Fit de operatie in, sneller herstel met Fit4Surgery

De komende maanden gaan steeds meer patiëntgroepen van het Radboudumc deelnemen aan het programma Fit4Surgery. Het gaat hierbij om prehabilitatie voorafgaand aan een grote operatie, waardoor patiënten fitter onder het mes gaan en sneller en beter herstellen. Het traject vindt voor een groot deel plaats in de eerste lijn.

Het programma Fit4Surgery richt zich op het verbeteren van de conditie van patiënten voorafgaand aan een operatie. Het is gebaseerd op de visie dat hoe fitter iemand de operatie ingaat, hoe beter iemand de operatie uitkomt. Arts-onderzoeker Dieuwke Strijker: ‘De resultaten van eerder onderzoek naar patiënten met darmkanker zijn positief: de kans op complicaties na de operatie is bij deelname aan het programma tweemaal zo klein en de opnameduur is twee dagen korter.’

Voor wie?

Fit4Surgery wordt sinds maart 2021 uitgerold onder meerdere patiëntgroepen die een grote operatie ondergaan in het Radboudumc. Eind 2021 wordt het programma aangeboden aan patiënten met:

• dikkedarmkanker
• endeldarmkanker
• leverkanker
• weke-delen-tumoren in de buik
• buikvlieskanker
• slokdarmkanker
• alvleesklierkanker
• patiënten met een aneurysma van de buikslagader

In 2022 is het de bedoeling verder uit te breiden naar patiënten met mondholtekanker, keelkanker, hersenvliestumor, schaamlipkanker, eierstokkanker, baarmoederhalskanker, blaaskanker, nierkanker, patiënten die een borstreconstructie krijgen na borstkanker en patiënten die een nieuwe heup krijgen of een revisie nodig hebben na eerdere heup- of kniegewrichtvervanging.

Groot deel van het traject in eerste lijn

Het Fit4Surgery-programma bestaat uit fysieke training, aangepaste voeding, mentale begeleiding en stoppen met roken en alcohol. ‘We starten met een medische screening, dat bestaat uit bloedonderzoek en vragenlijsten om te kijken of het programma moet worden uitgebreid met bijvoorbeeld een verwijzing naar de internist of geriater. Waar nodig werken we in deze fase samen met de huisarts. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer de bloedwaardes vragen om een extra controle na twee weken, denk aan een laag hemoglobine na chemotherapie. Voor de patiënt is het fijner als dat via de huisarts gaat. Een andere reden voor samenwerking met de huisarts heeft te maken met glucosewaardes. Als die afwijkend zijn en de patiënt is voor suikerziekte onder behandeling bij de huisarts, overleggen we om samen de oorzaak van die afwijkende waardes te bepalen en er iets aan te doen.’ De fysieke training wordt gestart bij een fysiotherapeut van het Radboudumc en wordt vervolgens overgedragen aan een fysiotherapeut dichtbij de patiënt. ‘De patiënten moeten namelijk in de weken voor de operatie 3 keer per week trainen. Het is fijn voor ze als dit dichtbij huis kan. Onze fysiotherapeuten zorgen voor een uitgebreide overdracht met een grotendeels gestandaardiseerd protocol.’

Netwerk in opbouw

Om de Fit4Surgery-patiënten te kunnen helpen, moet een fysiotherapiepraktijk aan verschillende criteria voldoen; er moet bijvoorbeeld een oefenzaal zijn en patiënten moeten er binnen een week terechtkunnen. Dieuwke: ‘Dat gaat nu goed, maar omdat we gaan uitbreiden met patiëntgroepen, is opbouw van een betrouwbaar netwerk noodzakelijk. Niet alleen met fysiotherapeuten, maar bijvoorbeeld ook met diëtisten, zodat alle componenten van Fit4Surgery in de eerste lijn kunnen worden aangeboden. Daar gaan we aan werken. We willen dan ook accreditatie- en educatiemogelijkheden gaan aanbieden. Zo verbeteren we samen de zorg voor deze groep patiënten.’