Neusspray voor ernstige depressie

Patiënten met een moeilijk behandelbare depressie kunnen bij de afdeling Psychiatrie terecht voor een behandeling met esketamine neusspray. Deze nieuwe behandeling wordt aangeboden in het Radboudumc en vergoed door alle verzekeraars.

Esketamine is een vorm van ketamine, het medicijn dat gebruikt wordt voor anesthesie. Onderzoek naar esketamine liet zien dat het invloed heeft op moeilijk behandelbare oftewel therapieresistente depressies. De toedieningsvorm is omgezet naar een neusspray, zodat het niet enkel via een infuus kan worden toegediend. Het werkt anders dan de gangbare antidepressiva en vaak merkt de patiënt binnen enkele weken effect. Dit relatief nieuwe, innovatieve psychofarmacon - sinds 2021 is het middel geregistreerd - mag enkel in een ziekenhuis en onder toezicht van een zorgprofessional gebruikt worden. Psychiater Eric Ruhe: ‘Dat heeft te maken met de kans op misbruik en verslaving, esketamine wordt ook in de party-scene gebruikt. Daarnaast is dit het eerste dure geneesmiddel in de psychiatrie, zodat verzekeraars behandelcentra voor deze behandeling kunnen aanwijzen via hun contractering. Het Radboudumc is een van de 20 centra in Nederland dat deze behandeling biedt. We zijn ook coördinator van een landelijk consortium dat de behandeling met esketamine verder onderzoekt.’

Voor wie?

U kunt patiënten verwijzen voor de behandeling met de esketamine neusspray voor wie het volgende geldt:

• Er is sprake van een (ernstige) unipolaire depressie.
• Er is geen respons geweest op ten minste 3 farmacologische behandelstappen met antidepressiva waarvan tenminste 1 augmentatiestrategie (lithium, atypische antipsychotica of mirtazapine augmentatie).

Een patiënt komt niet in aanmerking voor behandeling met esketamine in het geval van:

• depressie in het kader van bipolaire stoornis
• recent myocardinfarct of cerebrovasculair accident (<6 weken)
• onbehandelde (instabiele) hoge bloeddruk
• zwangerschap

De behandeling en samenwerking met huisarts

Na verwijzing vindt eerst een intake plaats, waarna een behandeladvies en uitleg over de behandeling aan de patiënt volgen. ‘We nemen contact op met de huisarts of behandelaar na verwijzing. Die kent de patiënt vaak al beter dan wij en samen willen we inschatten wat er aan verdere zorg nodig is voor de patiënt’, vertelt Eric Ruhe. Dan vindt eerst een instelfase plaats: de patiënt krijgt 4 weken 2x per week esketamine neusspray toegediend. Alleen als de patiënt goed reageert op de behandeling, zetten we deze voort: dan krijgt de patiënt nog eens 4 weken, in principe 1x per week de behandeling. Eric: ‘Gedurende de behandeling, ook al tijdens de instelfase, hebben we gesprekken met de patiënt over de ervaren veranderingen. Als dat nodig is, bellen of videobellen we dan samen de huisarts of behandelaar. Dan bekijken we of en hoe we de patiënt nog meer kunnen helpen. Misschien kan de patiënt dan bijvoorbeeld wél weer psychotherapie starten.’ Hierna wordt de frequentie van de behandeling verlaagd tot een minimum-frequentie. Dit varieert van 1x per week tot 1x per 3 weken. Lees meer over de behandeling met Esketamine neusspray op onze website.

Goed effect

‘We zien hier goede resultaten bij moeilijk behandelbare therapieresistente depressies bij patiënten die soms al jaren depressief waren, en regelmatig ook al elektroconvulsietherapie hebben doorstaan. De bijwerkingen zijn in de meeste gevallen mild en de behandeling wordt over het algemeen goed verdragen. Zo’n 50% van de patiënten heeft respons op de behandeling. Bij circa 30-40% van die patiënten zien we al na die eerste 4 weken positief effect. Er zijn veel mensen die hier baat bij kunnen hebben.’

Verwijzing

Verwijzing voor deze behandeling gaat via Zorgdomein. Verwijzing per aanmeldbrief kan ook, de uitleg daarover vindt u op onze website.