Vloeibare voeding

Vitamines en mineralen

Een vloeibare voeding levert onvoldoende vitamines en mineralen. Als u langer dan 2 weken een vloeibare voeding gebruikt is het noodzakelijk om uw voeding aan te vullen met een (vloeibaar) multivitamine preparaat. Overleg met uw arts of diëtist welke multivitamine voor u geschikt is.
 

Plakkering gevoel in de mond

Melkproducten kunnen een plakkerig/slijmerig gevoel in uw mond geven. Dit plakkerig gevoel is te verhelpen door na gebruik van een melkproduct een slokje water met eventueel een paar druppels citroensap te drinken. Zure melkproducten als yoghurt, karnemelk en kwark geven een minder plakkerig gevoel in de mond dan zoete melkproducten zoals melk en vla.

Obstipatie

Veel mensen hebben moeite met de stoelgang wanneer ze een vloeibare voeding gebruiken. Dit komt onder andere doordat een vloeibare voeding minder vezels bevat dan een normale voeding. Deze vezels zorgen ervoor dat de ontlasting soepel blijft. De volgende voedingsmiddelen leveren in een vloeibare voeding voedingsvezels:

• Pap: havermoutpap, ontbijtgranen.
• Drinkontbijt op basis van melk of vruchtensap en granen.
• Fruit: verdunde (gezeefde) pruimen of abrikozenmoes, sap met vruchtvlees.
• Peulvruchtensoepen.

Minder lichaamsbeweging, sommige pijnstillers en te weinig drinken kunnen ook obstipatie veroorzaken. Drink daarom minimaal 1,5 liter vocht per dag. Als het nodig is kan uw arts een laxeermiddel voorschrijven.

Gebitsverzorging

Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen zijn 6-7 eetmomenten per dag noodzakelijk. Zorg er wel voor dat u per dag niet meer dan 7 eet- of drinkmomenten heeft. Een groot aantal eetmomenten vergroot de kans op gaatjes in uw gebit. Daarnaast is het belangrijk om 4 keer per dag uw tanden te poetsen: na elke hoofdmaaltijd en voor het slapen gaan. Als u een tussendoortje neemt is het verstandig uw mond na te spoelen met wat water.
 

Verslikken

Door ziekte of door de behandeling, is het mogelijk dat u zich sneller verslikt dan gebruikelijk. Als u hier last van heeft, is het aan te raden uw arts hiervan op de hoogte te stellen. Uw arts kan de hulp inschakelen van een logopedist. Een logopedist onderzoekt vervolgens welke voedingsmiddelen u veilig kunt slikken. Ook is het mogelijk dat de logopedist u een andere sliktechniek aanleert, waardoor u zich minder snel verslikt.

Dieetpreparaten

In eerste instantie probeert de diëtist om uw voeding met behulp van ‘gewone’ vloeibare voedingsmiddelen aan te passen. Het kan dat deze voeding voor u teveel of te zwaar is. Als dit het geval is, kunt u gebruik maken van dieetpreparaten. Dit zijn producten die in een kleine hoeveelheid veel energie en eiwit leveren. Sommige preparaten bevatten ook vitamines en mineralen. In overleg met uw diëtist kunt u bespreken welke dieetpreparaten voor u het meest geschikt zijn en in welke hoeveelheden u deze moet gebruiken.
 

Lichaamsgewicht

Het is niet verontrustend als u bij het overgaan op een vloeibare voeding 1-2 kg afvalt. Raadpleeg uw diëtist wanneer u ondanks het samenstellen van een energierijke voeding gewicht blijft verliezen. Ook als u langer dan een maand vloeibare voeding moet gebruiken is het verstandig om contact op te nemen met een diëtist. Mocht u nog geen begeleiding ontvangen van een diëtist, dan kan uw (huis)arts een verwijsbrief schrijven.
 

Broodmaaltijden

Brood kunt u vervangen door pap, vla, yoghurt, kwark, drinkontbijt of soep. Voor de variatie kunt u gebruik maken van de volgende (kant en klare) papsoorten:

• Granenpap zoals havermout, rijst, gort, griesmeel of boekweit. Deze papsoorten leveren meer vitamines, mineralen en vezels op dan vla, yoghurt en papsoorten van fijne meelproducten.
• Pap van fijne meelproducten: rijstebloempap, vanillepap, custardpap, roompap of maïzenapap.

Het gebruik van volle melk en melkproducten is aan te raden omdat deze meer energie (calorieën) bevatten dan halfvolle of magere soorten. U kunt de pap ook energierijker maken door bijvoorbeeld ongeklopte room, boter, (dieet)margarine of suiker toe te voegen. Als pap of soep stukjes bevatten die u niet kunt of mag gebruiken, dan kunt u de soep of pap pureren met een staafmixer of blender.

Warme maaltijd

Er zijn verschillende manieren om een vloeibare warme maaltijd te bereiden. U kunt de warme maaltijd koken zoals u gewend bent. Doe alle ingrediënten bij elkaar en voeg bijvoorbeeld bouillon, room, boter, melk, jus of saus toe en mix alles goed fijn. Als het nodig is kunt u deze vloeibare maaltijd nog zeven. Het is ook mogelijk om alle maaltijdonderdelen apart fijn te malen, zodat u meer smaken proeft. Voeg voor extra smaak kruiden en specerijen toe.

Soep

U kunt heldere of gladde gebonden soep nemen. Voorbeelden van een gebonden soep zijn gladde peulvruchtensoep, zoals erwten-, bruine bonen of linzensoep, maar ook gladde roomsoepen zijn geschikt. Bouillon en heldere soepen bevatten behalve vocht en zout maar weinig voedingswaarde. Ook al zijn ze van vlees getrokken en gevuld met verse groenten. Gebruik daarom bij voorkeur gebonden soepen. Een kopje bouillon kan wel de eetlust opwekken.

Vlees

Bak vlees, vis, of kip niet te hard aan. Door het langzaam te braden, stoven, koken of te pocheren blijft het zacht van structuur. Vettere vleessoorten zoals worst, gehakt en slavink zijn gemakkelijker fijn te maken dan magere soorten. Naast vlees, vis en kip zijn ook vegetarische vleesvervangers als peulvruchten, kaas (toegevoegd aan een saus of ragout), ei, Valless®, Quorn® en Tivall® geschikt om te verwerken.

Groente

Kook de groente goed gaar. Minder geschikt zijn groenten met harde vezels zoals asperges, boerenkool, draderige snijbonen, bleekselderij, tuinbonen en zuurkool.

Aardappelen/pasta/rijst

Kook de aardappelen goed gaar en maak er puree van met behulp van een aardappelstamper. Fijngemalen rijst is ook te gebruiken. U moet de rijst dan wel fijnmalen in combinatie met een
saus of soep. Deegwaren als macaroni en spaghetti zijn minder geschikt om vloeibaar te maken, omdat ze dan ‘lijmerig’ worden. U kunt dit voorkomen door deze producten niet onnodig lang
te malen en door deze samen met de saus te malen.
 

Combinaties

Mogelijke combinaties voor een vloeibare warme maaltijd zijn:

• gehakt, bietjes, aardappelen
• varkenslapje, witte kool met kerriesaus, aardappelen
• kipfilet, bloemkool met kaas- of kerriesaus, aardappelen
• roerei, spinazie, aardappelen
• vis met remouladesaus, worteltjes, aardappelen
• goulash, doperwten, rijst of aardappelen

Een vloeibare maaltijd smaakt anders en ziet er anders uit dan een gewone maaltijd. Het gebruik van een drievaksbord kan de maaltijd er smakelijker uit laten zien. Aardappelen, groenten en vlees blijven op dit bord gescheiden van elkaar.

Nagerechten

Neem het nagerecht bij een vol gevoel een half uur na de warme maaltijd. Kies voor producten zoals:

• volle yoghurt of boeren yoghurt, eventueel gezoet met suiker of siroop
• volle vla
• pap
• volle kwark met suiker en eventueel fruit
• pudding met slagroom
• vruchtenyoghurt (yoghurt gezoet met zoetstof is voor u minder geschikt)
• ijs met slagroom en saus
• appelmoes, vruchtenmoes eventueel met een toefje slagroom of zure room

Dranken

U kunt denken aan de volgende dranken:

• melk, chocolademelk, anijsmelk, melk met oploskoffie, karnemelk eventueel met vruchtensap, vruchtenkwark (verdund)
• milkshake (kant en klaar of zelfgemaakt van melk, ijs en fruit of vruchtensap)
• vruchtensappen
• groentesappen
• frisdrank of limonade (geen light soorten)
• thee en koffie (met suiker en room)
• alcoholische dranken in overleg met uw arts 

Fruit en vruchtensap

Gebruik goed rijp fruit zonder velletjes en pitjes of gebruik vruchten uit blik. Pureer het fruit fijn, voeg eventueel nog vruchtensap, suiker, melk, yoghurt of room toe. Als het nodig is kunt u de fruitdrank zeven. In de winkel zijn ook kant en klare vruchtenmoes of vruchtensap verkrijgbaar. Als hartige variatie kunt u groentesap, wortelsap, tomatensap of bietensap nemen.