EN
DE
Het Radboudumc DSD-centrum bestaat 10 jaar. DSD staat voor Differences in Sex Development. In dit centrum worden mensen met variaties in de ontwikkeling van de in- en uitwendige geslachtsdelen begeleid en behandeld. Afgelopen week werd het tweede lustrum gevierd met een symposium. Tot en met 2 april is daarnaast in het Radboudumc de expositie ‘Intersekse – 1 op 90’ te zien. De expo toont portetten en verhalen van 21 mensen met DSD-condities. Het doel: meer maatschappelijk bewustzijn creëren. Hoogleraar Hedi Claahsen vertelt hoe zich dat de afgelopen decennia heeft ontwikkeld.
DSD (Differences in Sex Development) is een verzamelnaam voor variaties in de in- of uitwendige geslachtsorganen. Sommige mensen met een DSD-conditie worden geboren met een variatie van het uitwendige geslacht, waardoor het niet direct duidelijk is of het een jongen of een meisje is. ‘Veel mensen denken: iemand wordt geboren als jongen of meisje. Maar de natuur doet eigen dingen’, vertelt Hedi Claahsen, hoogleraar Geslacht & Gender in het Radboudumc. ‘Soms ligt er een aandoening aan ten grondslag waar DSD een kenmerk van is, zoals bijvoorbeeld bepaalde bijnieraandoeningen. Maar het kan ook puur een variatie van de natuur zijn, zoals je ook lengteverschillen hebt in mensen.’
Welke variaties in geslachtelijke ontwikkelingen zijn er zoal?
‘Dat kunnen er heel veel zijn: een penis is bijvoorbeeld niet goed ontwikkeld. Of de eierstokken functioneren niet goed, of de baarmoeder is niet goed aangelegd. Genderidentiteit is hierbij ook niet altijd goed te voorspellen. Ouders willen na de geboorte vaak wel duidelijkheid; is het een meisje of een jongen? En ouders wensen ook vaak een operatie als de genitalia niet typisch vrouwelijk of mannelijk zijn. Dit is begrijpelijk want deze variaties zijn niet goed bekend en ouders zijn bang voor stigmatisatie. Dat vraagt om een zeer zorgvuldige begeleiding van de ouders en het kind. Er is echter toenemend discussie over vroege operatie aan de geslachtsdelen.’
Is dat een gunstige ontwikkeling?
‘Het is natuurlijk belangrijk om de autonomie van het kind te bewaken, en dat deze kinderen een eigen keuze kunnen maken. Het besluit of je wel of niet opereert, moet altijd zorgvuldig genomen worden in een multidisciplinair team samen met de ouders en de betrokkenen zelf; bij voorkeur als het kind zelf hierover mee kan praten.’
Op de expo vertellen 21 mensen met een DSD-conditie hoe het is om te leven in een wereld die verdeeld is in mannen en vrouwen, terwijl je fysieke kenmerken hebt van beiden.
Hoe heeft het maatschappelijk bewustzijn rond mensen met DSD-condities zich afgelopen decennia ontwikkeld?
‘Tot zo’n dertig jaar geleden hielden dokters en ouders het vaak geheim. Er werd geopereerd en gekozen voor een geslacht, om het kindje zo goed mogelijk aan te passen aan de maatschappelijke normen en waarden. Geheimhouding wordt echter door mensen als traumatiserend ervaren. Tegenwoordig wordt er een open gesprek gevoerd met ouders en patiënten, er wordt uitgebreid uitleg gegeven over de onderliggende conditie en op kinderleeftijd wordt nog nauwelijks geopereerd. Dit vraagt om goede begeleiding van ouders, maar óók om meer bekendheid binnen de maatschappij. Ons onderwijs speelt ook een rol in dit bewustzijn. Zo verzorgen we hier bijvoorbeeld onderwijs over aan onze bachelor- en masterstudenten.
Er is tegenwoordig meer openheid over DSD-condities, tegelijk is er nog een weg te gaan. Er zijn twee stromingen. De ene vraagt voor meer bewustzijn over diversiteit en ook geslachtelijke diversiteit. Aan de andere kant: we hebben nog steeds gender reveal party’s en vinden het dus heel belangrijk of een baby’tje een jongen of meisje is.’
Wat moet er veranderen?
‘Het lijkt alsof er in de afgelopen tijd juist steeds minder acceptatie voor genderdiversiteit is. Wat er op sommige plekken in de wereld gebeurt, is niet te vatten. In de Verenigde Staten waar Trump bijvoorbeeld zegt dat er maar twee geslachten zijn en de rechten van DSD-personen en transgenders ingeperkt worden; dat is zeer verontrustend.
Ook in Nederland zijn er helaas politieke partijen die zich negatief uitlaten over transgender of DSD-personen, of simpelweg ontkennen dat die er zijn. Aan ons de taak om de maatschappij duidelijk te maken: er is in elke samenleving diversiteit en ook geslachtelijke diversiteit.’
Wat hoop je dat we met de expo bereiken?
‘Op de expo zie je portretten van mensen, van jong tot oud, met een DSD-conditie. Op de expo vertellen de geportretteerden hoe het is om te leven in een wereld die verdeeld is in mannen en vrouwen, terwijl je fysieke kenmerken hebt van beiden. Met de expo willen we meer bewustzijn hierover creëren. Laten we er open met elkaar over praten. En vooral willen we laten zien dat iedereen mag zijn zoals die is.’
Expo ‘Intersekse – 1 op 90’ in het Radboudumc
Tot en met woensdag 2 april
Waar: in de lange gang voorbij de centrale hal, naast ingang van het restaurant bij gebouw B
Lees meer
- Meer over expo ‘Intersekse – 1 op 90’ is te vinden op de website van stichting Open Mind
- Expertisecentrum DSD bestaat 10 jaar. Hedi Claahsen geeft antwoord op vijf vragen over Differences in Sex Development (DSD)
- Radboudumc Expertisecentrum voor Geslacht & Gender
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
