Hoe houden we onze zorg betaalbaar?

De Nederlandse zorg is het afgelopen decennium ingrijpend veranderd. Doelstelling achter dit alles: het toekomstbestendig maken van ons zorgstelsel. Betaalbare zorg is hierbij een belangrijk thema. Vergrijzing, toenemende maatschappelijke verwachtingen en steeds meer medische mogelijkheden vragen bij begrensde zorgbudgetten immers om steeds weer nieuwe antwoorden. De verschillende partijen in de zorg moeten zich blijven bezinnen hoe ze met meer doelmatigheid de zorg inpasbaar houden in het grotere budgettaire plaatje.

IJkpunten van verandering

  • Invoering van de Zorgverzekeringswet (2006);
  • Ziekenfondsen werden zorgverzekeraars;
  • Zorgaanbieders kregen meer autonomie, maar moeten zich ook verantwoorden op basis van de geleverde prestaties;
  • Wet op de maatschappelijke ondersteuning (2007, 2015) en de Wet op de langdurige zorg (2015);
  • Gemeenten als hoofdrolspelers (in coördinatie) van maatschappelijke- en jeugdzorg;
  • De positie van patiënten en cliënten is verstevigd door de komst van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (2016).
ga naar hoofdinhoud
Lopende onderzoeken Leerstoel Betaalbaarheid van Zorg

Hoe houden we onze zorg betaalbaar?

De Nederlandse zorg is het afgelopen decennium ingrijpend veranderd. Doelstelling achter dit alles: het toekomstbestendig maken van ons zorgstelsel. Betaalbare zorg is hierbij een belangrijk thema. lees meer

Kerndoelstelling van de leerstoel

Kerndoelstelling van de leerstoel is onderzoek en onderwijs over betaalbare zorg. Dit betreft een breed terrein. Immers, veel veranderingen in de zorg raken aan het onderwerp betaalbaarheid. lees meer

Kerndoelstelling van de leerstoel

Kerndoelstelling van de leerstoel is onderzoek en onderwijs over betaalbare zorg. Dit betreft een breed terrein. Immers, veel veranderingen in de zorg raken aan het onderwerp betaalbaarheid. De betaalbaarheid van zorg wordt enerzijds bepaald door de kracht van de economie (hoeveelheid middelen) en anderzijds de bereidheid om bij te dragen aan collectieve zorg (solidariteit). Extra gezondheidswinst en kwaliteit van leven kost relatief steeds meer geld. Indien er meer geld naar zorg gaat kan dit consequenties hebben voor andere collectieve uitgaven. Doelmatige zorg vermindert deze spanning.

De leerstoel richt zich op drie specifieke onderzoekslijnen, te weten: ‘dure’ zorg, netwerkzorg en ongepaste zorg. De uitwerking van deze concepten stuit vaak op een zeer weerbarstige praktijk. Er is daardoor veel behoefte aan concrete handelingsperspectieven en dat is dan ook waar we naar toe willen werken. Daarnaast willen we aansluiten bij maatschappelijke vraagstukken, opdat we oplossingen bieden en kennis genereren die direct relevant kan zijn. Stevige articulatie van de vraagstukken is daarvoor een randvoorwaarde.
 

Contact

Boekenreeks 'Betaalbaarheid van de zorg'

De inzichten uit het kennisprogramma ‘Celsus, academie voor betaalbare zorg’ zijn gebundeld in het gelijknamige 'boek 'Betaalbare zorg' onder redactie van Patrick Jeurissen, Hans Maarse en Marit Tanke. Deze kernpublicatie is onderdeel van een reeks boeken over betaalbaarheid van zorg. lees meer

Boekenreeks 'Betaalbaarheid van de zorg'

De inzichten uit het kennisprogramma ‘Celsus, academie voor betaalbare zorg’ zijn gebundeld in het gelijknamige boek 'Betaalbare zorg' onder redactie van Patrick Jeurissen, Hans Maarse en Marit Tanke. Deze kernpublicatie is onderdeel van een reeks boeken over betaalbaarheid van zorg die tegelijkertijd verschenen.

De overige titels in de boekenreeks ‘Betaalbare zorg’ zijn:

Waardevolle zorg, Kwaliteit en doelmatigheid voor verpleegkundigen
Henny van Lienden en Hiske Calsbeek
Koninklijke van Gorcum

Vijftig jaar kostenbeheersing in de zorg
Deel I: 1966-1995
Karel-Peter Companje, Ton Kappelhof, Robert Mouton en Patrick Jeurissen
SDU - (Deel II staat gepland voor 2021)

Beleid en besturing in de zorg
Hans Maarse
SDU

Aandachts-gebieden

  • Binnen de Zvw en de langdurige zorg zijn de zorguitgaven scheef verdeeld. We richten ons op strategieën die de zorg voor deze groep mensen kan verbeteren en tegelijkertijd doelmatiger kan maken.

    lees meer

    Dure zorg

    Binnen de Zvw is de top vijf procent ‘duurste’ patiënten en cliënten goed voor meer dan de helft van de zorguitgaven. In de langdurige zorg zijn de uitgaven nog schever verdeeld. We richten ons op strategieën die de zorg voor deze groep mensen kan verbeteren en tegelijkertijd doelmatiger kan maken. Vaak is er bijvoorbeeld sprake van afstemmingsproblematiek tussen verschillende hulpverleners. Eerder onderzoek liet zien dat multi-morbiditeit en in mindere mate dure voorzieningen (IC, dure geneesmiddelen, transplantaties) belangrijke kostenveroorzakers zijn. In de Wlz is het 24-uurs verblijf een belangrijke veroorzaker van deze kosten. Het gaat hier vaak om zeer zieke patiënten en ook het aantal complicaties is groot. Dit biedt de nodige aanknopingspunten voor verbetering van deze zorg. Denk bijvoorbeeld aan complex case-management en medicatiebeoordelingen bij polyfarmacie.

  • Netwerkzorg

    Netwerken worden steeds belangrijker in de gezondheidszorg.  Dieperliggende oorzaken zijn de vergrijzing, de  toename van multi-morbiditeit (van chronische aandoeningen), het langer thuis wonen en steeds verder afnemende opnameduur, de opkomst van het werken in (zorg)teams en de (potentiële) afname van transactiekosten door digitale technologieën en het internet. De betaalbaarheid van deze netwerkzorg is een vraagstuk op zich. Veelal worden er allerlei (project) organisaties en speciale functies in het leven geroepen om de netwerken op te zetten en te onderhouden. Belangrijke thema’s voor netwerkzorg zijn bijvoorbeeld de vormgeving van de nazorg uit het ziekenhuis en de afstemming tussen gemeenten, de langdurige ouderenzorg en de curatieve zorg.

  • Ongepaste zorg

    We focussen ons binnen deze onderzoekslijn op de deïmplementatie van (vooral) niet gepast zorggebruik. Er is inmiddels veel inzicht in zorg met weinig of zelfs geen toegevoegde waarde in de behandelrichtlijnen voor artsen, zoals beschreven in de beter-niet-doen-lijst. Voorbeelden zijn oorbuisjes bij kinderen, scans bij lage rugpijn en (onnodige) beschermende maatregelen tegen het uit bed vallen. Voor de verpleegkundige handelingen bestaat er een vergelijkbare lijst. Toch wordt ongepaste zorg nog hardnekkig toegepast in de zorgpraktijk. Inzicht alleen is onvoldoende, ontwikkeling van deïmplementatiestrategieën moeten bijdragen aan versnelde deïmplementatie van ongepaste zorg.

Meer informatie in het Engels

Publicaties

  • Vind onderaan deze webpagina een overzicht van onze onderzoeksrapporten.

Onderwijs

Winteracademie economie en beleid - 2019 Betaalbaarheid van de zorg

De winteracademie geeft deelnemers meer inzicht in (de discussies over) de betaalbaarheid van het Nederlandse zorgstelsel. Inzichten vanuit de praktijk, de wetenschap en het beleid komen aan bod. lees meer

Winteracademie economie en beleid - 2019 Betaalbaarheid van de zorg

De winteracademie geeft deelnemers meer inzicht in (de discussies over) de betaalbaarheid van het Nederlandse zorgstelsel. Inzichten vanuit de praktijk, de wetenschap en het beleid komen aan bod. Colleges en presentaties hebben een interactief karakter. Aan het eind van elke dag is er voldoende ruimte voor inhoudelijke discussies. Alle deelnemers aan de vierdaagse opleiding krijgen een exemplaar van het handboek Betaalbare zorg. Hieronder wordt het volledige programma weergeven. De in het programma genoemde hoofdstuknummers hebben betrekking op het boek Betaalbare zorg. Het afsluitende symposium heeft dit keer als onderwerp: populatiebekostiging.
  • Contactpersoon: Niek Stadhouders
  • Doelgroep: beleidsmedewerkers met interesse in de zorg
Klik hier voor meer informatie over de Winteracademie economie en beleid.

 

Health Policy and Economics 6EC

Het vak Health Policy and Economics neemt masterstudenten in acht weken mee in de werking van het zorgstelsel en de invloed van beleid, met speciale aandacht voor het Nederlandse zorgstelsel. lees meer

Health Policy and Economics 6EC

Het vak Health Policy and Economics neemt masterstudenten in acht weken mee in de werking van het zorgstelsel en de invloed van beleid, met speciale aandacht voor het Nederlandse zorgstelsel. De studenten leren om op basis van economische theorieën waarom beleid in de zorg zo’n belangrijke rol speelt, en welke beleidsopties mogelijk zijn om problemen van betaalbaarheid en kwaliteit in de zorg aan te pakken. Ook leren ze hoe beleidsvorming plaatsvindt en hoe belangen van verschillende partijen in de zorg doorwerken in beleid.
  • Contactpersoon: Niek Stadhouders
  • Doelgroep: master science, management and innovation van Medical Biology aan de Radboud Universiteit
Klik hier voor meer informatie over het vak Health Policy and Economics. 

Policy making, health systems and public management in health care 3EC

Wij bieden de mastermodule ‘Policy making, health systems and public management in health care’. In deze module besteden wij o.a. aandacht aan de basisprincipes van bestuurskunde in de zorg. lees meer

Policy making, health systems and public management in health care 3EC

Wij bieden de mastermodule ‘Policy making, health systems and public management in health care’  van 3 ECTS aan voor de Biomedische Wetenschappen studenten aan de Radboud Universiteit. In deze module besteden wij o.a. aandacht aan de basisprincipes van bestuurskunde in de zorg. Het concept van zorgsystemen, besluitvorming, beleidsevaluatie en implementatie komen in deze module aan bod om zodoende de studenten voor te bereiden voor hun toekomstige baan als bijvoorbeeld consultant. Klik hier voor meer informatie over de mastermodule 'Policy making, health systems and public management in health care'.

Onderzoekers

bekijk het hele team

Onderzoeksrapporten

Cost-effectiveness of policies to limit antimicrobial resistance in Dutch healthcare organizations

De relatie tussen behandelduur en behandelsucces in de GGZ.

Doelmatige innovatie in de zorg.

Evaluatie van adviestrajecten bij problematisch ziekteverzuim.

Het Nederlandse gezondheidszorgsysteem in internationaal perspectief

  • Medewerkers
  • Intranet