Dieetadviezen voor mensen met een ileostoma

Vochtbehoefte

Het is belangrijk om, verdeeld over de dag, 2 tot 2,5 liter te drinken. Dit komt overeen met de inhoud van ongeveer 16 tot 20 kopjes. Onder vocht verstaan we niet alleen dranken. Alle vloeibare producten zoals soep, yoghurt, pap en vla rekenen we ook mee. U kunt controleren of u voldoende drinkt door de inhoud van het aantal kopjes, bekers en glazen van een dag bij te houden op een lijst. Aan het einde van de dag kunt u nagaan of u 2 tot 2,5 liter vocht heeft gebruikt. Als u weinig plast en uw urine donker van kleur is, kan dit een teken zijn dat u te weinig heeft gedronken.

Vastheid van de ontlasting

Voor een betere indikking van de ontlasting is het belangrijk om in plaats van 3 grote maaltijden per dag juist meerdere kleine maaltijden te gebruiken. Als u het drinkvocht goed spreidt over de dag en het drinken combineert met een maaltijd die rijk is aan zetmeel en fijne voedingsvezels krijgt u een wat meer ingedikte ontlasting. Voorbeelden van tussenmaaltijden die rijk zijn aan zetmeel en vezels zijn; een volkorencracker met hartig beleg, een volkorenbeschuit met hartig beleg of een zoute volkorenbiscuit.

Het is mogelijk dat vruchtensappen, koolzuurhoudende dranken en koffie uw ontlasting dunner maken. Beperkt deze dranken zo nodig.
 
Een grote maaltijd vlak voor het slapen gaan kan ‘s nachts de ontlasting bevorderen en daardoor uw nachtrust verstoren.

Zoutbehoefte

Om het verlies van zout met de ontlasting aan te vullen adviseren we u om extra zout te gebruiken. Keukenzout (natriumchloride, afgekort NaCl) kunt u ruim over uw voeding strooien. Ook andere producten kunnen u helpen het zouttekort te voorkomen. Sommige zoutrijke producten bevatten ook veel calorieën (energie). Gebruik deze producten met mate als u ongewenst in gewicht toeneemt. Extreme schommelingen in uw gewicht kunnen op den duur problemen geven met het ileostoma en de verzorging ervan. Door ongewenste gewichtstoename kan bijvoorbeeld lekkage en daardoor huidirritatie ontstaan.
 
Producten die veel zout en weinig calorieën bevatten:

• keukenzout
• aromat
• ketjap, zoet en zuur
• maggi
• tomatenketchup
• curry
• rookvlees
• rauwe ham
• 20+ en 30+ (smeer)kaas
• groentesap / tomatensap
• bouillon
• heldere soep

Producten die veel zout en veel calorieën bevatten:

• bacon
• cervelaatworst
• salami
• ontbijtspek
• 48+ (smeer)kaas
• rookworst
• chips en zoutjes
• haring

Drop is geen goede zoutleverancier. In drop zit namelijk geen keukenzout, maar salmiakzout (ammoniumchloride). Ga nooit over op een zoutbeperkt (natriumbeperkt) dieet zonder overleg met uw specialist en/of diëtist.

Klachten door een zout- en vochttekort

Als u een ileostoma heeft, verliest u veel zout en vocht met de ontlasting. Onderstaande klachten kunnen wijzen op een zout- en/of vochttekort.
 
Klachten bij een zouttekort:

• vermoeidheid
• duizeligheid
• prikkelbaarheid
• slaapstoornissen
• concentratiestoornissen
• spierkrampen
• snel gewichtsverlies

Klachten bij een vochttekort:

• dorst
• sufheid
• vermoeidheid
• verminderde eetlust

Rustig eten en goed kauwen

De eerste 6 weken na de aanleg van uw ileostoma is de kans op verstopping groter. Onderstaande producten geven meer kans op verstopping van het ileostoma. We raden daarom af om deze te gebruiken.

• asperges
• bleekselderij
• champignons
• maïs
• zuurkool
• harde rauwkost
• noten en pinda’s
• taai en draderig vlees
• citrusfruit
• verse ananas
• gedroogde vruchten zoals dadels, vijgen en pruimen
• kokosproducten, popcorn en amandelspijs

Zes weken na het aanleggen van uw ileostoma mag u bijna alles weer eten en drinken. Het gebruik van citrusfruit (sinaasappel, mandarijn, grapefruit) leidt vaak tot problemen en kunt u daarom het best alleen geperst gebruiken.

Het blijft belangrijk om rustig te eten, het voedsel goed fijn te snijden en goed te kauwen.

Gas- geur en kleurvorming

Gas-, geur- en kleurvorming zijn niet helemaal te voorkomen. Het is een normaal gevolg van de spijsvertering. De mate waarin gasvorming, geurvorming en/of verkleuring van de ontlasting ontstaat kan per persoon verschillen. Het gebruik van de hieronder vermelde producten hoeft u niet te vermijden. U kunt er als het nodig is rekening mee houden, zoals bij een feestje, een verjaardag of een avondje uit.

Producten die extra gasvorming kunnen veroorzaken zijn:

• koolsoorten
• spruiten
• prei
• paprika
• uien en knoflook
• peulvruchten
• koolzuurhoudende dranken
• bier

De lucht die u vaak ongemerkt tijdens het eten inslikt, komt voor een deel in het stomazakje terecht. Om dit tegen te gaan is het van belang om rustig te eten. Zo is er minder kans op het inslikken van lucht. Ook bij het kauwen van kauwgom, bij het roken en het praten tijdens een maaltijd slikt u vaak lucht in.

Producten die extra geurvorming kunnen veroorzaken zijn:

• koolsoorten, vooral als ze lang gekookt zijn
• prei
• uien en knoflook
• peulvruchten
• vis
• eieren
• vitamine B-tabletten

Producten die verkleuring van de ontlasting kunnen veroorzaken:

• spinazie
• bieten
• ijzerpreparaten

Tips bij extra vocht- en zoutverlies

Bij diarree, braken, hevige transpiratie, koorts of warm weer verliest u extra zout en vocht. Bovendien kan er sprake zijn van minder eetlust, waardoor u minder zout en vocht inneemt. Een extra zout- en vochtaanvulling is dan noodzakelijk. Naast uw gebruikelijke voeding kan Oral Rehydration Salts (O.R.S.) opgelost in water een goede aanvulling zijn. De oplossing bestaat onder andere uit water, suiker en zout. Door O.R.S. te gebruiken voorkomt u tekorten. Het is verkrijgbaar bij apotheek en drogist.

Buitenland

Als u in tropische of subtropische landen verblijft, heeft u te maken met hogere temperaturen en met andere hygiënische omstandigheden. Hierdoor is het gevaar van diarree extra aanwezig. Neem geen onnodige risico’s. Maak geen gebruik van:

• ongekookt leidingwater
• ijs en ijsblokjes
• rauw vlees en rauwe vis
• rauwe groenten
• ongeschild fruit

Zorg er bovendien voor dat u altijd Oral Rehydration Salts (O.R.S.), bouillontabletten en/of zouttabletten bij u heeft.