ga naar hoofdinhoud
Patiëntenzorg Aandoeningen Aangezichtsverlamming

Wat is aangezichtsverlamming?

Bij een aangezichtsverlamming is de aangezichtszenuw (nervus facialis of zevende hersenzenuw) uitgevallen. Meestal gebeurt dat aan 1 kant van het gelaat. Wanneer de zenuw niet meer functioneert, kunnen de spieren van het aangezicht niet meer bewegen en vertonen mensen een scheef gezicht. lees meer

Wat is aangezichtsverlamming?

Bij een aangezichtsverlamming is de aangezichtszenuw (nervus facialis of zevende hersenzenuw) uitgevallen. Meestal gebeurt dat aan 1 kant van het gelaat. Wanneer de zenuw niet meer functioneert, kunnen de spieren van het aangezicht niet meer bewegen en vertonen mensen een scheef gezicht.

Er zijn anatomisch grofweg 3 vertakkingen te onderscheiden bij de aangezichtszenuw. Bij uitval van de voorhoofdstak kan de wenkbrauw niet meer omhoog worden getrokken (geen rimpels in voorhoofd) en hangt die soms laag over het ooglid. Wanneer de oogtak het niet meer doet dan kan het oog niet meer worden gesloten en mist het hoornvlies bescherming. En wanneer de mondtak is uitgevallen dan hangt de mondhoek scheef naar beneden wat het glimlachen onmogelijk maakt, en lastig is met (speeksel weg)slikken en praten.

Oorzaak en ontstaan

Ongeveer de helft van de gevallen van een aangezichtsverlamming ontstaat plots zonder aanwijsbare oorzaak. Patiënten staan als het ware op met een scheef gezicht (of het ontstaat in een paar uren) zonder andere verschijnselen of aanwijsbare oorzaak (dus geen andere verlammingen). Deze aandoening wordt ook de verlamming volgens Bell of ‘Bellse Paralyse’ genoemd. Doorgaans treedt er na een paar weken/maanden spontaan herstel op. In de andere helft van de gevallen moeten we denken aan virale aandoeningen (blaasjes op en rondom oorschelp), ongevallen, steekwonden, schedelbasisbreuk, en moeten tumoren die drukken op de zenuw worden uitgesloten.

Symptomen

In geval van paralyse (uitval) van de aangezichtszenuw hebben mensen last van uitdrogen van het oog (hoornvlies), hangend ooglid en/of wenkbrauw of hangende mond met spraak- slikproblemen als gevolg. Bij een Bellse paralyse treedt doorgaans spontaan herstel op binnen enkele maanden. De vooruitzichten zijn beter wanneer er geen totale verlamming heeft plaatsgevonden. Wanneer er na 3 maanden geen verbetering zichtbaar is dan is de kans groot op restverschijnselen.
 
Wanneer een aangezichtsverlamming herstelt (zoals vaak het geval is bij Bellse paralyse) dan groeien de zenuwvezels vanuit de hersenstam opnieuw de zenuwschede in. Omdat de nervus facialis zich in de oorspeekselklier vertakt in 3 aparte takken kan het voorkomen dat bepaalde zenuwvezels een verkeerde afslag nemen. Zo kunnen vezels van de mondtak in de oogtak terechtkomen waardoor het oog gaat sluiten wanneer de patiënt de mond aanstuurt. Deze knipogende beweging bij spreken of eten noemen we “meebewegingen” of “synkinesen”. Synkinesen kunnen voorkomen bij het oog (knipogen), de mond (mondhoek wordt opgetrokken in een grijns) en ter hoogte van de hals (huidspier of platysma). Deze zijn moeilijk (zo niet onmogelijk) onder controle te houden. Een gelijkaardig fenomeen zijn de krokodillentranen tijdens het eten. De synkinesen kunnen dermate ernstig zijn dat er sprake is van een “frozen face”. Er is dan wel beweeglijkheid, maar die is verkrampt.

Contact

Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

(024) 361 35 06

Naar uw afspraak adres en route

Ingang: Hoofdingang
Gebouw: A
Verdieping: 2
Route: 682 naar Plein A2 Oost

bekijk route

Naar uw afspraak adres en route

Bezoekadres

Radboudumc hoofdingang
Geert Grooteplein Zuid 10
6525 GA Nijmegen

Huispostnummer: 383

Routebeschrijving

Reis naar Geert Grooteplein Zuid 10
route met auto route met OV
Ga naar binnen bij: Hoofdingang
meer informatie
Ga naar Gebouw A, Verdieping 2 en volg route 682 naar Plein A2 Oost

Waarom naar het Radboudumc?

In het Radboudumc beschikken we al meer dan 20 jaar over een Facialisteam dat gezamenlijk de patiënten ziet. lees meer

Waarom naar het Radboudumc?

In het Radboudumc beschikken we al meer dan 20 jaar over een Facialisteam dat gezamenlijk de patiënten ziet. Doorgaans is het behandelen van een aangezichtsverlamming teamwork, variërend van mimetherapie en botulinetoxine voor synkinesen, tot chirurgie van het aangezicht. Wij bieden het hele scala aan operaties aan: van statische correcties (liftend effect zonder beweeglijkheid van wenkbrauw en mondhoek; goudgewichtjes ter verzwaring van het bovenste ooglid) tot dynamische correcties (waarbij beweeglijkheid terug wordt gebracht).
Patienten met de ziekte van Bell worden meestal eerst een digitaal consult via Zaurus aangeboden.

Het facialisteam

Het Facialisteam Nijmegen behandelt en adviseert mensen met een aangezichtsverlamming. De behandeling van een aangezichtsverlamming is erg divers. Daarom werken de verschillende specialismen in teamverband samen. Betrokken specialismen zijn: Fysiotherapie, Keel-, Neus-, en Oorheelkunde (KNO), Logopedie, Plastische Chirurgie en Medische Psychologie. Zo kunnen we kennis en ervaring zo efficiënt mogelijk bundelen. Dit betekent dat er tijdens het spreekuur veel artsen  zijn. Een KNO-arts, Plastisch Chirurg, Logopedist en Fysiotherapeut maken standaard deel uit van het Facialisteam. Daarnaast kunnen we ook een Oogarts, Neurochirurg of Neuroloog uitnodigen.

Het spreekuur

Voor een afspraak bij het Facialisteam bent u doorverwezen door een verwijzend arts naar een van de leden van het team. U meldt zich op het afgesproken tijdstip bij de balie en neemt vervolgens plaats in de wachtkamer. De verpleegkundige komt u halen en u stelt u in de spreekkamer voor aan de zorgverleners. Tijdens het spreekuur reserveren we een langer consult om uw ziektegeschiedenis goed in kaart te brengen en u van advies te voorzien. Als u doorverwezen bent, ontvangen wij gegevens van de verwijzend arts. Als wij deze gegevens niet ontvangen hebben, kunt u ook zelf brieven, foto’s of uitslagen meebrengen. Tijdens de afspraak bekijkt het team de functie van uw aangezichtsspieren en volgt er een onderzoek. Afhankelijk van uw ziektegeschiedenis en de tijd die verlopen is na de verlamming, kunnen we de volgende vervolgonderzoeken met u afspreken:
  • Hoortest
  • CT-scan
  • MRI-scan
  • Bloedonderzoek
  • Electro-myografie
Wanneer het team voldoende duidelijkheid heeft over de oorzaak van de aangezichtsverlamming, kunnen zij uitspraken doen over de functie van de zenuw. Als het nodig is, krijgt u advies over een therapeutische of chirurgische behandeling. Eventueel volgt daarna nog een afspraak met het team.

Links

Meer informatie voor kinderen vindt u bij de Moebius Stichting. Volwassenen kunnen terecht bij Stichting Eigen Gezicht.

Onderzoeken, behandelingen & betrokken afdelingen

Onderzoeken wat kunt u verwachten?

Het is belangrijk om de oorzaak van de aangezichtsverlamming te achterhalen. Daarom kijken we naar uw ziektegeschiedenis. Daarnaast zijn er verschillende KNO-onderzoeken mogelijk.

  • Bij een EMG (ElectroMyoGrafie) worden kleine, dunne naaldjes geprikt in de spieren rondom het oog en mond, waarmee een uitspraak kan worden gedaan over de mate van verlamming.

    lees meer

    ElectroMyoGrafie (EMG)

    Bij een EMG (ElectroMyoGrafie) worden kleine, dunne naaldjes geprikt in de spieren rondom het oog en mond. Aan de hand van metingen van de zenuwactiviteit in deze spieren kan een uitspraak worden gedaan over de mate van verlamming. Zo kan bijvoorbeeld worden gezien of de zenuw enigszins begint te recupereren na een verlamming. Hiermee kan activiteit in de zenuw eerder worden vastgesteld dan er bewegingen in het gelaat kunnen worden teruggezien.

    Voor meer informatie kunt u de folders over EMG van de afdeling Neurologie hier bekijken.

  • Zaurus consult

    Een Zaurus consult gebeurt in een beveiligde omgeving nadat u thuis hiervoor een link per email heeft ontvangen. Uiteraard vervangt een Zaurus consult niet een klinisch onderzoek maar geeft een eerste indruk zodat we effectiever een vervolg onderzoek of behandeling kunnen inzetten (inschatten wie het beste als behandelaars hierbij betrokken kunnen worden). Daarnaast bespaart het u een rit, en een bezoek aan het ziekenhuis.

    Wanneer?

    Zaurus consult wordt meestal gedaan wanneer de diagnose Bellse paralyse reeds is gesteld, en er een vraag is over (aanvullende) mimetherapie of botulinetoxine. Na beoordeling via scherm op afstand kan dan meestal meteen een afspraak voor behandeling worden ingepland.

    Voorbereiden

    Patiënten krijgen een digitale uitnodiging thuisgestuurd met een link. Enige voorwaarde is dat u over een camera in laptop of mobiele telefoon beschikt. Hiermee kunnen de aangezichtsbewegingen al goed in kaart worden gebracht en kan een eerste advies worden gegeven. Momenteel doen we onderzoek naar meer betrouwbare (en betaalbare) 3D cameras om nog een beter beeld van de aandoening te krijgen.

Behandelingen wat kunnen we doen?

Door middel van medicijnen, mimetherapie en psychosociale begeleiding kan een aangezichtsverlamming behandeld worden. Soms is een operatie nodig.

  • Het doel van de behandeling is de symmetrie in uw gezicht te bevorderen. Tijdens de therapie leren we u de bewegingen van uw gezicht beter onder controle te krijgen

    lees meer

Betrokken afdelingen bij aangezichts­verlamming

Specialisten van verschillende afdelingen houden zich bezig met aangezichtsverlamming.

  • Als u een aangezichts-verlamming heeft, gaat u eerst naar de KNO-arts. Deze arts onderzoekt de oorzaak en opereert u als dat nodig blijkt te zijn.

    lees meer

Onze mensen

bekijk het hele team

Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

De afdeling KNO van het Radboudumc biedt patiëntenzorg op het gebied van oorchirurgie, neus- en aangezichtschirurgie en hoofd-halschirurgie. Daarnaast doen we wetenschappelijk onderzoek en geven we onderwijs aan studenten Geneeskunde en KNO-artsen in opleiding.

lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet