Beroerte

Verschillen tussen hersenhelften

Een beroerte kan zich voordoen in de linker of in de rechter hersenhelft. Dit heeft verschillende gevolgen. Sommige functies zitten namelijk alleen in de linker of rechterkant van de hersenen.

Bij een beroerte in de linker hersenhelft kunnen de volgende gevolgen optreden:

• Verlamming van de rechter lichaamszijde.
• Uitval van het gezichtsveld aan de rechterkant van beide ogen.
• Moeilijkheden met taal (afasie) en/of onduidelijke spraak (dysartrie).
• Niet reageren op mensen of dingen aan de rechterkant van het lichaam of het verwaarlozen van de rechterkant (neglect).
• Langzaam en onzeker gedrag.

Bij een beroerte in de rechter hersenhelft kunnen de volgende verschijnselen voorkomen:

• Verlamming van de linker lichaamszijde.
• Uitval van het gezichtsveld aan de linkerkant van beide ogen.
• Onduidelijke spraak.
• Niet reageren op mensen of dingen aan de linkerkant van het lichaam of het verwaarlozen van de linkerkant (neglect).
• Problemen met ruimtelijke waarneming.
• Behalve de lichamelijke verschijnselen zijn er vaak stoornissen in het waarnemen en denken, waardoor problemen kunnen ontstaan bij het begrijpen, zien, voelen, spreken, plannen maken, lezen, rekenen, puzzelen, emoties uiten en gedrag.

Cognitie (niet zichtbare gevolgen)

De lichamelijke beperkingen vallen de meeste mensen in de omgeving vaak direct op. Maar de ‘onzichtbare’ gevolgen zijn vaak minder opvallend en komen vaak ook pas later tot uiting.

• Vermoeidheid

  Veel mensen hebben na een beroerte last van (ernstige) vermoeidheid. Dit komt meestal vaak en langdurig voor. Het is niet altijd duidelijk waar deze vermoeidheid vandaan komt. Onderzoekers denken dat de vermoeidheid een direct gevolg is van de beschadiging in de hersenen zelf, maar dat het ook te maken kan hebben met lichamelijke en mentale inspanning. Dingen die vroeger vanzelf gingen, kosten nu enorm veel inspanning en energie. Vermoeidheid heeft invloed op uw lichamelijk, emotioneel en mentaal functioneren.

• Geheugen

  Over het algemeen kunnen mensen na beroerte de dingen van vroeger goed herinneren, maar kunnen zij nieuwe informatie niet of moeilijk onthouden. Hierbij kan vermoeidheid en een verminderde aandacht en concentratie een belangrijk rol spelen. Als u hier last van heeft, heeft dit ook een negatieve invloed op uw geheugen.

• Aandacht- en concentratieproblemen

  Problemen met aandacht en concentratie komen vaak voor na een beroerte en kunnen na verloop van tijd weer minder worden of zelfs verdwijnen. Aandacht- en concentratieproblemen uiten zich op verschillende manieren. Het kan zijn dat iemand zich moeilijk kan concentreren op bijvoorbeeld het volgen van een gesprek, het lezen van een boek of het kijken van een film. Of iemand kan sneller afgeleid zijn door allerlei prikkels in de omgeving, zoals een radio of gesprekken van andere mensen. Vaak is het daardoor lastig om meerdere dingen tegelijk te doen, zoals autorijden en tegelijkertijd een gesprek voeren met de bijrijder of koken en praten.
  Veel mensen ervaren dat het denken trager gaat en dat de informatie in de omgeving veel te snel gaat. Het kost na een beroerte veel meer moeite om bijvoorbeeld een gesprek of tv-programma te volgen. Ook activiteiten waarbij veel mensen aanwezig zijn, zoals een verjaardag, wordt daardoor door veel mensen als lastig ervaren. Ze hebben het gevoel dat de informatie te snel gaat om nog te kunnen volgen en te verwerken. Dit wordt vertraagde informatieverwerking of een vertraagd denktempo genoemd. Dit kan zich ook uiten in activiteiten waarin snel gehandeld moet worden, zoals in het verkeer, het sporten of bij bepaalde snelle werkzaamheden tijdens het werk.
   

• Verminderde flexibiliteit

  Een aantal mensen zijn na een beroerte niet meer zo flexibel als voorheen. Dit uit zich bijvoorbeeld in het moeilijk kunnen bedenken van een andere oplossing voor een probleem, wanneer ze vastlopen. Of ze hebben moeite met het uitvoeren van een ander plan, als iets niet loopt zoals zij gepland of uitgedacht hadden.

• Waarneming

  Iedereen herkent wel fouten die we soms hebben met het ruimtelijk waarnemen: we schatten bijvoorbeeld de afstand verkeerd in, waardoor we het kopje net naast de tafel plaatsen in plaats van erop. Of we denken dat er nog een trede van de trap komt, terwijl we al beneden staan. Dit soort situaties overkomt een beroerte-patiënt met een beschadiging van de rechter hersenhelft regelmatig. Hij of zij verwart links en rechts of kan de afstand tot een bepaald voorwerp niet goed inschatten. Dit kan gevolgen hebben voor handelingen die een goede ruimtelijke inschatting nodig hebben, zoals het aankleden.

• Plannen en organiseren

  Als gevolg van een beroerte zijn sommige mensen niet meer in staat om het leven goed te plannen en organiseren. Dit kan gevolgen hebben voor het organiseren van de dag, huishouden en werk. Het gevolg kan zijn dat iemand bijvoorbeeld het overzicht kwijtraakt bij uitvoering van complexe handelingen, zoals het bereiden van een maaltijd. Ook lukt het niet altijd meer om van tevoren te plannen welke spullen nodig zijn voor de activiteit. Dit uit zich bijvoorbeeld door naar de badkamer te gaan zonder de spullen mee te nemen die nodig zijn om te douchen.

Veranderingen in emotie en gedrag

Een deel van de beroerte-patiënten reageert net na de beroerte anders dan voorheen op (emotionele) gebeurtenissen. Ze reageren heftiger omdat ze hun gevoelens minder in de hand hebben en kunnen soms minder prikkels om zich hun heen verdragen, waardoor ze sneller geïrriteerd zijn.
Sommige mensen reageren impulsiever, agressiever of vloeken, terwijl ze dit vroeger nooit gedaan zouden hebben. Anderen zijn juist passiever, initiatieflozer en negatiever dan voorheen. En weer anderen zijn sneller geëmotioneerd en huilen of lachen veel sneller dan normaal. Ook worden sommige mensen na een beroerte als egoïstischer en meer op zichzelf gericht ervaren door hun omgeving. Ze hebben minder aandacht voor hun omgeving of partner. Maar ook het verlies van zelfstandigheid, zelfredzaamheid en het niet voor vol aangezien worden, kunnen frustraties, woede-uitbarstingen en gevoelens van machteloosheid en depressiviteit teweeg brengen. Er wordt ook wel gezegd: ‘het lijkt alsof mijn partner/mijn vader een ander karakter heeft gekregen ten opzichte van vroeger’.
Al deze reacties zijn een gevolg van de beschadiging die in de hersenen is ontstaan en/of doordat het leven ineens op de kop kan staan.

PARTNER Patiënten Advies Raad Wetenschappelijk Onderzoek Beroerte

PARTNER is een adviesraad waarin onze patiënten meedenken over wetenschappelijk onderzoek van de neurovasculaire zorg. Patiënten en hun partner krijgen hiermee na een herseninfarct of hersenbloeding een belangrijke rol in alle aspecten van ons wetenschappelijk onderzoek.

Vanuit hun eigen ervaring denkt de adviesraad na over bijvoorbeeld nieuwe ideeën voor onderzoek en lezen ze patiënteninformatie. Ook kan PARTNER feedback geven over verschillende zaken. Bijvoorbeeld hoe we onderzoeksresultaten het beste met patiënten kunnen communiceren. Zo vullen de kennis en ervaringen van de patiënt de expertise van de onderzoekers aan.

PARTNER bestaat uit 7 patiënten, een mantelzorger, een verpleegkundig specialist en een neuroloog. Zij komen 4 maal per jaar bijeen.