Financiering voor studie naar hersenontwikkeling bij jonge kinderen  Internationale studie brengt cognitieve vaardigheden in kaart

Waarom hebben sommige kinderen moeite met de start van school, terwijl anderen er juist floreren? Dit is de centrale vraag van een nieuw onderzoeksproject onder leiding van de Universiteit van Bristol, waaraan ook Rogier Kievit van het Radboudumc en Donders Institute meewerkt. Het onderzoek onderzoekt hoe het brein van jonge kinderen zich ontwikkelt, hen in staat stelt nieuwe dingen te leren en hoe ervaringen de hersenen beïnvloeden in de eerste vijf levensjaren. 

Met een Wellcome-financiering van 5,4 miljoen euro richt de Bristol Longitudinal study Of Childhood Cognition from infancy to School (BLOCCS) zich op de cognitieve vaardigheden die kinderen ontwikkelen in hun vroege jaren. Het onderzoek, in samenwerking met het Radboudumc, Donders Institute en Cardiff University, richt zich op vaardigheden zoals taal, concentratie, snel leren en gedragsaanpassing in het dagelijks leven. 

Onderzoek naar vroege hersenontwikkeling 

Het project zal 300 kinderen volgen uit de Britse ‘Children of the 90s’-studie. De kinderen worden op zeven tijdstippen tussen 6 maanden en 5 jaar beoordeeld: op 6 maanden, 12 maanden, 18 maanden, 2 jaar, 3 jaar, 4 jaar en 5 jaar. Onderzoekers zullen bestuderen hoe de hersenontwikkeling en cognitieve vaardigheden kinderen voorbereiden op school.

Onderzoeksleider Karla Holmboe, verbonden aan de Universiteit van Bristol, zegt: ‘De eerste vijf jaar van het leven zijn een cruciale periode voor de ontwikkeling – kinderen groeien niet alleen op het snelste tempo van hun leven, maar ontwikkelen ook vaardigheden die hen voorbereiden op later succes of moeilijkheden. Kinderen die in hun vroege jaren moeite hebben, blijven vaak ook later op school en in hun volwassen leven worstelen. We hopen dat ons onderzoek de factoren zal identificeren die leiden tot moeilijkheden bij de start van de school, zodat we kinderen vanaf de vroegst mogelijke leeftijd beter kunnen ondersteunen.’ 

Interactie tussen brein en geest 

Namens het Radboudumc is hoogleraar Rogier Kievit, ook verbonden aan het Donders Institute, betrokken. Kievit benadrukt het belang van de opzet van het onderzoek: ‘Deze unieke studieopzet stelt ons in staat niet alleen beter te kunnen begrijpen waarom kinderen van elkaar verschillen, maar ook hoe ze zich in de tijd ontwikkelen en hoe veranderingen in het brein en mentale vaardigheden samengaan. Deze nieuwe studie is een verrijking van het onderzoek wat we doen binnen het onderzoeksprogramma waar we kijken naar de factoren die een rol spelen bij de gezonde ontwikkeling van brein en cognitieve vaardigheden. Onze expertise binnen het Radboudumc en Donders Institute met betrekking tot het modelleren van zulke grote longitudinale datasets speelt hierbij een cruciale rol.’

Op de foto: hoogleraar Developmental Neuroscience Rogier Kievit.

De bevindingen van de studie zullen waardevolle inzichten opleveren voor onderzoekers, ouders en beleidsmakers. Dit onderzoek draagt daarmee bij aan het begrip van de ontwikkeling van individuele verschillen in cognitieve vaardigheden en hersenontwikkeling, vooral in de eerste jaren van het leven.

Data voor verder onderzoek 

De gegevens over de cognitieve en hersenontwikkeling van jonge kinderen zullen beschikbaar worden gesteld aan andere onderzoekers, wat verder onderzoek met bestaande en toekomstige gegevens uit de ‘Children of the 90s’-studie mogelijk maakt. De deelnemende gezinnen worden geworven uit de oorspronkelijke deelnemers van de ‘Children of the 90s’-cohort. Dit cohort werd tussen 1991 en 1992 gevormd met meer dan 14.000 zwangere vrouwen uit de regio rond Bristol. Sindsdien volgt de studie de levens van de vrouwen, hun partners en hun kinderen. Dit biedt het onderzoeksteam waardevolle achtergrondinformatie over de ouders en hun invloed op de ontwikkeling van hun kinderen.

Mara Cercignani, van Cardiff University: ‘Deze unieke set van neuro-imaginggegevens stelt ons in staat te onderzoeken hoe de hersenstructuur en -functie zich samen ontwikkelen met cognitieve vaardigheden, wat waardevolle inzichten oplevert in de vroege hersen- en cognitieve ontwikkeling.’ 

Met dit onderzoek hopen de onderzoekers niet alleen antwoord te vinden op de vraag waarom sommige kinderen moeite hebben met de start op school, maar ook hoe zij vanaf jonge leeftijd beter ondersteund kunnen worden in hun ontwikkeling. 

De Britse zender BBC besteedde aandacht aan dit onderzoek. Bekijk dat hier (Engelstalig). 

Over dit onderzoek

Dit onderzoek ontvangt een financiering van 5,4 miljoen euro van de Wellcome Discovery Award [toekenning: 308896/Z/23Z], en start in april 2026. Het project kent een looptijd van acht jaar en heeft als titel: 'Building blocks of cognition: The co-development of brain function and cognition across the first 5 years of life’. Het project wordt geleid door Karla Holmboe van de Universiteit van Bristol met medeonderzoekers Mara Cercignani (Cardiff University) en Rogier Kievit (Radboudumc/Donders Institute).

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Prijzen en benoemingen