Over kalium
Kalium is een mineraal dat onmisbaar is voor uw lichaam. Onder andere in spiercellen heeft het een belangrijke functie. Bij een verminderde nierfunctie wordt er minder kalium uitgescheiden en kan het kaliumgehalte in uw bloed te hoog worden. lees meerOver kalium
Kalium is een mineraal dat onmisbaar is voor uw lichaam. Onder andere in spiercellen heeft het een belangrijke functie. Kalium is nodig voor de samentrekking van de spiervezels en voor een goede geleiding van zenuwprikkels. Ook heeft het samen met natrium een belangrijke functie bij het regelen van uw bloeddruk.
Kalium komt in vrijwel alle voedingsmiddelen voor. Een gemiddelde Nederlandse voeding bevat zo rond de 4000 mg kalium per dag.
Te hoog kalium
Bij een goede nierfunctie houden uw nieren het kaliumgehalte in uw lichaam constant. Bij een verminderde nierfunctie wordt er minder kalium uitgescheiden en kan het kaliumgehalte in uw bloed te hoog worden. Een te hoog kaliumgehalte kan onder andere leiden tot spierkrampen en hartritmestoornissen. In ernstige gevallen bestaat de kans op een hartstilstand.
Kaliumbronnen
Belangrijke bronnen van kalium zijn: aardappelen, groente, fruit, melk(producten), koffie, cacao (chocolade), peulvruchten en noten. Producten die hiervan gemaakt zijn zoals chips, frites, vruchtensappen en amandelspijs bevatten ook veel kalium. Verder leveren appelstroop, veel natriumarme producten en producten met kaliumbevattende e-nummers ook veel kalium.
Natriumarme producten
Vervangende producten voor keukenzout zoals halvazout, mineraalzout of dieetzout bevatten minder natrium dan gewoon zout. Ze bevatten wel veel kalium. Dit geldt ook voor verschillende natriumarme producten. Natriumarme producten met kalium moet u niet te gebruiken bij een kaliumbeperkt dieet.
Kaliumbeperkt dieet
Vanwege het kaliumgehalte in uw bloed krijgt u het advies om uw kalium inname te beperken. Hieronder vindt u een aantal adviezen om de hoeveelheid kalium in uw voeding te verminderen. lees meerKaliumbeperkt dieet
U heeft het advies gekregen om een kaliumbeperkt dieet te volgen. Afhankelijk van het kaliumgehalte in uw bloed is het advies uw kalium inname te beperken tot 2000 - 3000 mg per dag. Bij een kaliumbeperkt dieet zijn er geen verboden producten. Het ene product bevat wel meer kalium dan het andere maar het gaat om de totale hoeveelheid kalium die u per dag binnenkrijgt. Binnen de toegestane maximale hoeveelheid kalium per dag kunt u variëren. Een kaliumrijke maaltijd kan dus wel, maar daar moeten dan een aantal kaliumarme producten/maaltijden tegenover staan. Het kaliumgehalte van groente en fruit kan per soort erg variëren. Om een indruk te krijgen van de variaties staat hieronder een klein overzicht.
Product | Kaliumgehalte per stuk / portie (in mg) |
Appel zonder schil (145 gram) | 120 |
Banaan (middel groot, 150 gr) | 555 |
Meloen – honing / suiker (150 gr) | 530 |
Meloen – water (150 gr) | 240 |
Peer (120 gram) | 160 |
Sinaasappel (120 gram) | 210 |
Aardappelen (3 stuks klein/150 gram) | 510 |
Pasta, gekookt (+/- 3 opscheplepels/150gram) | 100 |
Rijst, gekookt (+/- 2-3 opscheplepel/150gram) | 75 |
Asperges (gekookt, 200gram) | 400 |
Bloemkool ( gekookt, 150 gram) | 360 |
Boerenkool (gekookt, 150 gram) | 245 |
Postelein (gekookt, 150gram) | 1200 |
Sperziebonen (gekookt,150 gram) | 410 |
Spinazie (gekookt, 150gram) | 620 |
Tomaat (rauw, 70 gram) | 170 |
Wortelen gekookt (150 gram) | 325 |
Sla (rauw, schaaltje, 45 gram) | 130 |
Tomatensap (150 ml) | 320 |
Sinaasappelsap (150 ml) | 250 |
Melk (200 ml) | 320 |
Chocolade (50 gram) | 200 |
Noten ( 1 eetlepel, 20 gram) | 140 |
Koffie ( 1 kopje, 150 ml) | 120 |
Bron: 'Eten met plezier'
Adviezen om de hoeveelheid kalium in uw voeding te verminderen
- Rijst en pasta bevatten weinig kalium. Vervang een paar keer per week aardappelen door rijst of pasta.
- Stamppot en friet bevatten veel kalium. Houd hiermee rekening bij keuze van de overige maaltijdonderdelen.
- Rauwe groente bevat meer kalium dan gekookte groente.
- Kalium is oplosbaar in water. Het kaliumgehalte in aardappelen en groenten kunt u met ongeveer 1/3 verminderen wanneer u deze in ruim water kookt en het water afgiet. Gebruik het groentenat niet voor het maken van een saus. Het groentenat bevat kalium.
- Varieer met groenten. Het kalium-gehalte van groenten verschilt nogal. Postelein, spinazie en peulvruchten zoals witte/bruine bonen, kapucijners en linzen zijn voorbeelden van kaliumrijke groenten.
- Het kaliumgehalte in fruit is zeer wisselend, kies met name het fruit met een laag kaliumgehalte zoals appel, peer, sinaasappel en blauwe bessen.
- Bij het roerbakken of stomen van groenten treedt geen kaliumverlies op.
- In natriumarme producten is het zout (natrium) vaak vervangen door kalium.
Deze producten zijn minder geschikt voor u:
- Fruit op sap/siroop uit blik of pot bevat minder kalium dan vers fruit. Het sap/de siroop kunt u beter niet gebruiken.
- Vervang vruchtensap door frisdrank of limonade. Frisdranken en limonades bevatten zeer weinig kalium.
- Een alternatief voor koffie is thee. Thee is een kaliumarme drank.
Misverstanden
- Cafeïnevrije koffie bevat evenveel kalium als gewone koffie.
- Witte chocolade bevat evenveel kalium als melk en puur chocolade.
Hoeveelheid kalium
Overleg met uw diëtist wat voor u een wenselijke hoeveelheid kalium is.