De toekomst van proefdieronderzoek Meer aandacht voor leefomstandigheden proefdieren

In het Radboudumc vond op maandag 9 mei een bijeenkomst plaats als gevolg van de lancering van de Nederlandse Transparantieovereenkomst Dierproeven. Het Radboudumc is één van de twintig ondertekenaars en heeft zich daarmee gecommitteerd om haar visie en beleid ten aanzien van dierproeven open en transparant uit te dragen. De aanwezigen, ondertekenaars en andere geïnteresseerden, gingen met elkaar in gesprek over dierproeven. In de week van 9 tot en met 13 mei zijn er verschillende bijeenkomsten door heel Nederland georganiseerd. 

Als Radboudumc willen we vooroplopen in de vorming van een duurzame, innovatieve en betaalbare gezondheidszorg. Elke dag streven naar betere zorg, onderzoek en onderwijs, elke dag beter begrijpen hoe ziektes ontstaan, hoe we ze kunnen voorkomen, behandelen en genezen. Kortom, we willen een significant impact on healthcare hebben: samen met én voor de patiënt onderscheidend zijn.

Dierproeven zijn op dit moment nog een onmisbaar onderdeel voor biomedisch onderzoek. Ze helpen ons om kennis te ontwikkelen over hoe mensen en dieren functioneren, en om meer te weten te komen over hoe bepaalde ziektes ontstaan en hoe ze behandeld of genezen kunnen worden.

Als er dierproefstudies worden uitgevoerd, gebeurt dit op een verantwoorde manier. Het Radboudumc heeft de ambitie om voorop te lopen bij het ontwikkelen en toepassen van technieken en modellen die leiden tot het gebruik van minder proefdieren. Dat betekent dat we streven naar vervanging, vermindering en verfijning, de zogenaamde 3V’s. Tijdens iedere fase wordt nagegaan of een onderzoeksvraag beantwoord kan worden zonder proefdieren (vervanging), met minder proefdieren (vermindering) of door het ongerief te verminderen (verfijning). 

Nationale biobank

Judith Homberg, hoogleraar Translationele neurowetenschappen aan het Radboudumc, trapte de bijeenkomst af. Zij bestudeert gedrag en cognitie van dieren, om zo het brein beter te begrijpen. Dit moet ons in staat stellen behandelingen voor hersenaandoeningen zoals Alzheimer of depressie te ontwikkelen. ‘Er gaat terecht veel aandacht uit naar vermindering en vervanging van proefdieren. Wij willen dat er ook meer aandacht komt voor die derde V, van verfijning: de leefomstandigheden van proefdieren zo comfortabel mogelijk maken’, aldus Homberg. Daarnaast wil ze een nationale biobank oprichten, zodat onderzoekers door heel het land beter kunnen samenwerken en informatie en weefsels kunnen uitwisselen. 

Met stamcellen hersenorganoïden ontwikkelen

Vervolgens kwam Radboudumc’s Nael Nadif Kasri, hoogleraar Medical Neuroscience for Neurodevelopmental Disorders, aan het woord. Hij bestudeert hersenaandoeningen zoals epilepsie en maakt daarbij onder meer gebruik van hersenorganoïden: in het laboratorium gekweekt hersenweefsel. Het hersenweefsel wordt gekweekt met behulp  van stamcellen. Hij benadrukt dat verschillende onderzoeksmethoden naast elkaar kunnen bestaan: ‘Verschillende methoden, zoals organoïden en dierproeven, zijn wat mij betreft complementair. Het zijn geen concurrenten. Het beantwoorden van de onderzoeksvraag staat centraal, niet de methode.’

Na lezingen van Liza Genzel van de Radboud Universiteit en Otto Boerman, directeur van het Centraal Dierenlab, kregen de aanwezigen een rondleiding door het dierenlab. Otto Boerman: ‘We vinden het belangrijk om uit te leggen waarom proefdieronderzoek, nog steeds nodig is en waarom dit de komende jaren zo zal zijn. Er komen steeds meer proefdiervrije innovaties die we kunnen inzetten. Als er voor een onderzoek een methode beschikbaar is zonder dierproeven, maken we daar gebruik van. Zo staat het zelfs in de Wet op de Dierproeven. Maar als we de gezondheidszorg verder willen brengen, kunnen we nu niet om proefdieronderzoek heen. Het is belangrijk het gesprek hierover open en transparant met elkaar te voeren.’

Over de Transparantieovereenkomst Dierproeven 

Het doel van de Transparantieovereenkomst is een opener en transparanter klimaat te creëren rondom dierproeven. De ondertekenaars van de Transparantieovereenkomst Dierproeven zijn: Amsterdam UMC, Biomedical Primate Research Centre, Charles River Laboratories Den Bosch B.V., Envigo RMS B.V., Erasmus Universitair Medisch Centrum, Herseninstituut, Hubrecht Institute, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Leiden Universiteit, Leiden Universitair Medisch Centrum, Nederlands Instituut voor ecologie, Nederlands Kanker Instituut, Radboudumc, Radboud Universiteit, Rijksuniversiteit Groningen, TNO, Universiteit Maastricht, Sportvisserij Nederland, Vrije Universiteit Amsterdam en Wageningen University & Research. Kijk op de website van Stichting Informatie Dierproeven voor meer informatie. 
 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen