Het lichaam uitgelicht: miljoenensubsidie voor medische visualisaties - AI gaat persoonlijke situatie van patiënt inzichtelijk maken

Nieuws Het lichaam uitgelicht: miljoenensubsidie voor medische visualisaties

29 oktober 2024

Dankzij een subsidie van AiNed van 3,5 miljoen euro, kunnen artsen in de toekomst veel makkelijker de persoonlijke medische toestand van een patiënt laten zien. De Academische Alliantie Radboudumc – Maastricht UMC+ gaat samen met het bedrijfsleven AI ontwikkelen, die visualisatie mogelijk maakt van bijvoorbeeld DNA, hersensignalen of het gehoor. Dat geeft patiënten een beter begrip van hun eigen gezondheid.

Volgens onderzoekers zal de communicatie tussen zorgverleners en patiënten over medische data totaal veranderen. In plaats van een arts die zwart-witte scans stap voor stap uit moet leggen, zal AI in de toekomst inzichtelijke illustraties genereren van de anatomie en afwijkingen van de individuele patiënt. Getrainde computermodellen, vergelijkbaar met ChatGPT, kunnen medische data begrijpelijk uitleggen en zelfs visualiseren. Dit maakt een eenvoudige interpretatie mogelijk van complexe informatiebronnen, zoals DNA-analyses, hersensignalen en gehoortesten.

Een consortium met 27 partners, onder leiding van KNO-arts Marc van Hoof van het Radboudumc, ontvangt nu 3,5 miljoen euro om dit soort AI verder te ontwikkelen. De subsidie komt van AiNed, het Nederlandse groeifonds dat zich inzet voor de ontwikkeling van AI met zowel economisch als maatschappelijk belang. Van Hoof: ‘Ik verwacht dat onze AI zal leiden tot nieuwe inzichten, betere diagnostiek en meer begrip bij patiënten van hun gezondheidssituatie.’

Grote schaal

Privacywetgeving is momenteel nog een belemmering bij de ontwikkeling van AI. Want voor AI zijn heel veel data nodig, maar je mag niet zomaar herleidbare data van patiënten gebruiken. Het nieuwe consortium, genaamd PROSPER InnovationLabs, heeft hiervoor een oplossing bedacht. ‘We gaan hele grote synthetische datasets bouwen, van echte data, maar die volledig anoniem zijn gemaakt en daardoor niet meer herleidbaar’, vertelt Joost Stultiens, onderzoeker van het Maastricht UMC+.

Deze aanpak maakt gegevensuitwisseling tussen Nederlandse ziekenhuizen op grote schaal mogelijk, die toch voldoet aan de privacywetgeving. Deze data, waarvan niet meer bekend is van welke patiënt ze komen, stellen ontwikkelaars in staat snel te starten met hun AI-projecten, zonder jarenlange goedkeuringen en contractuele onderhandelingen.

Deze schaal is alleen mogelijk dankzij de samenwerkingsverbanden die zijn opgebouwd tussen de Nederlandse ziekenhuizen. ‘Wij willen gezamenlijk optrekken om echte innovaties mogelijk te maken die de zorg verbeteren’, aldus hoogleraar KNO Ronald Pennings van het Radboudumc.

Doorvertaling

Patiënten kunnen in dit systeem zelf hun data online beheren via een dynamische opt-in of opt-out toestemmingsprocedure, afhankelijk van de aard en gevoeligheid van de data. Deze combinatie van anonieme gezondheidsdata en een dynamische toestemming door de patiënt, kan een doorbraak opleveren om de benodigde data voor AI-training te krijgen in de gezondheidszorg. Zo hoeven geen herleidbare data meer met commerciële partijen te worden gedeeld, en bepalen patiënten zelf wie hun data kan gebruiken en voor welk doel.

Van Hoof en zijn team beginnen met deze aanpak op het gebied van de KNO, maar ze verwachten een snelle doorvertaling naar andere medische gebieden. ‘We zullen dat demonstreren door uiteenlopende medische velden te combineren, van neurochirurgie tot borstkankerdiagnostiek thuis. Dit bespaart niet alleen tijd en energie, maar vermindert ook de noodzaak om voor elke toepassing grote hoeveelheden patiëntgegevens te verzamelen, wat zowel de gezondheidszorg als de commerciële positie van Nederland in AI-gezondheidstechnologie versterkt.’

Partners

Het consortium PROSPER InnovationLab bestaat uit de volgende partners: Radboudumc, Maastricht UMC+, UMCG, TNO, Superconnectors, Enatom, SURF, WSK Medical, IDS International BV, Quantitas Solutions, Earhelp, Zuyderland Medisch Centrum, Catharina Ziekenhuis, Deventer Ziekenhuis, Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis, Isala Klinieken, Rijnstate, Ziekenhuis Bernhoven, Elkerliek Ziekenhuis, Treant Ziekenhuiszorg, AI-hub Oost NL, AI-hub Brightlands, Brainport, Screenpoint medical, Dutch Head Neck Society (NWHHT) en Eyehelp.