EN
DE
De afgelopen jaren staat magnesium steeds meer in de maatschappelijke en wetenschappelijke belangstelling. Het belang van magnesium voor verschillende processen in ons lichaam wordt steeds duidelijker. Een uitdaging blijft meer begrip van hoe het menselijk lichaam magnesium precies opneemt, want dat opent de deur naar betere behandelingen. Dit schrijven wetenschappers van het Radboudumc in New England Journal of Medicine.
Magnesium is onontbeerlijk voor onze gezondheid, twee organen werken samen aan een stabiel magnesiumgehalte: de darmen regelen de opname en de nieren regelen de uitscheiding via de urine. Een tekort aan magnesium is over het algemeen te voorkomen met gevarieerde voeding met voldoende groene groenten en noten. Een heel klein deel van de bevolking, zo’n 1 à 2 procent, heeft een magnesiumtekort dat met een gevarieerd dieet niet overgaat.
Hoogleraar Moleculaire Nierfysiologie Joost Hoenderop onderzoekt de oorzaken van magnesiumtekort. In een review, nu verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift New England Journal of Medicine, beschrijft hij met onder andere collega-onderzoeker Jeroen de Baaij de huidige stand van zaken op het gebied van magnesiumtekort.
Zij kijken onder meer naar patiënten die door een zeldzame ziekte magnesium niet opnemen of vasthouden. Hoenderop: ‘Ook al zijn er maar vijf patiënten met een bepaalde aandoening in Nederland, onderzoek hiernaar is van groot belang. Want door inzichten in zeldzame ziekten begrijpen we beter wat er misgaat. Daarmee kunnen we veel meer mensen helpen.’
En dat is belangrijk, want veelgebruikte geneesmiddelen, zoals zware maagzuurremmers en plaspillen, geven een verhoogde kans op een magnesiumtekort, net zoals bepaalde typen chemotherapie en medicijnen die de afweer onderdrukken. Bij gebruik kan op de lange termijn het magnesiumgehalte in het bloed dalen. Ook diabetes type 2-patiënten hebben vaker een magnesiumtekort dan de algemene bevolking. Magnesiumtekort geeft verschillende klachten, waarbij spierkrampen de bekendste zijn. Maar ook aspecifieke symptomen, zoals lusteloosheid en hartritmestoornissen, komen voor.
Nijmeegs onderzoek
Nijmeegse onderzoekers hebben in de afgelopen twintig jaar verschillende eiwitten in kaart gebracht die de magnesiumopname in de nier reguleren, onder meer een specifiek magnesiumkanaal. ‘We begrijpen steeds beter hoe de nier magnesium vasthoudt, ons beeld wordt completer. Ook snappen we verstoringen beter’, aldus Hoenderop.
In een voorgaande studie onderzocht hij met De Baaij patiënten met ernstige klachten, zoals tintelingen in de vingers, tremoren en een rusteloos gevoel. Deze patiënten kregen inuline, een soort verbindingsstof die zorgt dat de darm beter magnesium opneemt. Dit onderzoek liet positieve resultaten zien: inuline voorkwam de eerder genoemde klachten. Hoenderop: 'We weten nog weinig over de opname van magnesium in de darm. Daar ligt een groot vraagstuk wat mij betreft.’
Tekort in het ziekenhuis
En er zijn meer uitdagingen, vertelt Hoenderop. Zo hebben patiënten in het ziekenhuis opvallend vaak een magnesiumtekort. Op de intensive care loopt dit percentage op naar 10 tot 60 procent. ‘We weten nog niet precies hoe het zit, maar een laag magnesiumgehalte leidt tot een langzamer herstel’, aldus Hoenderop.
Een nieuwe meetmethode moet meer inzicht geven. Deze methode meet de geïoniseerde magnesiumniveaus in het bloed, legt Hoenderop uit: ‘We keken lang naar de totale hoeveelheid magnesium in het bloed, maar dat kan een onderschatting geven. Geïoniseerde magnesiumniveaus weerspiegelen het biologisch beschikbare magnesium, de introductie van deze metingen van geïoniseerd magnesium is een grote stap vooruit.’
Hij en De Baaij starten nu, samen met het Jeroen Bosch Ziekenhuis, een studie waarbij ze met behulp van die meetmethode een tekort sneller willen opsporen bij mensen die maagzuurremmers gebruiken. Hoenderop: ‘We willen onderzoeken hoe we patiënten met een hoog risico snel kunnen identificeren, om vervolgens een systeem te ontwikkelen dat afwijkende magnesiumwaarden en eventuele gevolgen tijdig signaleert.’
Hype
Magnesium staat de laatste jaren ook steeds meer in de maatschappelijke spotlight. In een eerder artikel legde De Baaij uit wie precies baat heeft bij magnesium en op welke manier. Hoenderop: ‘Gezonde mensen die gevarieerd eten, hebben over het algemeen geen magnesiumtekort. Een tekort komt slechts bij een klein gedeelte van de Nederlandse bevolking voor, zo’n één tot twee procent. Vaak zijn dit mensen die maagzuurremmers gebruiken of mensen met diabetes type 2. We verwachten daarom dat het probleem groter wordt, door het stijgende aantal patiënten met diabetes type 2.’
Ook voor hen geldt: pillen bij de drogist zijn geen oplossing. Hoewel overdosering niet snel voorkomt, geeft veelvuldig gebruik wel vervelende bijwerkingen zoals diarree. Hoenderop adviseert: ‘Heb je klachten, ga dan naar een arts, die met jou kijkt wat er aan de hand is. We moeten voorkomen dat mensen preventief supplementen gaan slikken. Daar wordt maar één groep beter van, en dat zijn de mensen die ze verkopen.’
Over de publicatie
Deze review is gepubliceerd in New England Journal of Medicine: Magnesium Disorders – Rhian M. Touyz, Jeroen H.F. de Baaij, and Joost G.J. Hoenderop. DOI: 10.1056/NEJMra1510603.
Eerder verscheen op deze website dit artikel over de zin en onzin van magnesium.
Op de foto: Joost Hoenderop (links) en Jeroen de Baaij.
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
