Zes subsidietoekenningen Radboudumc in ZonMw Open Competitie Onderzoek naar gehoorverlies, ontwikkelingsstoornissen, immunologie, ademspieren, transgenders en mycobacteriële infecties

Het Radboudumc ontvangt subsidie voor verschillende projecten in het kader van de ZonMw Open Competitie. Het doel van dit programma is ruimte bieden aan door nieuwsgierigheid gedreven en creatieve samenwerking tussen onderzoekers. 29 gehonoreerde projecten ontvangen een totaalbedrag van 24 miljoen euro.

Veilig toedienen van medicijnen aan het slakkenhuis met hoge precisie

Ronald Pennings, Erik de Vrieze, met Universiteit Twente en Medizinische Hochschule Hannover

Gehoorverlies is wereldwijd een veelvoorkomend probleem, maar effectieve behandelingen om dit te voorkomen of herstellen zijn er nog niet. Een belangrijke uitdaging is dat het slakkenhuis, waar geluid wordt omgezet naar signalen voor de hersenen, moeilijk bereikbaar is voor de toediening van medicijnen. Bovendien kunnen zelfs kleine hoeveelheden van een medicijn schadelijk zijn voor de gevoelige cellen in het oor. Het Safe2(H)ear project richt zich op het onderzoeken van het weefsel dat de barrière vormt tussen het bereikbare middenoor en het slakkenhuis. Dit onderzoek zal helpen om veilige en efficiënte methoden te ontwikkelen voor het direct afleveren van medicijnen in het slakkenhuis. Daarnaast zullen er proefdiervrije modellen worden ontwikkeld om het onderzoek naar nieuwe behandelingen voor gehoorverlies wereldwijd te versnellen. 

De mitochondria connectie in neuronale ontwikkelingsstoornissen

Nael Nadif Kasri, Merel Adjobo-Hermans, Werner Koopman, Bert de Vries, met het Nederlands Herseninstituut

Neuronale ontwikkelingsstoornissen (NDD) treffen wereldwijd ongeveer 120 miljoen mensen en leiden tot verkorte levensduur en hoge percentages van invaliditeit, vooral bij jonge individuen. Huidige behandelingen voor NDD bieden slechts symptomatische verlichting. Er is dus een dringende behoefte aan het ontwikkelen van nieuwe therapieën. We zullen onderzoeken hoe afwijkingen in de energiestofwisseling een belangrijke rol kan spelen in de ontwikkeling van NDD. Dit doen we door gebruik te maken van nieuwe humane modelsystemen en muismodellen. We doen dit met als doel om kritieke ziektepaden en therapeutische mogelijkheden te onthullen. Hiervoor worden experts op het gebied van NDD's, neuronale communicatie en mitochondriële biologie samengebracht.

Ontrafelen van Siglec gemedieerde immuunsuppressie

Alessandra Cambi, met Amsterdam UMC

De micro-omgeving van alvleesklierkanker, een van de meest dodelijke vormen van kanker, bestaat uit een complex netwerk van tumor-, stromale en immuuncellen. Deze evolueert voortdurend en creëert een omgeving die immuunsuppressie bevordert, de effectiviteit van therapieën vermindert en tumorontwikkeling stimuleert. Inzicht in de interacties die het immuunsysteem verzwakken is essentieel voor betere diagnostiek en behandelingen. Een belangrijk, maar onderbelicht mechanisme dat bijdraagt aan immuun disfunctie is abnormale sialylering, waarbij siaalzuren (suikermoleculen) aan eiwitten worden toegevoegd. We ontdekten dat sommige van deze suikers op alvleeskliertumoren en omliggende fibroblasten kunnen binden aan Siglec-receptoren op immuuncellen, wat immuunsuppressie veroorzaakt. De precieze mechanismen zijn echter nog onduidelijk. Ons doel is om deze kenniskloof te dichten, nieuwe inzichten te verkrijgen en bij te dragen aan de ontwikkeling van nieuwe anti-tumor therapieën.

Ademspierdysfunctie bij patiënten met longziektes

Jonne Doorduin, met Universiteit Groningen, UMCG, Erasmus MC en Amsterdam UMC

Om effectief te kunnen ademen, zijn niet alleen longen, maar ook sterke ademhalingsspieren nodig. Bij 25% van de mensen met een gevorderd stadium longziekte ontstaat chronisch hypercapnisch longfalen, wat betekent dat patiënten het afvalproduct van de ademhaling, koolzuurgas, niet goed uitgeademd krijgen. Dit leidt tot ernstige klachten en een groot risico op overlijden. We denken dat dit komt doordat de structuur van ademspieren verandert.

Een uniek team van klinische en fundamentele onderzoekers wil nu gaan onderzoeken wat de rol is van ademspierzwakte bij patiënten met ernstig longlijden en wat er dan precies verandert in de ademspieren waardoor ze zwak worden. Als we dit weten, kan vervolgens onderzoek gedaan worden naar hoe we ademspieren sterker kunnen maken, b.v. met trainen of nieuwe medicijnen die de ademspieren versterken. We willen dit doen door functionele metingen van de ademspieren te combineren met het onderzoeken van spierbiopten, afgenomen tijdens longtransplantatie.

Effecten van hormonale interventie op hersenontwikkeling bij transgenderjongeren

Christian Beckmann, Hedi Claahsen- van der Grinten, Guusje Collin, met Universiteit Tilburg University en UMCG

Transgender en gender diverse jongeren (TGDY) ervaren een mismatch tussen hun biologische geslacht en genderidentiteit. Dit kan aanzienlijke stress veroorzaken. Personen met genderdysforie die in de puberteit zijn gekomen, kunnen therapie met geslachtshormonen krijgen, eerst om verdere puberale ontwikkeling te onderdrukken en later om de overgang naar hun geslacht te ondersteunen. Inzicht in hoe hormoontherapie de hersenen en cognitief-emotionele ontwikkeling beïnvloedt, zou het vermogen van clinici om individuele patiënten te adviseren en op bewijs gebaseerde aanbevelingen te doen, aanzienlijk verbeteren. We zullen het begrip van de invloed van geslachtshormonen op de hersenen en cognitieve ontwikkeling vergroten door middel van een precisie geneeskundebenadering. We zullen een internationaal unieke op neuroimaging gebaseerde databron creëren die vervolgens onderzoek naar de impact van geslachtshormonen op de ontwikkeling van cruciale hersengebieden zal vergemakkelijken.

Regulatie van vetmetabolisme voor therapieën tegen mycobacteriële infectie

Wouter Hoefsloot, met Universiteit Leiden en Leiden UMC

Mycobacteriele infecties zijn de dodelijkste infectieziekten wereldwijd. De behandeling bestaat uit een combinatie van antibiotica die minimaal vier maanden ingenomen worden, wat leidt tot serieuze bijwerkingen. Door antibiotica-resistentie wordt deze behandeling telkens minder effectief. Dit grote probleem kan een halt toegeroepen worden door nieuwe medicijnen te ontwikkelen, ‘host-directed therapies’ (HDTs), welke actief zijn en blijven tegen drug-resistente bacteriën en huidige therapieën verbeteren. MycoLipid gaat HDTs ontwikkelen gericht tegen metabole pathways van geïnfecteerde cellen. Deze HDTs stimuleren de metabole pathways zo dat ze de immuunrespons versterken, en gelijktijdig bacteriën hun voedingstoffen ontnemen. Met een team van ervaren wetenschappers en clinici, zal MycoLipid met een combinatie van metabolomics, proteomics, chemie, genetische modificaties, en immunologische technieken nieuwe eiwit-targets voor drugs identificeren en hiertegen nieuwe medicijnen ontwikkelen.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen