt meestal voortgezet tijdens en na de opname. Het is belangrijk dat u dit vertelt aan uw behandelend arts, zodat hij of zij de juiste keuze maakt bij het voorschrijven van nieuwe pijnmedicatie. In sommige gevallen kan deze medicatie worden afgebouwd, bijvoorbeeld omdat u behandeld bent voor de aandoening waarvoor u de pijnmedicatie gebruikte. Uw arts bespreekt dit dan met u.
Paracetamol wordt niet op recept voorgeschreven. U kunt dit zelf bij de drogist of apotheek kopen. U mag geen andere pijnmedicatie (behalve paracetamol) gebruiken die zonder recept te koop is bij de drogist of apotheek naast deze voorgeschreven medicatie. Overleg in geval van twijfel met uw huisarts.
Het afbouwen van de pijnmedicatie
Als u acceptabele pijn heeft en goed kunt bewegen, adviseren wij u te starten met het afbouwen van de pijnmedicatie. Dit kan al vrij snel na thuiskomst zijn, maar kan soms ook langer duren. Het afbouwen van de pijnmedicatie kan met behulp van onderstaande schema’s. lees meerHet afbouwen van de pijnmedicatie
Bij thuiskomst raden wij u aan de pijnmedicatie volgens recept in te nemen. De overgang van ziekenhuis naar huis kan lastig zijn, dus geef uzelf de tijd om te herstellen.
Als u acceptabele pijn heeft en goed kunt bewegen, adviseren wij u te starten met het afbouwen van de pijnmedicatie. Dit kan al vrij snel na thuiskomst zijn, maar kan soms ook langer duren.
Het afbouwen van de pijnmedicatie kan met behulp van onderstaande schema’s. U start met het afbouwen van de sterkst werkende pijnmedicatie (opioïden). Daarna gaat u verder met de NSAID’s zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen (als deze voorgeschreven zijn) en als laatste de paracetamol. Als de pijn onacceptabel wordt zodra u de medicatie afbouwt, dan neemt u de laatst afgebouwde medicatie weer in en probeert u het later opnieuw. Als het afbouwen niet lukt, neem dan neemt u contact op met uw behandelaar.
Bij de opioïden is het belangrijk om dit geleidelijk te doen, omdat u ontwenningsverschijnselen kunt krijgen of de pijn weer kan toenemen als u te snel stopt. Als u hoge doseringen opioïden gebruikt (meer dan oxycodon mga 2x 10mg), dan adviseren wij u de huisarts te vragen om u te ondersteunen bij het afbouwen.
Afbouwschema's
Schema tramadol, met of zonder NSAID en paracetamol
STAP 1: u start met het afbouwen van de sterkst werkende pijnmedicatie, tramadol.
STAP 2: daarna gaat u verder met het NSAID
STAP 3: als laatste bouwt u de paracetamol af
|
Naam medicijn |
Gebruikelijke dosis per 24 uur |
Afbouwen bij acceptabele pijn: naar dosering / 24uur |
Opmerkingen |
|---|---|---|---|
|
STAP 1 |
|||
|
Tramadol 50 mg tablet |
3-4 x 50 mg (=1 tablet) zo nodig |
Neem zo nodig 1 tablet wanneer paracetamol en NSAID niet voldoende zijn |
U stopt met tramadol zodra u geen extra pijnmedicatie meer gebruikt. Ga naar STAP 2
Als u geen NSAID gebruikt gaat u na STAP 1 naar STAP 3. |
|
STAP 2: NSAID (zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen) |
|||
|
Diclofenac 50 mg tablet
Naproxen 250 of 500 mg tablet
Soms in combinatie met een maagzuurremmer (omeprazol, pantoprazol) |
3 x 1 tablet
2 x 1 tablet
|
2 dagen acceptabele pijn: 2 x 1 tablet Wederom 1-2 dagen acceptabele pijn : 1 x tablet of STOP
2 dagen acceptabele pijn: 1 x tablet of STOP
|
Als u gestopt bent met NSAID is pijnstilling met paracetamol voldoende, ga naar STAP 3
U stopt met maagzuurremmer als u geen NSAID meer neemt. |
|
STAP 3 |
|||
|
Paracetamol 500 mg tablet |
4 x 1000 mg |
1 dag acceptabele pijn: 3 x 1000mg Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 1000mg / dag Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 500mg of STOP |
U stopt met paracetamol zodra de pijn acceptabel is zonder paracetamol.
|
Schema buprenorfine, met of zonder NSAID en paracetamol
STAP 1: u start met het afbouwen van de sterkst werkende pijnmedicatie, buprenorfine
STAP 2: daarna gaat u verder met het NSAID
STAP 3: als laatste bouwt u de paracetamol af
|
Naam medicijn |
Gebruikelijke dosis per 24 uur |
Afbouwen bij acceptabele pijn: naar dosering / 24uur |
Opmerkingen |
|---|---|---|---|
|
STAP 1 |
|||
|
Buprenorfine 0,2 mg tablet (onder de tong) |
Zo nodig tot 4 - 8 x per dag 1 tablet,
Maximaal 8 tabletten per dag! |
Neem zo nodig 1 tablet wanneer paracetamol en NSAID niet voldoende zijn |
U stopt met Buprenorfine zodra pijnstilling met alleen paracetamol en NSAID voldoende is à ga naar STAP 2
Als u geen NSAID gebruikt gaat u na STAP 1 naar STAP 3. |
|
STAP 2 NSAID (zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen) |
|||
|
Diclofenac 50 mg tablet
Naproxen 250 of 500 mg tablet
Soms in combinatie met een maagzuurremmer (omeprazol, pantoprazol) |
3 x 1 tablet
2 x 1 tablet
|
2 dagen acceptabele pijn: 2 x 1 tablet Wederom 1-2 dagen acceptabele pijn : 1 x tablet of STOP
2 dagen acceptabele pijn: 1 x tablet of STOP
|
Als u gestopt bent met NSAID is pijnstilling met paracetamol voldoende, ga naar STAP 3
U stopt met maagzuurremmer als u geen NSAID meer neemt. |
|
STAP 3 |
|||
|
Paracetamol 500 mg tablet |
4x 1000 mg |
1 dag acceptabele pijn: 3 x 1000mg Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 1000mg / dag Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 500mg of STOP |
U stopt met paracetamol zodra pijn acceptabel is zonder paracetamol.
|
Schema oxycodon kortwerkend, met of zonder NSAID en paracetamol
STAP 1: u start met het afbouwen van de sterkst werkende pijnmedicatie, oxycodon
STAP 2: daarna gaat u verder met het NSAID
STAP 3: als laatste bouwt u de paracetamol af
| Naam medicijn | Gebruikelijke dosis per 24 uur | Afbouwen bij acceptabele pijn: naar dosering/24 uur | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| Stap 1 | |||
|
Oxycodon IR 5 mg of 10 mg tablet |
Zo nodig tot 4-6x per dag Maximaal 6 tabletten per dag! |
Neem zo nodig 1 tablet, wanneer paracetamol en NSAID niet voldoende zijn |
U stopt met oxycodon kortwerkend zodra pijnstilling met paracetamol en NSAID voldoende is. Ga naar STAP 2 Als u geen NSAID gebruikt gaat u STAP 3. |
| STAP 2: NSAID (zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen) | |||
| Diclofenac 50 mg tablet Indomethacine 50 mg Ibuprofen 400 of 600 mg |
3 x 1 tablet |
2 dagen acceptabele pijn: 2 x 1 tablet Wederom 1-2 dagen acceptabele pijn: 1 x 1 tablet of STOP |
Als u gestopt bent met NSAID is pijnstilling met paracetamol voldoende, ga naar STAP 5
|
|
Naproxen 250 of 500 mg tablet Soms in combinatie met een maagzuurremmer (omeprazol, pantoprazol) |
2 x 1 tablet |
2 dagen acceptabele pijn: 1 x 1 tablet of STOP |
U stopt met maagzuurremmer als u geen NSAID meer neemt. |
| STAP 3 | |||
|
Paracetamol 500 mg tablet |
4x 1000 mg (=2 tabletten) |
1 dag acceptabele pijn: 3 x 1000mg Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 1000mg / dag Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 500mg of STOP |
U stopt met paracetamol zodra pijn acceptabel is zonder paracetamol. |
Schema oxycodon kort- en langwerkend, met of zonder NSAID en paracetamol
| Naam medicijn | Gebruikelijke dosis per 24 uur | Afbouwen bij acceptabele pijn: naar dosering / 24 uur | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| STAP 1 | |||
|
Oxycodon MGA 5 of 10mg tablet (=langwerkend)
|
2 x 5 mg (= 1 tablet) 2 x 10 mg (= 1 tablet) |
Bij 1 dag acceptabele pijn en minder dan 3 tabletten oxycodon kortwerkend:1 x 1 tablet of STOP |
Als de pijnstilling voldoende is met paracetamol, NSAID en oxycodon kortwerkend Ga naar STAP 2 |
| STAP 2 | |||
| Oxycodon IR 5 mg of 10 mg tablet (=kortwerkend) |
Zo nodig tot 4-6x per dag Maximaal 6 tabletten per dag! |
Neem zo nodig 1 tablet, wanneer paracetamol en NSAID niet voldoende zijn |
U stopt met oxycodon kortwerkend zodra pijnstilling met paracetamol en NSAID voldoende is. Ga naar STAP 3. Als u geen NSAID gebruikt gaat u naar STAP 4. |
| STAP 3: NSAID (zoals diclofenac, naproxen, indometacine of ibuprofen) | |||
|
Diclofenac 50 mg tablet |
3 x 1 tablet
|
2 dagen acceptabele pijn: 2 x 1 tablet Wederom 1-2 dagen acceptabele pijn: 1 x 1 tablet of STOP |
Als u gestopt bent met NSAID is pijnstilling met paracetamol voldoende, ga naar STAP 4. |
|
Naproxen 250 of 500 mg tablet Soms in combinatie met een maagzuur-remmer (omeprazol, pantoprazol) |
2 x 1 tablet | 2 dagen acceptabele pijn: 1 x 1 tablet of STOP |
U stopt met maagzuurremmer als u geen NSAID meer neemt. |
| STAP 4 | |||
|
Paracetamol 500 mg tablet |
4x 1000 mg (=2 tabletten) |
1 dag acceptabele pijn: 3 x 1000mg Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 1000mg / dag Wederom 1 dag acceptabele pijn: 2 x 500mg of STOP |
U stopt met paracetamol zodra pijn acceptabel is zonder paracetamol. |
