EN
DE
Mensen met chronische bekkenpijn zitten vaak jarenlang in een zorgtraject, zien veel verschillende zorgverleners en blijven maar last houden van flinke pijn. Sinds dit jaar werken we in het Radboudumc volgens het zorgpad bekkenpijn en hopen we dat een patiënt binnen 6 tot 8 weken een behandelplan heeft.
Vier jaar geleden kreeg Wilma (60) last van een verzakking. Dit ontstaat als het steunweefsel en de bekkenbodemspieren niet meer sterk genoeg zijn of beschadigd raken. Bij Wilma zakten hierdoor haar baarmoeder, endeldarm en blaas naar beneden. Een verzakking zelf doet geen pijn, maar na de noodzakelijke operaties kan dit wel ontstaan.
‘Mijn baarmoeder is verwijderd. Mijn endeldarm en blaas zijn op hun plek gelegd’, vertelt Wilma. ‘Mijn bekken, mijn stuitje, steeds bleef het hevige pijn doen. Ik had veel sociale contacten, ging er volop op uit, naar concerten en festivals. Dat kon niet meer. Verjaardagen sloeg ik over, autorijden ging niet, enzovoorts. Ook had ik bij intimiteit last.’
Expertise in bekkengebied
Wilma doorliep gedurende zo’n drie tot vier jaar een intensief zorgtraject, bij in totaal 14 artsen in vier ziekenhuizen. Via het Máxima Medisch Centrum in Eindhoven werd ze uiteindelijk naar het Radboudumc verwezen, vanwege onze expertise in het bekkengebied. In ons umc doorliep ze het nieuwe zorgpad bekkenpijn. ‘Op één ochtend zag ik daar de gynaecoloog, de uroloog, de anesthesioloog- pijnspecialist, de fysiotherapeut en de psycholoog’, zegt Wilma. ‘Zij kwamen op de poli allemaal naar mij toe. Ik hoefde dus niet van hot naar her in het ziekenhuis. Diezelfde avond was er een behandelplan.’
Patiëntengroep heel divers
In 2023 is het Radboudumc Centrum voor Buik en Bekken gestart met de ontwikkeling van dit zorgpad. ‘Veel patiënten met chronische pijn zitten jarenlang in het zorgcircuit, zien de ene na de andere specialist’, zegt Selina van der Wal, anesthesioloog-pijnspecialist. ‘Steeds kijkt een arts naar zijn of haar aandachtsgebied, terwijl de pijn op meer plekken in het lijf van invloed is. De zorg moest beter worden afgestemd tussen specialismen onderling.’
Deze patiëntengroep is heel divers. Selina: ‘Bekkenpijn komt veel voor na complexe bevallingen, maar ook bij endometriose (aandoening waarbij slijmvlies buiten de baarmoeder zit, red.). Het kan ook om mannen gaan, bijvoorbeeld wielrenners met blijvende zadelpijn. Of patiënten die seksueel zijn misbruikt.’
Vaak speelt bij deze patiënten sociale problematiek. ‘Ze kunnen door de pijn soms niet meer afspreken met vrienden, krijgen depressieve klachten, raken in een isolement’, licht Selina toe. ‘Er is ook schaamte. Het bekken is precair gebied. Incontinentie en problemen met intimiteit, kunnen voorkomen.’
Behandelplan binnen 6 tot 8 weken
Sinds januari 2024 worden patiënten behandeld volgens het nieuwe zorgpad bekkenpijn. Hoe ziet dit eruit? ‘Dat begint met de gezamenlijke triage door Anesthesiologie, Gynaecologie en Urologie, die voor iedere patiënt hetzelfde is. Ongeacht naar welk specialisme de huisarts verwijst’, licht gynaecoloog Kim Notten toe. ‘Na deze intake wordt bekeken welke zorgverleners de patiënt allemaal moeten zien. Meestal betreft dit meerdere specialismes. Er wordt een regiebehandelaar aangewezen die contact heeft met de huisarts en alle overige zorgverleners.’
Vervolgens ziet de patiënt op één ochtend op de polikliniek alle zorgverleners die nodig zijn; van de gynaecoloog, uroloog en/of anesthesioloog tot en met fysiotherapeut en psycholoog. De patiënt en zijn of haar naaste blijven op hun “eigen” kamer; de verschillende zorgverleners komen naar hen toe. Na deze ochtend volgt een multidisciplinaire bespreking met alle zorgverleners. Selina: ‘Hieruit komt een gezamenlijk behandelplan. Het streven is dat dit behandelplan binnen 6 tot 8 weken klaar is.’
Hét expertisecentrum
Maandelijks zullen ongeveer 12 tot 16 patiënten dit zorgpad doorlopen; jaarlijks zo’n 150 tot 200. Selina: ‘We krijgen niet alleen verwijzingen uit de wijde regio, maar uit heel Nederland. Van Groningen tot Maastricht. Met onze nieuwe aanpak willen we als hét centrum voor bekkenpijn onze expertise verder uitbreiden.’
Er wordt ook wetenschappelijk onderzoek gedaan naar deze patiënten. ‘Met een voor- en nameting onderzoeken we hoe tevreden zij zijn over deze nieuwe aanpak’, zegt Kim. ‘We verwachten dat iemand sneller de juiste behandeling krijgt én dat iemands kwaliteit van leven hierdoor verbetert. Er wordt integraal naar de patiënt gekeken, waarbij naast de medische ook de psychologische klachten worden aangepakt.’
Acceptatie
Wilma is tevreden over deze nieuwe werkwijze. ‘Ik ben jarenlang bij de ene na de andere arts geweest. Nu word ik door meerdere specialisten tegelijk behandeld. En wat me opvalt: ik word niet zozeer als patiënt, maar vooral als mens gezien. Er wordt gekeken naar mijn medische klachten, maar óók hoe dit mijn kwaliteit van leven beperkt. Mijn klachten worden serieus genomen en erkend.’
Momenteel is Wilma via het zorgpad onder behandeling bij een psycholoog en psychosomatisch fysiotherapeut. ‘Wat de psycholoog me heeft geleerd, is confronterend maar ook een eyeopener: ik moet leren omgaan met mijn pijn, en niet meer verwachten dat ik het drukke leven van voorheen kan leiden. Dit accepteren, daar ben ik nu mee bezig.’
Hiernaast krijgt Wilma een behandeling met steroïden-injecties die haar pijngevoel moet verminderen. ‘Dit kan pas succes hebben als ik anders met mijn leven omga. Best een strenge les. Maar met de zorg die ik hier krijg, is er wel weer hoop. Hoop dat ik minder pijn heb én dat ik beter leer leven met mijn gevoelige bekken. En daar ben ik heel blij mee.’
