Afdelingen Verloskunde en Gynaecologie Voortplantingsgeneeskunde

Over Voortplantings­geneeskunde

Als zwanger worden niet lukt kijken we met u naar eventuele oorzaken voor het uitblijven van een zwangerschap. 

lees meer

Over Voortplantings­geneeskunde

De meeste paren met een kinderwens zijn binnen een jaar zwanger. Maar wat als zwanger worden bij u niet lukt?

Op de afdeling Voortplantingsgeneeskunde brengen wij mogelijke oorzaken in kaart en zetten hiervoor zo nodig onderzoek in.
Wij beschikken over de gangbare fertiliteitbehandelingen in Nederland .

Ook hebben wij mogelijkheden om uw vruchtbaarheid veilig te stellen wanneer u een behandeling gaat krijgen die de vruchtbaarheid beïnvloedt te denken aan vervroegde overgang, oncologische behandeling en het transgender traject.

Daarnaast worden er ook adviezen aan man als vrouw gegeven om de kans op zwangerschap te verhogen. 

 

Adviezen voor de vrouw:

 

  • Roken, het drinken van alcohol en drugs verminderen de kans op zwangerschap. Het advies is stoppen met roken en drugs. Drink geen alcohol. Indien u rookt, veel alcohol, of drugs gebruikt, zal er geen vruchtbaarheidsbehandeling gestart worden. We bespreken met u welke aanpassingen in uw leefstijl nodig zijn.
  • De Gezondheidsraad adviseert vrouwen die zwanger willen worden om Foliumzuur te gebruiken. Foliumzuur is verkrijgbaar bij de drogist en helpt afwijkingen bij het kind (zoals een open ruggetje) te voorkomen. U start met het gebruik van Foliumzuur op het moment dat u een actieve kinderwens hebt. Bent u zwanger dan blijft u dit doorgebruiken tot 10 tot 12 weken zwangerschap.
  • Een te hoog of te laag gewicht (BMI onder 18 of boven 30) verkleint de kans op zwangerschap en vergroot de kans op problemen tijdens de zwangerschap en bij het kind. Bij een BMI onder de 18 adviseren wij u om aan te komen en boven de 30 om af te vallen. Bij een BMI van 40 of hoger wordt er geen behandeling opgestart. 

Adviezen voor de man:


De teelbal heeft ongeveer 70 dagen nodig om zaadcellen aan te maken. Voor een zo goed mogelijke resultaat adviseren wij  de volgende leefregels 3 maanden) voor een vruchtbaarheidsbehandeling:

  • niet roken, geen alcohol, geen drugs gebruiken. Indien u rookt, alcohol, of drugs gebruikt, zal er negatieve invloed op vruchtbaarheidsbehandeling zijn. 
  • vermijd hogere temperaturen bij de balzak. Dit betekent voor u:
    • geen elektrische deken en/of stoelverwarming gebruiken
    • niet in bad gaan, maar kort douchen
    • geen sauna/jacuzzi/bubbelbad of wellness gebruiken
    • niet onder de zonnebank gaan
    • een laptop niet op schoot houden, ook niet met een kussen ertussen
    • de mobiele telefoon niet in uw broekzak, maar in de jaszak doen
  • elke dag minimaal 30 minuten bewegen (wandelen/fietsen). Als u sport, blijf dit dan evenveel doen. Als u vaak aan spinning of wielrennen doet, doe dit dan maximaal een keer per week.
  • gebruik geen verzorgingsproducten, zoals dag-, nacht- en anti-rimpelcrême. Hierin zitten ‘weekmakers’. Shampoo, douchezeep, deodorant en after shave mag u wel gebruiken.
  • eet gezond (vezel- en vitaminerijk, vet- en suikerarm)
  • start niet zelf met een (multi)vitaminepreparaat, wij adviseren u hierover tijdens de afspraak.

 

 



Naar uw afspraak adres & route

Bezoekadres

Radboudumc hoofdingang
Geert Grooteplein Zuid 10
6525 GA Nijmegen

Afspraak op weekdagen of in het weekend

Bij Voortplantingsgeneeskunde gaan afspraken 7 dagen per week door. In het weekend is de looproute en aanmeldprocedure voor onze afdeling anders dan door de week.   

Wij zijn telefonisch bereikbaar op (024) 361 66 44 

Routebeschrijving

Reis naar Geert Grooteplein Zuid 10
Ga naar binnen bij: Hoofdingang
Volg route 859

Contact

Voortplantingsgeneeskunde

(024) 361 66 44

U bent een nieuwe patiënt

Hier vindt u een overzicht van de procedure verwijzing tot eerste afspraak.

lees meer

U bent een nieuwe patiënt

U bent een nieuwe patiënt en wij informeren u over onze werkwijze

 

- Voor het maken van een afspraak hebben wij altijd een verwijsbrief nodig via uw huisarts zijn of van een specialist. Is de verwijzing door ons ontvangen, dan beoordelen wij deze binnen 7 werkdagen.

- Hierna ontvangt u per post een brief met daarin het verzoek voor een digitale registratie met de contact gegevens van uw beiden. Wij verwerken wij deze gegevens binnen 5 werkdagen.

- U ontvangt allebei een mail met medisch inhoudelijke vragenlijsten. Deze stuurt u ingevuld naar ons terug.
- Uw afspraak wordt gepland en ontvangt u deze per post. Deze afspraak wordt niet telefonisch gepland, heeft u na een week nog geen afspraak ontvangen, dan neemt u contact op met het secretariaat Voortplantingsgeneeskunde via het keuzemenu 024-3616644 optie 2.

- Wij hebben momenteel geen wachtlijsten, echter kunnen wij geen uitspraken doen over de precieze planning van uw afspraak. Alles is afhankelijk van uw zorgvraag en de soort afspraak die gepland moet worden. 

- Mocht u eerder patiënt zijn geweest kunt u veel gegevens weer terugvinden in uw mijnRadboud account.

Bent u nieuw bij ons, dan kunt u heel eenvoudig via de website van het Radboudumc een mijnRadboud account aanmaken.
Lukt dit niet, dan kunnen wij u helpen via een eenmalige code, verkrijgbaar bij de balie Voortplantingsgeneeskunde.

mijnRadboud - registratiepagina (radboudumc.nl)


 

 


U heeft een intake-gesprek

Wij zien u beiden tijdens de eerste afspraak, ook wel intake-gesprek genoemd.

lees meer

U heeft een intake-gesprek

De eerste afspraak

 

Als paar heeft u de eerste afspraak met ons voor het vruchtbaarheidsonderzoek, dit is de intake. 

 

Van tevoren krijgt u een vragenlijst toegestuurd die u moet invullen en terugsturen. Vóór de afspraak met uw behandelaar, zal een medewerker op de balie Voortplanting, bij u een aantal onderzoeken doen, zoals uw lengte en gewicht. Bij de vrouw zal er ook de bloeddruk worden gemeten.

 

Bij u beiden zal er een koolmonoxide meting plaats vinden. Dit gebeurt door het blazen in een pijpje. Op deze manier is meetbaar of rookt of mee rookt. Als u rookt, heeft dat gevolgen voor uw behandeling. De kans op een zwangerschap is kleiner en de risico’s op complicaties voor de vrouw en de kans op gezondheidsschade van het  kind is groter.

Het is goed om u te realiseren dat we bij de intake het grootste deel van het onderzoek al afronden.

 

Voor de man wordt er vaak voor de intake een semen onderzoek gepland.

De uitslag bespreken

Wij doen ons best om de uitslagen van het zaadonderzoek en de intake binnen één maand met u te bespreken, om zo snel duidelijkheid aan u te geven. Dit doen we tijdens het evaluatiegesprek met u beiden.

Afhankelijk van de uitslag zijn er na het vruchtbaarheidsonderzoek drie stappen mogelijk: toch nog een tijdje afwachten, aanvullend onderzoek (bijvoorbeeld bloedonderzoek, een ingreep of een operatie), of een behandeling starten. Het evaluatiegesprek duurt ongeveer 20 minuten.

Praat over uw gevoel

Het hele vruchtbaarheidsonderzoek, maar zeker ook de uitslag, is voor veel stellen emotioneel. Het traject kan voor spanning, onzekerheid en vragen zorgen.

Bij de uitslag kunnen de emoties uiteenlopen van hoop tot teleurstelling en van verdriet tot blijdschap. 

Wij kunnen u ook op op dit vlak helpen met psychosociale begeleiding (psycholoog of medisch maatschappelijk werk).

Vertel daarom aan uw arts wat er in u omgaat en wat het onderzoek of de uitslag met u doet.

Wie mag er mee tijdens uw bezoek aan de poli?

Kinderen meebrengen is niet toegestaan. Dit kan te confronterend zijn voor andere patiënten. We hopen op uw begrip.


Leefstijl

Om de kansen op zwanger worden besteden we aandacht aan de leefstijl.

 

lees meer

Leefstijl

Leefstijl

Uit onderzoek blijkt dat roken de kans op een zwangerschap verkleint. Aan de andere kant vergroot roken de kans op een miskraam en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

In de zwangerschap en na de bevalling nemen door roken risico's toe, zoals te hoge bloeddruk en er is een grotere kans op een lager geboortegewicht, doodgeboorte of wiegendood.

Tevens neemt de kans toe van een aangeboren afwijking, zoals van het hart, van de gehemeltespleet of van de ledematen.

Dat geldt ook als alleen de partner rookt.

Voor vrouwen die roken en een zwangerschapswens hebben, geldt dat het gemiddeld twee keer zo lang duurt om zwanger te worden. Als er een IVF behandeling nodig is, zijn er twee keer zoveel IVF pogingen nodig bij rokende vrouwen.

Voor mannen geldt dat roken een nadelig effect kan hebben op de beweeglijkheid en de hoeveelheid zaadcellen. Het erfelijk materiaal in de zaadcel, het DNA, is bij rokers vaker afwijkend. Dit is echter niet zichtbaar in een zaadonderzoek.

Het is belangrijk dat u stopt met roken. Roken is een verslaving en het kan voor u lastig zijn om er van af te komen. Wij kunnen u hulp bieden, zodat u meer kans krijgt dat het ook echt gaat lukken.

De behandeling wordt vanaf de stoppoging drie maanden uitgesteld. We gaan ervan uit dat u drie maanden serieus probeert te stoppen, voordat een behandeling start.

40 jaar IVF in het Radboudumc

Inmiddels zijn er meer dan 12.000 kinderen via IVF in ons ziekenhuis ter wereld gekomen.

lees meer

Voortplantings­geneeskunde Resultaten

Hier laten wij de resultaten van verschillende behandelingen zien om u een beeld te geven van de succeskans.

lees meer

Ervaringen van patiënten

Wilt u weten hoe andere patiënten de behandeling hebben ervaren? Mannelijke en vrouwelijke patiënten die een behandeling ondergingen om zwanger te kunnen worden, vertellen hun verhaal. lees meer


Leveringsproblemen medicatie

Ook in het Radboudumc wordt de apotheek met leveringsproblemen geconfronteerd. U krijgt dan een alternatief voor uw medicatie uitgereikt. Hierover zijn afspraken gemaakt door de staf Voortplantingsgeneeskunde en de apothekers binnen ons team voor een goed alternatief. 


Waarvoor kunt u bij ons terecht?

Waar zijn wij goed in?


Behandeling IVF en ICSI

Bij IVF proberen we een eicel en zaadcel buiten het lichaam te bevruchten. Als dat lukt plaatsen we de bevruchte eicel (embryo) in de baarmoeder. Bij een ICSI-behandeling wordt in het laboratorium één van de zaadcellen opgezogen en in één van de eicellen gebracht. lees meer

Radboudumc Expertise­centrum voor Mannelijke Onvruchtbaarheid

Het Radboudumc Expertisecentrum voor Mannelijke Onvruchtbaarheid is gespecialiseerd in het onderzoek naar vruchtbaarheidsproblemen bij mannen en in alle typen vruchtbaarheidsbehandelingen.

lees meer

Eicelactivatie ICSI met AOA

In het Radboudumc wordt ICSI met kunstmatige eicelactivatie (artificiële oocyt activatie, AOA) toegepast voor paren met lage kans op bevruchting na ICSI.

Lees meer

Eicelactivatie ICSI met AOA

In het Radboudumc wordt ICSI met kunstmatige eicelactivatie (artificiële oocyt activatie, AOA) toegepast voor paren met lage kans op bevruchting na ICSI.

Hoe verloopt natuurlijke eicelactivatie?
Wanneer een zaadcel de eicel binnendringt, komt er een stofje vrij uit de zaadcel dat de eicel activeert. Daarna is de eicel bevrucht en kan er een embryo ontwikkelen. 

Waarom is kunstmatige eicelactivatie (AOA) nodig?
ICSI is een fertiliteitsbehandeling waarbij in het laboratorium een zaadcel wordt geselecteerd en in de eicel gebracht. Bij sommige paren worden er, zelfs met ICSI, geen of weinig eicellen bevrucht. De meest voorkomende oorzaak hiervan is dat de eicel niet geactiveerd is na ICSI, vaak door een probleem met de zaadcellen. Bij kunstmatige eicelactivatie wordt in het laboratorium het stofje toegevoegd dat voor activatie zorgt.
Studies naar kunstmatige eicelactivatie laten betere bevruchtingsresultaten en meer kans op zwangerschap zien. In het buitenland wordt kunstmatige eicelactivatie al vaak toegepast. Nederlandse paren gaan hiervoor soms naar het buitenland. Sinds 2023 gebruiken we deze techniek ook in het Radboudumc.

Wanneer passen we ICSI met kunstmatige eicelactivatie (ICSI-AOA) toe?

Paren voor wie deze techniek wordt toegepast:

  • mannen met globozoospermie, een specifieke afwijking van de zaadcellen
  • een eerdere ICSI behandeling met tenminste 4 rijpe eicellen, maar geen tot weinig (minder dan 25%) bevruchting

Heeft u vragen over deze behandeling? Bespreek ze dan met uw behandelaar.

 


Fertiliteits­preservatie

Fertiliteitspreservatie is het behouden van uw vruchtbaarheid voor de toekomst. Dit kan door het invriezen van zaadcellen, eicellen, embryo's en eierstokweefsel. lees meer

Kanker en kinderwens

Als u kanker heeft en een kinderwens, nu of in de toekomst, bespreek dit dan met uw behandelend arts vóór de behandeling. Deze kan samen met u en onze afdeling bekijken wat er mogelijk is om na uw behandeling toch zwanger te worden.

lees meer

Kanker en kinderwens

Sommige behandelingen van kanker hebben invloed op uw vruchtbaarheid. Er zijn zelfs behandelingen die als gevolg hebben dat een spontane zwangerschap nooit meer mogelijk is. Als u kanker hebt en een kinderwens, nu of in de toekomst, bespreek dit dan met uw behandelend arts vóór uw behandeling. Hij kan samen met u en onze afdeling bekijken wat er mogelijk is om na uw behandeling toch zwanger te worden. Zo kunnen we bijvoorbeeld van jongens die nog geen zaad produceren testisweefsel invriezen, van mannen het zaad invriezen en van vrouwen en meisjes eicellen, embryo’s of eierstokweefsel invriezen.


Turnersyndroom en kinderwens

Als u het Turnersyndroom hebt, is de kans op een spontane zwangerschap erg klein. Dit lukt vaak alleen bij vrouwen die een eigen menstruatie (zonder de pil) hebben. lees meer

Turnersyndroom en kinderwens

Als u het Turnersyndroom hebt, is de kans op een spontane zwangerschap erg klein. Dit lukt vaak alleen bij vrouwen die een eigen menstruatie (zonder de pil) hebben. In overleg met uw behandelend arts kunnen wij u helpen om toch zwanger te worden. Dat doen we met in vitro fertilisatie (IVF) met eiceldonatie. Natuurlijk bespreken we eerst met u alle voor- en nadelen. Turnerpatiënten hebben een verhoogd risico op (het ontwikkelen van) afwijkingen aan het hart en de bloedvaten. Deze afwijkingen kunnen aanleiding zijn voor risico’s tijdens de zwangerschap. Daarom doen we vaak extra onderzoek naar uw hart en bloedvaten als u zwanger wilt worden.

Freya Pluim

Een Freya Pluim! Met deze mooie blijk van waardering onderscheidt de fertiliteitszorg in het Radboudumc zich van andere ziekenhuizen.

Onze mensen

Wat doen wij nog meer?


Transport van ingevroren materiaal semen, eicellen of embryo's

Wilt u voor uw fertiliteitsbehandeling ingevroren semen, eicellen of embryo’s transporteren van of naar het Radboudumc? Dan moet u rekening houden met de volgende zaken. lees meer

Psychosociale begeleiding

U en uw partner zijn verwezen naar de afdeling Voortplantingsgeneeskunde. Vruchtbaarheidsproblemen kunnen emotioneel veel van u vragen. Het psychosociaal team is er om u daarin te ondersteunen als het nodig is. lees meer

Embryowet: kwaliteits­bewaking

Overgebleven zaadcellen, eicellen en embryo's mogen gebruikt worden voor kwaliteitsbewaking. lees meer

Embryowet: kwaliteits­bewaking

Embryowet

Om de kwaliteit en veiligheid van IVF-behandelingen te bewaken, testen we materialen, apparatuur en technieken voordat we ze inzetten in de patiëntenzorg. Ook geven wij training aan onze en externe medewerkers. Deze kwaliteitsbewaking en scholing is een wettelijke verplichting en een heel belangrijk onderdeel van goede zorg. 

De Embryowet biedt de mogelijkheid om voor deze kwaliteitsbewaking geslachtscellen (zaad-en eicellen) en embryo's te gebruiken. Het gaat hierbij o.a. om:

  • zaadcellen die overblijven na een zaadonderzoek of behandeling
  • eicellen die ongeschikt zijn om te bevruchten
  • embryo’s die ongeschikt zijn om terug te plaatsen
  • eicellen of embryo’s die over zijn na het afsluiten van uw kinderwens

Dit materiaal noemen we ook wel ‘restmateriaal’. Het wordt niet meer gebruikt voor een behandeling en wordt normaal gesproken dus vernietigd.

Uiteraard gaan wij zeer zorgvuldig om met dit (bijzondere) restmateriaal en gebruiken we het alleen als dat nodig is. Na het gebruik voor kwaliteitsbewaking en scholing vernietigen we het materiaal alsnog.

Goed om te weten: geslachtscellen zullen nooit gebruikt worden om embryo's te laten ontstaan. En embryo’s zullen nooit gebruikt worden voor een terugplaatsing.

Wetenschappelijk onderzoek

Voor wetenschappelijk onderzoek met geslachtcellen en embryo's gelden andere regels; als wij wetenschappelijk onderzoek willen doen, zullen we hier altijd eerst uw toestemming voor vragen.

 


Wetenschap

Op onze afdeling lopen verschillende wetenschappelijke onderzoeken. lees meer

Meer informatie

Op de websites van Freya en RIVM vind u informatie over onder andere vruchtbaarheidsbehandelingen en infectieziekten.

Zwanger worden

Als zwanger worden niet meteen lukt of niet vanzelfsprekend is voor u, kan dat voor veel onzekerheid zorgen. lees meer

Zwanger worden

Als zwanger worden niet meteen lukt of niet vanzelfsprekend is voor u, kan dat voor veel onzekerheid zorgen. Op deze pagina leest u meer over zwanger worden, verminderde vruchtbaarheid en wanneer het verstandig is om naar uw huisarts te gaan.

Hoe komt een zwangerschap tot stand?

Menstruatiecyclus en eisprong
Een menstruatiecyclus duurt bij de meeste vrouwen 25 tot 35 dagen. De dag waarop de menstruatie goed doorzet, telt als de eerste cyclusdag. 14 dagen vóór de menstruatie vindt de eisprong (ovulatie) plaats. Dan komt er uit de eierstok van de vrouw een eicel vrij. Na de eisprong maakt de eierstok nog minimaal tien dagen hormonen aan, om het slijmvlies van de baarmoederholte geschikt te maken voor innesteling van het bevruchte eitje.

Zaadcellen
Om tot een bevruchting te komen, zijn er voldoende bewegende zaadcellen nodig. Deze worden in de zaadballen (testikels) van de man aangemaakt. Bij een zaadlozing komen de zaadcellen samen met zaadvocht naar buiten (sperma). Het zaad moet tijdens de geslachtsgemeenschap via de vagina bij de baarmoederhals terechtkomen. De zaadcellen bewegen zich voort door het slijm van de baarmoederhals; via de baarmoederholte komen ze daarna in de eileider.

Bevruchting en innesteling
De eigenlijke bevruchting vindt plaats wanneer de eicel en de zaadcel elkaar ontmoeten in één van de eileiders. De bevruchte eicel begint zich meteen te delen, zodat meer cellen ontstaan. Dit zogenoemde embryo gaat vanuit de eileider naar de baarmoeder. Na enige dagen vindt daar de innesteling plaats.

Wanneer naar de huisarts?

Soms lukt het niet om zwanger te worden. Dat kan tot veel onzekerheid en zorgen leiden. Dat is heel begrijpelijk, maar in veel gevallen niet nodig. Meestal is er namelijk niets aan de hand. 70% van de Nederlandse stellen met een kinderwens is binnen een half jaar in verwachting. Ongeveer 85% is binnen één jaar zwanger. Ongeveer 15% van de stellen is langer één jaar bezig om zwanger te worden. In dat laatste geval is er reden om onderzoek te gaan doen naar de oorzaak en mogelijkheden. U kunt dan het beste eerst naar uw huistarts gaan om hierover te praten. Of hij u doorverwijst naar het ziekenhuis voor vruchtbaarheidsonderzoek, hangt van een aantal zaken af:

  • Hoe lang bent u al bezig met zwanger worden? Als u na 12 maanden onbeschermde geslachtsgemeenschap nog niet zwanger bent, kan de huisarts verder onderzoek doen en samen met u bepalen of u een doorverwijzing naar het ziekenhuis krijgt.
  • Leeftijd. Als u ouder bent dan 38, kan de huisarts u eerder doorverwijzen.
  • Menstruatiecyclus. Als u niet of nauwelijks (meer dan 35 dagen tussen de menstruaties) menstrueert, kunt u ook eerder doorverwezen worden. Het is dan namelijk onzeker of u wel een eisprong heeft.
  • Als uw huisarts aanwijzingen ziet voor problemen met de eileiders of het zaad, kan hij u eerder doorverwijzen.

Doorverwijzing naar Voortplantingsgeneeskunde
De huisarts kan u doorverwijzen naar onze afdeling. Wij onderzoeken vervolgens of u inderdaad verminderd vruchtbaar bent. Als dat zo is, bekijken we vervolgens samen met u of er een behandeling mogelijk is om toch zwanger te worden.

Verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaar?

Als de zwangerschap na een jaar nog steeds uitblijft, noemen we dat 'verminderde vruchtbaarheid'. Misschien bent u bang dat u dan onvruchtbaar bent, maar dat is iets anders. Als u verminderd vruchtbaar bent, is er altijd nog een kans om zwanger te worden: ongeveer de helft van de paren die verminderd vruchtbaar zijn, wordt uiteindelijk zwanger.

Oorzaken verminderde vruchtbaarheid
De oorzaak van verminderde vruchtbaarheid is meestal een stoornis. Die kan bij de vrouw liggen, bij de man, of bij beide partners. Bijvoorbeeld: geen of heel soms een eisprong, slechte zaadkwaliteit, of een eileiderprobleem. Bij 20-25% van de paren wordt geen duidelijke oorzaak gevonden voor de verminderde vruchtbaarheid.

Kosten behandeling

Informatie over de kosten van een behandeling vindt u hier. lees meer

Kosten behandeling

Het medisch personeel kan u geen informatie geven over de precieze kosten van uw behandeling. Bij uw zorgverzekering kunt u opvragen wat de vergoedingen voor uw behandeling zijn. Informatie over de kosten die het Radboudumc in rekening brengt vind u bij Kosten van Zorg. Een samenvatting van de meest voorkomende kosten is hier te vinden.

  • Medewerkers
  • Intranet