EN
DE
Over de Groene OK
Onze ambitie is dat we de groenste OK van Europa hebben. Een groene OK is een operatiekamer waar het milieu minimaal wordt belast en waar maximaal aandacht is voor de gezondheid van de patiënt en medewerker.
lees meerOver de Groene OK
Ziekenhuizen hebben een grote impact op de leefomgeving. Ziekenhuizen zijn grootgebruikers van energie, produceren grote hoeveelheden afval en consumeren grote hoeveelheden chemicaliën, papier, water en andere grondstoffen. Uit onderzoek blijkt dat de zorg voor 7% verantwoordelijk is voor de CO2 uitstoot op aarde.
Binnen een ziekenhuis is de OK voor een groot deel verantwoordelijk voor die negatieve impact op het milieu. Het OK complex gebruikt tot ruim 35% van alle geleverde medische voorraden, is een energie-intensieve afdeling en genereert grote hoeveelheden specifiek ziekenhuisafval.
De OK omgeving is ook niet altijd even vriendelijk voor patiënt en medewerker. Patiënten krijgen vaak onnodig veel antibiotica en medicijnen toegediend, niet alle operatieve ingrepen zijn bewezen effectief en implantaten zijn niet ontworpen voor recycling. Langdurige werktijden in soms matige ergonomische werkomstandigheden en blootstelling van medewerkers aan inhalatiedampen van de anesthesie, maken dat de omgeving van de OK niet bijdraagt aan een duurzame inzet van personeel.
De groenste OK van Europa
Binnen het Radboudumc zijn wij ons zeer bewust van onze impact op onze omgeving. Daarom zijn we in 2017 met een eigen programma gestart om onze eigen ambitie te realiseren: ‘het Radboudumc heeft de groenste OK van Europa’. Naast het verminderen van onze negatieve impact, zetten we met dit programma ook in op het vergroten van onze positieve impact door een gezondheid bevorderende omgeving en het stimuleren van een inclusieve arbeidsmarkt.
De belangen van patiënten, medewerkers, ziekenhuis en maatschappij zijn soms tegenstrijdig. Patiënten willen zo goed en snel mogelijk geholpen worden. Zij willen dit in een veilige omgeving, maar vragen ook in toenemende mate dat dit op een maatschappelijk verantwoorde wijze plaats vindt. De medewerkers willen dit op innovatieve wijze doen in een ergonomisch verantwoorde en veilige omgeving. Het ziekenhuis wil een financieel gezonde, kosteneffectieve organisatie, waarbinnen optimale en veilige patiëntenzorg geleverd wordt. Zeker in een tijd dat ziekenhuisinkomsten steeds meer onder druk staan, moet een kleinere impact op het milieu gerealiseerd worden zonder extra kosten en bij voorkeur kosten verlagend zijn op de langere termijn.
De maatschappij verlangt dat we die optimale zorg zo goedkoop mogelijk verrichten, waarbij de belasting voor het milieu wel steeds meer op de voorgrond komt te staan.
Al deze belangen worden in onze programma De groene OK meegewogen en optimaal op elkaar afgestemd.
Samen werken aan ambitie
Het programma ‘De groene OK’ wordt breed gedragen door de werkgroep Groene OK met vertegenwoordigers van alle lagen en gebruikers op de OK. Deelnemers van deze groep zijn onder andere: het afdelingshoofd Operatiekamers, anesthesiologen, operatieassistenten, verkoever medewerkers, anesthesiemedewerkers, managers, de coördinator technologie, en ondersteunende afdelingen zoals inkoop, logistiek en HR en duurzaamheidsadviseur.
Deze werkgroepleden zorgen voor draagvlak en verspreiding van de ideeën en halen nieuwe initiatieven op bij de medewerkers. Daarnaast zoeken we actief de samenwerking op met bedrijven en overige zorginstellingen om hen uit te dagen om met duurzame, innovatieve ideeën te komen.
Jeroen Meijerink bij NOS over duurzaamheid op de OK
De NOS besteedde aandacht aan duurzaamheid in de zorg. Daarvoor ging de omroep onder meer op bezoek bij de OK van het Radboudumc. Op de website van de NOS kun je het hele artikel teruglezen, of het filmpje bekijken waarin Jeroen Meijerink uitlegt wat er allemaal aan afval ontstaat tijdens een operatie.
Resultaten in beeld
Om de impact van een aantal maatregelen van de Groene OK in beeld te brengen, is er een infographic gemaakt. Deze laat zien wat er zoal aan CO2, afval en kosten bespaard is.
bekijk in het grootLandelijk netwerk
Op initiatief van het Radboudumc en met hulp van het ministerie van VWS is een landelijk netwerk opgericht van ziekenhuizen om de OK te verduurzamen: De Groene OK. Het netwerk wordt gesteund door alle snijdende wetenschappelijke verenigingen en beroepsverenigingen van medewerkers op de OK. ga naar de websiteThema's
Gezondheidsbevordering patiënten en medewerkers
We werken aan initiatieven om patiënten ‘state of the art’ zorg te leveren, met maximale gezondheidswinst en minimale impact op het milieu. Die zorg bieden we in een omgeving die minimaal schadelijk is voor medewerkers en maximaal bijdraagt aan een klimaat van duurzame inzetbaarheid. lees meerGezondheidsbevordering patiënten en medewerkers
Cultuur- en bewustwordingsprogramma’s voor medewerkers dragen bij aan het besef dat ook in de dagelijkse werkprocessen winst te behalen is als het gaat om het verminderen van de negatieve impact op de omgeving en dat iedereen daaraan kan bijdragen. Door aandacht te geven aan de ergonomie tijdens de werkprocessen en een fit campagne stimuleren we medewerkers ook zelf bij te dragen aan hun eigen duurzame inzetbaarheid.
Daarnaast doen we dat wat nodig is om de negatieve gevolgen van dampvormige anesthetica tot het minimum te beperken. Bijvoorbeeld door de minst schadelijke gassen te gebruiken en door apparatuur optimaal te gebruiken.
In het belang van patiënten vragen we ons bij iedere ingreep of er een minder invasieve ingreep mogelijk is. Door een optimale en zo minimaal invasief mogelijke ingreep, wordt de impact van een operatie voor de patiënt zo klein mogelijk gehouden. Hiermee krijgt een patiënt minder complicaties en wondinfecties, vinden er minder her-operaties plaats, wordt het medicatiegebruik en met name de pijnstilling zo laag mogelijk gehouden. Daarnaast heeft het niet meer uitvoeren van bewezen niet-effectieve ingrepen de grootste impact voor de patiënt en het milieu.
Minder milieubelasting
Een OK-complex gebruikt tot ruim 35% van alle geleverde medische voorraden aan een ziekenhuis, is een energie-intensieve afdeling en genereert grote hoeveelheden specifiek ziekenhuisafval. lees meerMinder milieubelasting
De operatiekamers zijn een technologisch ingewikkelde en complexe omgeving. Naast energie-intensieve apparatuur, zijn er ook installaties die vaak 24 uur per dag staan te draaien om de OK dag en nacht paraat te hebben staan voor gebruik.
Door bijvoorbeeld in de avond en nachturen de luchtbehandeling uit te zetten in het deel van de OK dat in die uren niet wordt gebruikt, gaat het stroomgebruik al fors omlaag. Bewegingsmelders in de operatiekamers en gangen zorgen voor het efficiënt aan- en uitschakelen van de verlichting, waarbij ook zo veel mogelijk van LED verlichting gebruik wordt gemaakt.
Op dit moment scheiden we 80% van ons niet-besmette afval. Dit betreft de verschillende soorten inpakmaterialen, aluminium verpakkingen van hechtingen. Ook kijken we kritisch naar welke materialen we beter kunnen hergebruiken en welke materialen we beter als wegwerpartikel inzetten.
Met een celstofmatjes challenge dagen we onszelf uit om het gebruik van matjes te beperken. Dit gaat voorspoedig: we liggen op koers om in 2022 maar liefst 7000 matjes minder te gebruiken ten opzichte van 2021.
We nemen ons chirurgisch instrumentarium onder de loep. We kijken kritisch naar sets die niet of nauwelijks meer gebruikt worden en naar nauwelijks gebruikte instrumenten van sets die nog wel gebruikt worden. Boventallige en niet langer gebruikte instrumentarium sets zijn uit het assortiment genomen zodat deze ook niet meer gerepareerd, vervangen of jaarlijks gesteriliseerd hoeven te worden. Hiermee hebben we bovendien een structurele besparing van zo’n €150.000/jaar bereikt.
We gaan efficiënter om met onze hechtmaterialen. Vaak is een specifieke operatiekamer in gebruik door hetzelfde specialisme of een beperkt aantal specialismen. Zij gebruiken slechts routinematig een klein deel van het beschikbare hechtmateriaal. Om te voorkomen dat het niet-gebruikt materiaal weggegooid wordt na het verstrijken van de houdbaarheidsdatum, brengen we in overleg met de gebruikers het assortiment waar mogelijk terug. Bestellingen worden zoveel mogelijk gebundeld om het aantal vervoersbewegingen naar het ziekenhuis te verminderen.
We kijken wat we kunnen verduurzamen en doen dat ook. Voorbeelden zijn afdekmateriaal, technische faciliteiten en kleding. Daarnaast bevragen we onze leveranciers op hoe zij bijdragen aan verduurzaming van onze maatschappij. Zonder groene paragraaf in de offerte nemen wij geen materiaal meer af.
Meten van resultaten
Werken aan een ‘groene barometer’ om de impact van de maatregelen te kunnen meten en om de resultaten van ziekenhuizen onderling te kunnen vergelijken. lees meerMeten van resultaten
Het meten van de mate van vervuiling en het bepalen van de impact van maatregelen is vaak erg lastig. Steken we niet te veel energie in iets dat maar nauwelijks impact heeft op het uiteindelijke effect? Daarom werken we samen met studenten van de Radboud Universiteit aan een ‘groene barometer’. Deze barometer moet zowel de impact van genomen maatregelen van een ziekenhuis kunnen meten als ook de resultaten van ziekenhuizen onderling kunnen vergelijken. Ziekenhuizen die zich aansluiten bij het landelijk netwerk www.degroeneok.nl krijgen de barometer ter beschikking.
