‘De combinatie van onze technieken geeft een schat aan informatie’ Samen sterk: Koen van Aerde en Sophie Kienhorst

De Academische Alliantie bestaat vijf jaar. In de serie Samen Sterk vertellen twee collega’s wat hun samenwerking oplevert. Deze keer: Koen van Aerde, kinderarts-infectioloog/immunoloog in het Radboudumc, en Sophie Kienhorst, kinderarts en fellow kinderlongziekten in het Maastricht UMC+ over hun onderzoek naar geavanceerde vroegdetectie van luchtwegpathogenen bij kinderen met cystic fybrosis (taaislijmziekte).

Hoe ziet jullie samenwerking eruit?

Koen: ‘Patiënten met cystic fybrosis hebben voortdurend last van luchtweginfecties met vervelende bacteriën zoals Pseudomonas aeruginosa. Hoe eerder deze infecties worden opgespoord, hoe effectiever de behandeling en hoe minder schade op langere termijn. In de standaardbehandeling moeten patiënten slijm ophoesten dat op kweek wordt gezet, of krijgen een wattenstaafje in de keel. Vooral bij jongere kinderen is dat soms lastig en bovendien is de uitslag van de kweek niet altijd betrouwbaar.

Wij onderzoeken of we met een minder invasieve methode (blazen, red.) dezelfde of zelfs betere onderzoeksresultaten kunnen behalen. De kinderen vinden het zelfs leuk om mee te doen!’

Sophie: ‘Het mooie is dat onze manieren van testen complementair zijn. In Maastricht kijken we vooral naar vluchtige organische stoffen in de uitgeademde lucht die we door middel van massaspectrometrie onderzoeken. Nijmegen kijkt met andere technieken naar partikels in de adem, specifiek naar de Pseudomonas aeruginosa bacterie. De combinatie van beide technieken levert een schat aan informatie op.’

Wat levert deze samenwerking op?  

Sophie: ‘Op de eerste plaats schaalvergroting. CF is nog steeds een zeldzame aandoening. Door het onderzoek in twee centra te doen, heb je twee keer zoveel patiënten. We maken gebruik van elkaars technieken en expertise. De beide centra verrichten de analyses van ‘hun’ methode, dus er gaan heel wat samples heen en weer. De data worden gedeeld.’

Koen: ‘De combinatie van beide onderzoeksgroepen levert mooie discussies op over de opzet van het onderzoek, inclusiecriteria, valkuilen etc. Onderweg deed zich bijvoorbeeld een uitdaging voor in de vorm van nieuwe medicatie voor CF-patiëntjes waardoor ze geen luchtweginfecties meer kregen. We hebben toen samen een plan B moeten maken en de protocollen aangepast.’

Wat is jullie bijdrage hieraan?

Sophie: ‘Wij kennen elkaar al langer, wisten van elkaars interesse in uitademingsluchtonderzoek en hebben daarom samen de aanvraag voor de call van de Academische Alliantie gedaan. We zijn de trekkers van dit onderzoek.’

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?

Koen: ‘Dit was een pilotonderzoek waarbij we vooral hebben gekeken of er muziek zit in de non-invasieve methode. Als straks de resultaten bekend zijn, levert dat hopelijk de volgende stap op richting het implementeren ervan.’

Sophie: ‘Er zijn nauwe contacten tussen kinderlongziekten in het MUMC+ en Radboudumc. We betrekken elkaar in aanvragen of bij vervolgonderzoeken. We zijn geen concurrenten maar collega’s.’

Wat is jullie advies aan andere afdelingen?

Sophie: ‘Als vakgroep maar ook vakgroep-overstijgend is het goed om kennis te nemen van de knowhow en expertise in andere centra. Een kijkje over de schutting is heel nuttig als je onderzoek opzet, niet alleen inhoudelijk maar ook door bijvoorbeeld patiëntenpopulaties met elkaar te delen.’

Koen: ‘De link met Maastricht is niet alleen waardevol maar ook leuk. Er is een fijne klik en daar begint het misschien wel mee.’

Meer weten over de Academische Alliantie? Lees het hier.

Heb jij een goed idee of wil je graag eens de mogelijkheden tot samenwerking verkennen? Neem dan contact met het Alliantie Team.