Nier­transplantatie door de bloedgroep heen

Als de bloedgroep van de nierdonor en de ontvanger niet bij elkaar passen (= bloedgroepincompatibel). Bloedgroepincompatibel betekent meestal dat de ontvanger bloedgroep 0 heeft en de nierdonor bloedgroep A, B of AB. In dit geval komt het koppel eventueel in aanmerking voor een niertransplantatie door de bloedgroep heen. Er zijn echter een tweetal voorwaarden om hiervoor in aanmerking te komen:

  • Kruisproef moet negatief zijn. Zie meer informatie: Ik ga donoren, de procedure.
  • De antistoffen tegen de bloedgroep van de donor mogen bij de ontvanger in het bloed niet te hoog zijn.

Voordat een koppel hiervoor in aanmerking komt, dienen ze doorgaans eerst drie maal te hebben meegedraaid in de landelijke crossoverprocedure.

Een persoon met bloedgroep 0 heeft van nature antistoffen tegen bloedgroep A (anti-A) en antistoffen tegen bloedgroep B (anti-B). Bij een transplantatie met een nier van een nierdonor met bloedgroep A of B, zullen bij deze ontvanger dus de antistoffen tegen de donorbloedgroep uit het bloed gehaald moeten worden. Zonder deze voorbehandeling bij de ontvanger, zou de getransplanteerde nier zeer snel, binnen 24 uur, afstoten. 

Immuno-adsorptie

Dit is het verwijderen van de bloedgroepantistoffen uit het bloed door middel van een speciaal filter. Deze bloedgroepantistoffen binden dan aan het filter. Door bloedafname bij de ontvanger meet men of de behandeling succesvol is geweest (= titer). Meestal wordt deze behandeling viermaal toegepast in de week vóór de geplande transplantatie.

Verder is het mogelijk dat de operatie uitgesteld moet worden als de hoeveelheid bloedgroepantistoffen bij de ontvanger ondanks de behandeling nog te groot is.

Extra bloedafnames

Voor de nierdonor betekent deze behandeling dat er naast de normale onderzoeken extra bloedafnames plaatsvinden op een aantal tijdstippen:

  • tijdens de eerste screening
  • bij het bepalen van de hoeveelheid antistoffen bij de ontvanger om te beoordelen of de ontvanger in aanmerking komt voor het door de bloedgroep programma
  • één week voor de transplantatie 
  • één dag voor de transplantatie
Afdelingen Nierziekten Nierdonatie Indirecte nierdonatie

Wat als ik niet geschikt ben voor directe nierdonatie?

Als blijkt dat u niet direct uw nier aan uw ontvanger kunt doneren, is ook een indirecte donatie mogelijk. Dit kan via een cross-overprocedure, niertransplantatie door de doelgroep heen en dominodonatie.

Cross-overprocedure

Als de bloedgroep van de nierdonor en de ontvanger niet bij elkaar passen of als de ontvanger antistoffen heeft tegen de cellen van de nierdonor is er sprake van een positieve kruisproef en is cross-overnierdonatie een mogelijkheid om toch te kunnen doneren/transplanteren. lees meer

Nier­transplantatie door de bloedgroep heen

Als uw bloedgroep niet past bij die van uw ontvanger, komt u in aanmerking voor een cross-overprocedure. Wanneer u drie keer in deze procedure heeft meegedraaid zonder resultaat, komt u in aanmerking voor een niertransplantatie door de bloedgroep heen. lees meer

Dominodonatie

Iemand die een nier afstaat aan een onbekende patiënt noemen we een altruïstische nierdonor. Deze kan een nier donoren aan de langst wachtende ontvanger, maar de nier kan ook gebruikt worden voor dominodonatie. lees meer

Dominodonatie

Zoals in de tekening te zien is start een dominodonatie met de nierdonatie van een altruïstische nierdonor. Dit is een nierdonor die anoniem is en die belangeloos zijn nier afstaat.



Afhankelijk van bloedgroepovereenkomst, weefselantistoffen en wachttijd wordt een passende cross-over ontvanger gekozen.

Nadat de eerste cross-over ontvanger de nier van de altruïstische nierdonor heeft ontvangen geeft diens oorspronkelijke nierdonor een nier aan een tweede bij hem passende cross-over ontvanger. Deze tweede ontvanger wordt wederom op basis van bloedgroepovereenkomst en wachttijd gekozen.

De keten kan worden voortgezet zolang er passende cross-over ontvangers met hun nierdonoren zijn. Aan het einde van de keten geeft de laatste cross-over nierdonor zijn nier aan de ontvanger met de langste wachttijd op de Eurotransplantlijst (=wachtlijst voor nier van overleden donor).

Een dominodonatie kan bestaan uit een keten van 1 tot 6 nierdonoren en ontvangers. Soms is er geen geschikte cross-over ontvanger. Dan geeft de altruïstische donor zijn nier direct aan de langst wachtende ontvanger op de Eurotransplantlijst.

Bij een dominodonatie vinden, in tegenstelling tot cross-over, alle operaties in Nijmegen plaats. Deze operaties vinden niet op dezelfde dag plaats. Er kunnen soms dagen tot weken tussen een volgend gepland nierdonor-ontvangerkoppel zitten. Dominodonatie is ook een anonieme procedure.
  • Medewerkers
  • Intranet