Vijf vragen over het hiv-virus beantwoord door verpleegkundig specialist Karin Grintjes

Jaarlijks rond Wereld AIDS Dag op 1 dec worden de gegevens van de Stichting Hiv Monitoring Nederland (SHM) bekendgemaakt. Deze cijfers laten zien dat na een dalend aantal nieuwe hiv (Humaan Immunodeficiëntie Virus) infecties van de afgelopen jaren, nu weer een toename van hiv vooral onder jongeren is vastgesteld. Daarover maken wij ons zorgen. Karin Grintjes, verpleegkundig specialist van het hiv-behandelcentrum, beantwoordt vijf vragen over het hiv-virus.

1. Wat is hiv-virus?

Hiv is een virus dat onze afweer, het immuunsysteem, aantast. Als iemand leeft met hiv en niet wordt behandeld, werkt het immuunsysteem niet meer goed. Hierdoor worden mensen steeds vaker ziek. Mensen overlijden aan de gevolgen van een hiv-infectie als deze niet wordt behandeld en in een vergevorderd stadium is, in dit stadium noemen we het AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome - ‘verkregen ziektebeeld waarbij de afweer niet werkt’). 

2. Hoe krijg je het virus?

In Nederland wordt hiv meestal overgedragen door onbeschermd seksueel contact van iemand die niet behandeld wordt met hiv-remmers. Het hiv-virus zit in lichaamsvloeistoffen zoals sperma, bloed, voorvocht, vaginaal vocht of moedermelk. Als bekend is dat je besmet bent met het hiv-virus en het goed behandeld wordt, dan is het virus niet meer actief (niet meer detecteerbaar) en kan hiv niet meer overgedragen worden. 

3. Hoe komt het dat er tegenwoordig zo weinig over bekend is?

De cijfers van de Stichting HIV Monitoring (SHM) laten zien dat vooral het aantal jongeren met hiv toeneemt. In de jaren negentig was er (wereldwijd) veel aandacht voor hiv. In de jaren daarna is steeds meer bekend geworden over het virus en zijn er meer mogelijkheden beschikbaar gekomen om het virus te behandelen. 
Doordat hiv een chronische ziekte is geworden zijn er minder landelijke preventie campagnes gevoerd. Hierdoor is hiv minder zichtbaar geworden voor het grote publiek en is inmiddels een hele generatie seksueel actief geworden met mogelijk minder bewustwording rond de risico’s op het krijgen van hiv en andere SOA.

4. Waarom is bewustwording van hiv nog steeds belangrijk?

Om de verspreiding van hiv te kunnen stoppen is het belangrijk dat mensen zich bewust zijn van het risico op het krijgen en doorgeven van hiv. Het gebruik van een condoom bij seks is en blijft belangrijk.

Helaas is het ook zo dat mensen soms heel laat ontdekken dat zij leven met een hiv-infectie. Zij komen dan in een laat stadium naar het hiv-behandelcentrum, omdat hun huisarts hun jarenlange klachten niet direct in verband bracht met hiv. Hierdoor komt het soms nog voor dat mensen toch overlijden aan de gevolgen van AIDS. We noemen deze mensen ‘late presenters’. Daarom is het heel belangrijk om aandacht te blijven vragen voor hiv zodat dit op tijd ontdekt wordt, minder overgedragen wordt en mensen niet meer overlijden aan de gevolgen van AIDS.

Het is dus belangrijk dat we maatschappelijke aandacht blijven houden voor hiv en dat ook zorgverleners hiv en SOA op hun netvlies blijven houden. Het gesprek voeren met hun patiënt over seksualiteit blijft belangrijk. 

5. Is er medicijn tegen hiv?

Hiv is goed te behandelen met medicijnen die dagelijks ingenomen moeten worden. Deze worden voorgeschreven in een hiv-behandelcentrum. Door de medicijnen dagelijks in te nemen is het virus niet meer actief en kan het lichaam en vooral het immuunsysteem herstellen. Mensen die leven met hiv en medicatie hiertegen gebruiken krijgen geen AIDS meer en kunnen hierdoor verder leven met deze chronische ziekte. Zij moeten wel twee keer per jaar worden gecontroleerd in een hiv-behandelcentrum. Ook kunnen mensen het virus niet meer overdragen aan anderen als ze hiervoor goed behandeld zijn; niet door onbeschermde seks en ook niet door bloed contact. Dat geldt ook voor moeders die leven met hiv; zij kunnen een gezond kind krijgen zonder hiv en ook gewoon borstvoeding geven zonder risico.

In de afgelopen jaren is PrEP, Pre Expositie Profylaxe, beschikbaar gekomen. Dit is een preventieve behandeling voor mensen die als gevolg van seksueel risicogedrag mogelijk in contact met hiv kunnen komen. PrEP bestaat uit 1 pil die de overdracht van hiv kan voorkomen. Dit heeft ervoor gezorgd dat het aantal nieuwe hiv-diagnosen fors gedaald is. Helaas zien we nu dat deze trend is doorbroken en er toch weer een lichte stijging van het aantal patiënten met een nieuwe hiv-diagnose worden gezien. 

Het Radboudumc is één van de vierentwintig hiv-behandelcentra in Nederland. Wij zijn actief op het gebied van patiëntenzorg en onderzoek naar hiv, meer informatie over ons hiv-behandelcentrum is te vinden op onze website. 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen