Verduurzaming van hartoperaties: Gedetailleerde inzichten uit het Radboudumc Winst mogelijk in duurzaam energieverbruik en wegwerpmaterialen

De zorg staat voor een belangrijke uitdaging: verduurzaming. Onderzoekers van het Radboudumc hebben de milieubelasting van een hartoperatie en de bijbehorende intensive care-opname in kaart gebracht. Hun levenscyclusanalyse onthult mogelijkheden om de ecologische voetafdruk van de zorg te verkleinen, van minder wegwerpmateriaal tot verbeterd energieverbruik. De resultaten zijn gepubliceerd in het European Journal of Cardio-thoracic Surgery.

Jaarlijks ondergaan 7.000 tot 8.000 mensen in Nederland een bypassoperatie, waaronder patiënten in het Radboudumc. Tijdens deze ingrijpende operatie worden bloedvaten van andere delen van het lichaam gebruikt om omleidingen voor de bloedvaten van het hart te maken. Na de operatie is intensieve nazorg op de intensive care noodzakelijk. Deze zorg heeft een aanzienlijke impact op het milieu, vooral door het gebruik van wegwerpmaterialen en het energieverbruik tijdens de operatie en opname.

Milieu-impact van een bypassoperatie

Onder leiding van arts-onderzoeker Egid van Bree hebben onderzoekers het zorgpad voor een patiënt gedetailleerd onderzocht. ‘Het is als een grote legpuzzel’, legt van Bree uit. ‘We kijken naar elk afzonderlijk element van het zorgproces en onderzoeken de milieueffecten, van de materialen die worden gebruikt tot de energie die nodig is.’ De levenscyclusanalyse laat zien dat de zorg voor één patiënt kan resulteren in maar liefst 414 kg CO2-uitstoot, wat vergelijkbaar is met een autorit van zo'n 3000 kilometer, van Nederland naar Marokko.

Duurzaamheidswinsten in het zorgproces

De onderzoekers zochten naar impactvolle aandachtspunten om de milieu-impact van bypassoperaties te verlagen en ontdekten verschillende mogelijkheden. Wegwerpmaterialen, zoals afdekdoeken, chirurgische jassen, katoenen gazen en handschoenen, dragen bij aan afval en CO₂-uitstoot. Duurzamere alternatieven, zoals wasbare afdekdoeken en andere chirurgische jassen, kunnen de ecologische voetafdruk verkleinen.

Ook blijkt dat er besparingen mogelijk zijn in het energieverbruik, vooral door optimalisatie van luchtbehandelingsinstallaties, en voordelen door duurzame energie te gebruiken. Verder heeft de wegwerpset voor de hartlongmachine, die ongeveer zes kilo plastic bevat, een grote milieubelasting. Hoewel er momenteel geen alternatief is, is dit een belangrijk onderzoeksgebied voor innovatie om de ecologische impact te verminderen.

Van onderzoek naar praktijk: de volgende stappen

Deze studie biedt handvatten voor duurzamere hartoperaties en intensive care-opnames, waarbij de kwaliteit van zorg hetzelfde blijft. Een direct resultaat is dat nu in het Radboudumc wordt gekeken hoe de luchtbehandelingsinstallatie geoptimaliseerd kan worden, en de hoeveelheid wegwerpmaterialen verminderd. Tim Stobernack, duurzaamheidsonderzoeker aan het Radboudumc, benadrukt de uitdaging om deze veranderingen breder in de zorgsector door te voeren. ‘Stap voor stap brengen we meer zorgpaden in kaart. We hopen binnenkort ook onze resultaten voor oogoperaties, een opvang op de spoedeisende hulp en de opname van andere patiënten op de intensive care naar buiten te brengen.’

Over de publicatie

Dit onderzoek is gepubliceerd in het European Journal of Cardio-thoracic Surgery: Assessing the environmental impact of coronary artery bypass grafting to decrease its footprint – Egid M. van Bree, Tim Stobernack, Tadzjo Boom, Klaske Geene , Emma J. Kooistra, Wilson Li, Evelyn A. Brakema, Laura Golsteijn , Pleun Hemelaar, Scott McAlister, Forbes McGain, Rosalie van Zelm, Hugo R.W. Touw. DOI: 10.1093/ejcts/ezaf054. 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen