Afdeling Mobiel Medisch Team (MMT)

Samenstelling van het MMT

Het MMT bestaat uit:

• een gespecialiseerd arts, anesthesioloog of traumatoloog
• een gespecialiseerd verpleegkundige, in spoedeisende hulp of ambulancezorg
• een piloot (afhankelijk van het vervoermiddel)

De artsen en verpleegkundigen zijn in dienst van het Radboudumc. Alle hulpverleners zijn naast hun reguliere opleiding specifiek opgeleid en getraind voor dit werk, ze hebben aanvullende medische en vliegtechnische opleidingen gedaan. Daarmee kunnen ze hun MMT-werk doen in de fase voordat de patiënt het ziekenhuis bereikt.

Helikopter of MMT-voertuig

Het MMT is binnen 2 minuten (in de nacht binnen 5 minuten) na een melding onderweg naar de locatie van het ongeval of incident. Het team heeft hiervoor de beschikking over een helikopter en een speciaal uitgerust  voorrangsvoertuig. 

De auto wordt gebruikt als de helikopter niet inzetbaar is, bijvoorbeeld door slechte weersomstandigheden of vanwege technische problemen. Er kunnen geen patiënten vervoerd worden met deze auto. Bij ons bestuurt de verpleegkundige de auto en rijdt de arts mee.

De helikopter heeft een aantal voordelen op het MMT-voertuig. Hij vliegt ± 270 km per uur. Daarom kan hij in dezelfde tijd een groter gebied bereiken dan met grondvervoer mogelijk is. En de helikopter kan landen op plaatsen die moeilijk bereikbaar zijn voor auto’s en ambulances.

De vluchten van de traumaheli zijn HEMS-vluchten. HEMS staat voor Helicopter Emergency Medical Service. Deze vluchten zijn aan een andere wet- en regelgeving gebonden dan ‘normale’ helikoptervluchten. Ze mogen bijvoorbeeld overal in Nederland op straat landen. De helikopters in Nederland kunnen 24 uur per dag worden ingezet. In het donker maken ze gebruik van speciale nachtzichtapparatuur (Night Vision Goggles).
 

Ambulance of helikopter

In 90% van de gevallen wordt de patiënt met een ambulance vervoerd, vaak vergezeld door de MMT-arts. In een ambulance is meer werkruimte en zo nodig kan de ambulance langs de kant van de weg stoppen om medische handelingen te verrichten. Een patiënt wordt alleen met de helikopter getransporteerd als zijn toestand dit toelaat en er een duidelijke tijdwinst te behalen is.

Inzetgebied MMT

Nederland heeft 4 heli-Mobiel Medische Teams (heli-MMT’s) inzetbaar.

Standplaatsen

• Amsterdam: Lifeliner 1
• Rotterdam: Lifeliner 2
• Volkel: Lifeliner 3
• Eelde: Lifeliner 4

Inzetgebied heli-MMT Nijmegen, Lifeliner 3

Het heli-MMT Nijmegen, Lifeliner 3, is gestationeerd op vliegbasis Volkel. MMT Nijmegen wordt in de meeste gevallen ingezet in de regio’s Brabant Midden, Zuid en Noord; Gelderland; Noord- en Midden- Limburg en (Zuidoost-) Utrecht en in een stukje Duitsland.

Inzetcriteria

Inzet van het MMT gebeurt door de meldkamer Ambulancezorg, naar aanleiding van een melding en op basis van landelijke inzetcriteria. Het MMT wordt ook wel secundair ingezet op verzoek van een hulpverlener ter plaatse van het incident.

De meldkamercentralist Ambulancezorg hanteert landelijke criteria om een MMT in te zetten.

• Het MMT wordt meestal ingezet voor patiënten die specialistische zorg nodig hebben. De ziekenhuizen die deze zorg leveren, zijn schaars. Bijvoorbeeld de traumacentra (academische ziekenhuizen en enkele grote algemene ziekenhuizen), kinderziekenhuizen en brandwondencentra. In zo’n geval kan tijd een cruciale rol spelen en biedt vervoer per helikopter een snelle oplossing.
• Het MMT wordt ook ingezet als de plaats van het incident moeilijk te bereiken is, of de verwachte aanrijtijd van de ambulance meer dan 15 minuten bedraagt. Daarnaast mag de meldkamercentralist beslissen om het MMT in te zetten bij bijvoorbeeld complexe langdurige hulpverlening.

Het besluit om een MMT-inzet af te breken (cancel) neemt het ambulanceteam ter plaatse, samen met de MMT-arts. Van alle ketenpartners wordt verwacht de reden van cancel te communiceren met elkaar.
 

Demonstraties en oefeningen

Het MMT kan medewerking verlenen aan demonstraties en oefeningen als er een link is met de (medische) doelstellingen van het Radboudumc. Aanvragen voor demonstraties met een entertainment-achtergrond honoreren we niet. Voor beschikbaarheid en voorwaarden van het MMT neemt u contact met ons op via e-mail.

Samenwerking en gerelateerde sites

De traumahelikopter is eigendom van ANWB Medical Air Assistance (ANWB-MAA), het vliegbedrijf van de ANWB. Op de site van ANWB-MAA vindt u meer informatie over de helikopter. Het Mobiel Medisch Team van het Radboudumc is gestationeerd op vliegbasis Volkel van de Koninklijke Luchtmacht. Kijk voor meer informatie op de website van de Koninklijke Luchtmacht.
 

Veelgestelde vragen

Mobiel Medisch Team

• Mag er overal in Nederland geland worden? Ook ’s nachts?

  Ja, mits er voldoende ruimte is. In wet- en regelgeving is vastgelegd wat de minimale afmetingen van een landingsplek moeten zijn. Overdag: 25 x 25 meter. Tussen zonsondergang en zonsopkomst (donkerperiode): 25 x 50 meter én buiten de bebouwde kom of op door ons vooraf verkende plaatsen. De piloot is speciaal getraind om in te schatten of de landingsplaats geschikt en veilig is. Tijdens de donkerperiode moet er geland worden met behulp van nachtkijkers.

• Wanneer wordt er niet gevlogen?

  Als de weersomstandigheden te slecht zijn om te vliegen, bijvoorbeeld bij laaghangende bewolking en heel slecht zicht. En wanneer de helikopter technisch niet inzetbaar is. We maken dan gebruik van het MMT-voertuig. 

• Wat is de responstijd van het MMT?

  De tijd tussen melding en vertrek van het team bedraagt maximaal 2 minuten overdag en 5 minuten ’s nachts. De vliegsnelheid bedraagt gemiddeld 270 kilometer per uur.

• Vliegt het MMT altijd de kortste route of zijn er ‘routes in de lucht’?

  Het MMT vliegt de kortst mogelijke veilige route.

• Wat is het verschil in uitrusting tussen de helikopter en het MMT-voertuig?

  Het MMT-voertuig heeft nagenoeg dezelfde uitrusting, maar er kan geen patiënt in vervoerd worden. Er is geen brancard aanwezig.

• Naar welk ziekenhuis gaat de patiënt?

  De patiënt gaat naar het dichtstbijzijnde gespecialiseerde ziekenhuis dat hem/haar het beste kan helpen.

• Mag familie meevliegen met de patiënt?

  Dit wordt bij heel grote uitzondering wel eens gedaan in overleg met het dienstdoende team, rekening houdend met de omstandigheden (patiënt, hoeveelheid brandstof aan boord, weersituatie). Het team neemt hierin de beslissing.
   

• Welke scholing heeft een MMT-arts?

  Een MMT-arts is traumachirurg of anesthesioloog en heeft daarnaast aanvullende scholingen over acute hulpverlening gevolgd.

• Welke scholing heeft de MMT-verpleegkundige?

  De verpleegkundigen zijn Verpleegkundige A/HBO-V, hebben een afgeronde SOSA-opleiding en aanvullende (bij)scholingen gevolgd. Ook hebben ze minimaal 5 jaar fulltime ambulance-ervaring. Ze worden opgeleid in onder andere luchtvaartwetgeving, navigatie en meteorologie om de piloot te kunnen assisteren tijdens het vliegen. Daarnaast heeft de verpleegkundige een rijopleiding om het MMT-voertuig te mogen besturen.

• Heeft de piloot ook nog een medische achtergrond?

  Piloten hebben geen medische achtergrond.

• Welke taken hebben de verschillende bemanningsleden van het MMT?

  Tijdens het vliegen

  • De piloot vliegt de helikopter.
  • De verpleegkundige navigeert tijdens de vlucht.
  • De arts communiceert op dat moment met de meldkamer over het incident.

  Op de locatie

  De arts behandelt de patiënt met assistentie van de verpleegkundige terwijl de piloot de helikopter bewaakt en klaarmaakt voor de volgende vlucht (met of zonder patiënt). Daarnaast bestuurt de verpleegkundige het voertuig.

Onderzoek: Grotere overlevingskans door draagbare hart-longmachine?

In het kader van wetenschappelijk onderzoek is ons MMT uitgerust met een draagbare hart-longmachine. Deze kan worden ingezet bij personen van 50 jaar of jonger die op straat een hartstilstand krijgen en waarbij normale reanimatiepogingen geen succes hebben.

Bloedcirculatie is van belang om de hersenen zo snel mogelijk weer van zuurstof te voorzien. Als dat na 20 minuten reanimeren nog niet is gelukt, kan de MMT-arts besluiten het bloed buiten het lichaam van zuurstof te voorzien.

Kleine operatie

Met een kleine operatie via de lies brengt de MMT-arts twee buisjes in: één net vóór het hart en één net na het hart. Het zuurstofarme bloed wordt opgezogen, van zuurstof voorzien in de draagbare hart-longmachine, en via de ader na het hart weer teruggegeven aan de patiënt.

Zo pompt de draagbare hart-longmachine het zuurstofrijke bloed door het lichaam rond als het eigen lichaam dat niet meer kan door een hartstilstand. Vervolgens is het zaak dat de patiënt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gaat.

Bloed wordt buiten het lichaam van zuurstof voorzien en weer teruggegeven.

Landelijk onderzoek

Er zijn ongeveer 400 patiënten per jaar in Nederland die een hartstilstand op straat krijgen en 50 jaar of jonger zijn. Bij ongeveer de helft daarvan slaagt de reanimatie. Alleen de mensen die na 20 minuten nog geen circulatie hebben, komen in aanmerking voor deze ingreep. Dat zijn er ongeveer 200 per jaar in Nederland.

Onderzoek moet uitwijzen of deze ingreep meer overlevingskansen biedt ten opzichte van de reguliere reanimaties. Daarnaast kijken we ook naar de kwaliteit van leven na deze ingreep.

Vier MMT's

Het betreft een landelijk onderzoek van de samenwerkende MMT’s in Nederland. Sinds januari 2022 vliegt Lifeliner 2 (Rotterdam) met de draagbare hart-longmachine. Erasmus MC’er dr. Dinis Dos Reis Miranda, anesthesioloog-intensivist en MMT-arts, leidt het onderzoek. Lifeliner 3 (Nijmegen) werkt er sinds oktober 2022 mee. Lifeliner 1 (Amsterdam) en Lifeliner 4 (Groningen) worden in 2023 met de draagbare hart-longmachine uitgerust. Aan de ingebruikname gaat een intensieve training vooraf.