Vijf vragen over vuurwerkletsel beantwoord door chirurg Mariëlle Vehmeijer-Heeman

De jaarwisseling komt er weer aan. Het blijft voor velen - volwassenen en kinderen - hét moment om vuurwerk af steken. Jaarlijks leidt dit tot honderden volwassenen en kinderen die op de spoedeisende hulp van het ziekenhuis terecht komen. Artsen maken zich zorgen over de gevolgen van het afsteken van vuurwerk; niet alleen voor de mensen die vuurwerk afsteken, maar ook voor omstanders. Chirurg Mariëlle Vehmeijer beantwoordt vijf vragen over de gevaren en de gevolgen van het afsteken van vuurwerk, omdat aandacht hiervoor nodig blijft!

1. Wat voor soort letsel kun je oplopen bij het afsteken van vuurwerk?

'Alle vuurwerk kan leiden tot letsel aan handen, ogen, oren, gelaat. Ook kindervuurwerk. Deze oogt vaak onschuldig, maar kan ook ernstig letsel en ernstige brandwonden veroorzaken. Vuurwerk dat op de grond wordt afgestoken kan bijvoorbeeld onverwacht opspringen en brandwonden veroorzaken als ze in kleding, kraag en capuchon terechtkomen.

Ook sterretjes zijn niet veilig, ook al ogen die onschuldig. De kern van een brandend sterretje kan een temperatuur van meer dan 1000 graden Celsius bereiken en zo ernstige brandwonden aan gezicht en handen veroorzaken. Het is daarom belangrijk om nooit meer dan één sterretje tegelijk aan te steken. 
Het is trouwens verboden om kindervuurwerk, ook sterretjes, af te steken voor kinderen onder de 12 jaar.'
Meer informatie over de regels rondom vuurwerk afsteken vind je hier Vuurwerk | Rijksoverheid.nl 

2. Wat gebeurt er als je ernstig letsel oploopt door vuurwerk en je belandt in het ziekenhuis?

'Bij letsel door vuurwerk kom je vaak direct op de Spoedeisende Hulp terecht. Daar wordt gekeken wat de aard is van het letsel. Afhankelijk van de aard van het letsel komen er meerdere specialisten en zorgprofessionals bij die kijken wat er nodig is om een behandeling in te kunnen zetten. Soms kan een patiënt geholpen worden door schoonmaken van de wond, hechten of minder ingrijpende behandeling. De ervaring van onze specialisten is dat in een groot aantal gevallen een patiënt ernstige blijvende letsels heeft aan ogen en handen.

Als het om brandwonden gaat dan worden de wonden direct schoongemaakt op de operatiekamer en na 24 uur herbeoordeeld. De behandeling hangt af van de diepte, de locatie en de grootte van de brandwonden. In laatstgenoemde gevallen is opname nodig, langdurige nabehandeling en controles. In sommige gevallen zijn de gevolgen levenslang.'

3. Wat kun je zelf meteen doen bij brandwonden door vuurwerk?

‘Bij brandwonden is het cruciaal om snel en correct te handelen. Hier zijn enkele tips:
1.    koel de brandwond 10 tot 20 minuten met lauw water
2.    verwijder zo snel mogelijk de niet vastzittende kleding,en sieraden.
3.    dek de brandwond af met huishoudfolie of een los steriel verband
4.    smeer geen zalf op open brandwonden

Bij zwaar letsel, bel 112. Wil je overleggen bel dan de huisartsenpost in jouw buurt.'

4. Wat zijn de basisveiligheidsmaatregelen voor vuurwerk?

'Het liefst laat u uw kinderen niet spelen met vuurwerk. Maar dit zijn enkele basisveiligheidsmaatregelen: 
1.    draag een vuurwerkbril 
2.    bewaar een veilige afstand (minimaal 8 meter), ook als omstander. 
3.    Gebruik oorbeschermers om je gehoor te beschermen.
4.    Doe vuurwerk niet in je jas-of broekzakken.
5.    Steek geen vuurwerk af vanuit je hand.
6.    Gooi geen vuurwerk naar mensen of dieren.
7.    Steek vuurwerk dat niet afgaat niet opnieuw aan.

Daarnaast is het belangrijk om direct actie te ondernemen als kleding vlam vat:
1.    om de vlammen te doven, rol over de grond met de handen voor het gezicht
2.    ga niet lopen of rennen'
Kijk ook op Veilig met vuurwerk | Vuurwerk | Rijksoverheid.nl'

5.    Wat zijn de gevaren van 'Vuurwerk Challenges'?

‘De laatste jaren zijn 'vuurwerk challenges' populair, waarbij kinderen proberen brandend vuurwerk uit te trappen. Dit is echter heel gevaarlijk! Het vuurwerk kan door de hitte door schoeisel heen branden en diepe brandwonden veroorzaken.’

Rond deze tijd zie je overal waarschuwingen als het gaat om ongevallen met vuurwerk. Het blijft belangrijk om dit onder de aandacht te brengen, omdat onze artsen nog elk jaar veel te veel mensen zien op de Spoedeisende Hulp met verwondingen die te maken hebben met onzorgvuldig omgaan met vuurwerk; óf omdat ze deze zelf af hebben gestoken, óf omdat ze omstanders waren.

Meer over ons Expertisecentrum Kindertrauma en -brandwondenzorg vind je hier.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen