Vijf vragen over het RS-virus ‘Dit virus komt elk jaar in de wintermaanden terug'

Verschillende media berichten over het RS-virus. Kinderintensivist Joris Lemson, medisch hoofd van de kinder-IC van het Radboudumc, legt uit wat dit virus is en welke maatregelen mogelijke besmetting tegengaan. ‘Het virus geeft elk jaar extra drukte, maar dit jaar niet meer dan in andere jaren.’

1.    In diverse media lezen we dat het druk is op kinder-IC’s. Hoe komt dat?

‘Er is nu een piek met kinderen die een zogenoemde virale respiratoire infectie hebben, een luchtweginfectie. Dat zijn bijvoorbeeld influenza (griep), de gewone coronavirussen (niet COVID-19), hMPV (humaan metapneumovirus), en wat je nu veel in de media hoort: het RS-virus. Dit virus komt elk jaar in de wintermaanden terug. En dat geeft altijd drukte op de zeven Nederlandse kinder-IC’s. Zo ook bij ons. Maar het is niet drukker dan in andere winters – met uitzondering van de COVID-tijd. 
We hebben altijd al – en in deze tijd helemaal – korte lijnen en een goede samenwerking met andere umc’s. Moet een kind worden opgenomen en heeft het dichtstbijzijnde umc wellicht geen plek, dan is er op dit moment altijd wel opnameruimte in een ander umc. Dus er is geen reden tot ongerustheid hierover.’

2.    Waar staat het RS-virus voor?

‘Het respiratior syncytieel-virus is een luchtwegvirus. Bijna alle jonge kinderen krijgen vóór hun derde levensjaar een infectie hierdoor. Ze hebben dan meestal last van verkoudheid en hoesten. Maar soms zijn de klachten erger: benauwdheid, koorts, longontsteking en/of oorontsteking. 
Kinderen worden opgenomen als er te weinig zuurstof in het bloed is of het ademen te veel kracht kost en uitputting dreigt. We noemen dit ziektebeeld een bronchiolitis, ontsteking van de kleine luchtwegen. Ook andere “verkoudheidsvirussen” kunnen dat ziektebeeld veroorzaken. En omdat het voor het beloop niet uitmaakt welk virus de veroorzaker van de ziekte is, is een test is daarmee meestal niet noodzakelijk.
Ook volwassenen kunnen overigens een infectie door het RS-virus krijgen. Zij hebben dan last van verkoudheid en komen er vrijwel nooit mee op de IC. Ouderen, of volwassenen die door ziekte of medicatie minder afweer hebben, kunnen wel flinke klachten krijgen door het RS-virus. Denk hierbij aan een longontsteking, of verergering van een onderliggende longziekte als COPD.'

3.    Hoe gevaarlijk is het RS-virus? 

‘Sommige kinderen worden zieker dan andere door het RS-virus, zoals te vroeg geboren baby’s, en baby’s jonger dan zes maanden. Ook kinderen onder de twee jaar, die een verminderde afweer of long- of hartaandoening hebben, kunnen meer last krijgen. Ze kunnen in dat geval moeilijk ademen. 
Gezonde kinderen die met het RS-virus worden opgenomen op de kinder-IC, en beademing krijgen, houden hier geen blijvende schade aan over. 
De kans op overlijden aan het RS-virus is uitzonderlijk klein. Maar als er gebrek is aan medische zorg, dan is overlijden realistischer. Dat is in bepaalde andere landen helaas het geval.’

4.    Kun je een RS-virus-besmetting voorkomen? 

‘Er is er een medicijn (Palivisumab) dat via een injectie maandelijks aan kinderen met een heel hoog risico, zoals een aangeboren hartafwijking, gegeven kan worden. Een “echt” vaccin is er nog niet, maar dat is wel in ontwikkeling. Mogelijk dat met vaccineren van zwangere vrouwen en jonge kinderen het aantal ziekenhuisopnames zal afnemen.
Nu is het moeilijk om besmettingen te voorkomen. Want net als bij corona vinden besmettingen plaats door hoesten en niezen. Kleine druppeltjes met het virus komen vanuit de keel in de lucht, en komen bijvoorbeeld terecht op handen of speelgoed, en besmetten daarmee anderen. Dus: 

• als je moet hoesten of niezen, gebruik dan - net zoals bij corona - een papieren zakdoek, of hoest in je elleboog. 
• daarnaast is het regelmatig handen wassen met water en zeep verstandig. 
• ook helpt borstvoeding om pasgeboren baby’s te beschermen tegen een infectie door RS-virus. De borstvoeding bevat antistoffen van de moeder, die de baby beschermen tegen een infectie.
• maak speelgoed dat kinderen in de mond nemen elke dag schoon met gewoon schoonmaakmiddel.
• tot slot is het verstandig om pasgeboren baby’s uit de buurt te houden van hoestende en niezende mensen.’

5.    Wat doe je als je kind klachten heeft?

‘Bij verkoudheidsklachten, zou ik zeggen: niets, uitzieken. Bij kleine kinderen willen neusdruppels wel helpen om de neus open te houden; zij ademen bij voorkeur door hun neus. Roep de hulp in van de huisarts bij hoge koorts, slecht drinken, weinig plassen, onrust of juist mindere alertheid.’

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen