Twee subsidies voor onderzoek naar een gezond hart - Ook subsidie voor studie naar preventie hart- en herseninfarcten

Nieuws Twee subsidies voor onderzoek naar een gezond hart

4 december 2024

Voldoende bewegen is belangrijk voor de gezondheid van het hart. Maar hoe zorgen we ervoor dat mensen die daar moeite mee hebben dat volhouden? En is veel en intensief sporten goed voor het hart? Op onder meer deze vragen gaan onderzoekers, onder leiding van inspanningsfysioloog Thijs Eijsvogels van het Radboudumc, antwoorden zoeken. Ook werkt het Radboudumc met mede-onderzoeksleider Niels Riksen mee aan een studie naar de preventie van hart- en herseninfarcten. Deze studies worden mogelijk gemaakt door de Hartstichting.

We weten dat sporten en bewegen goed voor onze gezondheid is, en het risico op hart- en vaatziekten verlaagt. Sterker nog, het is essentieel. Ook als je hartpatiënt bent, draagt voldoende beweging bij aan een betere gezondheid, ook van het hart. Maar hoe verleiden we mensen met hart- en vaatziekten om langdurig meer te gaan bewegen? En wat zijn de effecten van langdurig veel en intensief sporten op de gezondheid van het hart? Een nieuw consortium, onder de naam FIT-HEART, wil hier de komende jaren verandering in brengen. Met een toekenning van 3 miljoen euro van de Hartstichting starten zij verschillende onderzoeken, gericht op specifieke groepen met specifieke beweegpatronen.

Risicogroepen

Voor mensen met hart- en vaatziekten of een hoog risico daarop gaan de onderzoekers beweegprogramma’s ontwikkelen en wetenschappelijk testen. Deze programma's maken gebruik van een buddysysteem en beloningen, zoals persoonlijke berichtjes van familieleden, vrienden of zorgverleners als beweegdoelen worden behaald. Het idee hierachter is dat dit een terugval in fysieke activiteit voorkomt. De onderzoekers bouwen hierbij voort op succesvolle, al bestaande programma's, en passen deze aan voor specifieke doelgroepen. Dit zijn patiënten met kransslagaderlijden, jongeren met aangeboren hartafwijkingen en vrouwen die zwangerschapsvergiftiging hebben doorgemaakt.

Intensief sporten

Ook gaan de onderzoekers achterhalen tot welke grens zwaar en veel sporten veilig is voor het hart. Ze maken hierbij onder meer gebruik van eerder verzamelde gegevens van de hartgezondheid van topsporters en recreatieve sporters die veel en intensief sporten. Met gebruik van deze data kunnen de onderzoekers tot wel vijftien jaar de effecten van deze inspanningen onderzoeken. Ze gebruiken hierbij beeldvormende technieken zoals CT- en MRI-scans, maar ook AI en laboratoriumbepalingen gericht op ontstekingen. Ook analyseren ze gegevens uit sporthorloges. De onderzoekers kunnen, door de combinatie van deze technologieën, nieuwe inzichten verkrijgen in de grenzen van veilig sporten en hoe langdurige fysieke activiteit het hart beïnvloedt.

Praktische adviezen

In dit project wordt samengewerkt door onderzoekers van alle universitaire medische centra, verschillende ziekenhuizen en een aantal universiteiten, waaronder de Radboud Universiteit. Het consortium wordt geleid door Thijs Eijsvogels, inspanningsfysioloog van het Radboudumc: ‘Ik ben enorm blij dat we met ondersteuning van de Hartstichting deze nationale samenwerking kunnen starten. Bovendien willen we ons daarnaast als onderzoeksgroep actief inzetten voor meer publieke bewustwording van de voordelen van een actieve levensstijl. Het is onze ambitie om de onderzoeksresultaten zo spoedig mogelijk te vertalen naar praktische richtlijnen en adviezen die onderdeel worden van de dagelijkse praktijk. Ik ben ervan overtuigd dat we hiermee hart- en vaatziekten beter kunnen voorkomen, en indien nodig behandelen. Ook draagt dit bij aan de algemene volksgezondheid, doordat we veilig en effectief sport- en beweeggedrag bevorderen.’

Preventie van hart- en herseninfarcten

De Hartstichting kent ook een miljoenensubsidie toe aan een groot consortium dat onderzoek gaat doen naar slagaderverkalking. Dit is de belangrijkste oorzaak van hart- en herseninfarcten. Patiënten met slagaderverkalking krijgen nu nog allemaal dezelfde behandeling, terwijl er grote verschillen zijn tussen personen. De ene slagaderverkalking is namelijk veel gevaarlijker dan de andere. De onderzoekers willen ontrafelen hoe slagaderverkalking ontstaat door allerlei factoren te bestuderen die een rol spelen bij slagaderverkalking, zoals de vetstofwisseling, het afweersysteem en darmbacteriën. Ze gaan onderzoeken hoe je verschillende soorten slagaderverkalking kunt onderscheiden, bijvoorbeeld met bloedtesten en scans van de bloedvaten.

Ook willen ze beter voorspellen hoe patiëntengroepen reageren op medicijnen. Zo hopen ze de behandeling van hart- en vaatziekten door slagaderverkalking beter op de specifieke patiënt af te stemmen.

Alle universitaire medische centra werken samen in dit onderzoek, dat wordt geleid door onderzoekers van UMC Utrecht, Erasmus MC, Amsterdam UMC en hoogleraar Vasculaire geneeskunde Niels Riksen van het Radboudumc.