Jeroen van der Laak benoemd tot hoogleraar Computationele Pathologie

Jeroen van der Laak is per 1 februari 2022 benoemd tot hoogleraar Computationele Pathologie aan het Radboudumc / de Radboud Universiteit. Hij ontwikkelt kunstmatige intelligentie (AI) voor de analyse van gedigitaliseerde weefselcoupes. Zo verbetert hij de nauwkeurigheid van de diagnostiek binnen de pathologie, maakt de patiëntenzorg efficiënter, en zorgt dat hoogwaardige analyses ook beschikbaar komen op plaatsen waar die expertise ontbreekt.

Kort na zijn studie Informatica kwam Jeroen van der Laak (Echt, 1967) voor het eerst in aanraking met pathologie. “Ik ontdekte de fascinerende wereld en ongelooflijke rijkdom van microscopische beelden,” vertelt hij. “Je ziet ieder minuscuul detail in prachtige kleuren. Je kunt in de cel de biologie bekijken tot op het allerkleinste niveau. Dat vertelt een heel verhaal en helpt enorm bij een diagnose. Met de mix van biologie, gezondheidszorg en informatica kwamen mijn interesses mooi bij elkaar. Dus daar werk ik nu al dertig jaar aan.”

Dunne plakjes

In 2001 promoveerde Van der Laak op zijn proefschrift, getiteld 'Automated identification of cell and tissue components in Pathology'. Daarna bleef hij in het Radboudumc en bouwde aan zijn onderzoeksgroep, inmiddels ongeveer 25 mensen. Samen ontwikkelen en valideren zij AI voor de analyse van weefselcoupes. Dat zijn hele dunne plakjes weefsel, die pathologen door een microscoop bekijken en beoordelen. Tegenwoordig werkt het Radboudumc volledig digitaal, en staan alle beelden op de computer. Dat maakt het mogelijk om AI te ontwikkelen die de patholoog helpt bij de beoordeling van het weefsel.

Beter dan de patholoog

Het Radboudumc liep altijd voorop bij deze ontwikkelingen. “Wij waren één van de eersten die lieten zien dat AI de beoordeling van weefselcoupes in de kliniek verbetert,” licht Van der Laak toe. “Mijn onderzoeksgroep paste AI toe bij diagnostiek van verschillende ziektes. Zo spoorden we tumoren op en beoordeelden hoe agressief ze zijn bij borstkanker, prostaatkanker en darmkanker. We zochten uitzaaiingen in lymfeklieren. En we analyseerden biopten uit getransplanteerde nieren. Voor al deze toepassingen vergeleken we AI met een referentiepanel van pathologen, en lieten zien dat AI even goed is als de menselijke experts, of soms zelfs beter.”

Te subtiel

Het gebruik van AI biedt verschillende voordelen voor de patholoog. Van der Laak: “Allereerst winnen we aan efficiency. De computer kan werk overnemen van de patholoog, dan gaat de beoordeling sneller en heeft de patholoog meer tijd voor complexere zaken. Ten tweede maakt AI de beoordeling consistenter. Pathologen kunnen hetzelfde weefsel soms op verschillende manieren beoordelen. Vooral op een plek waar een minder ervaren patholoog zit, kan AI de beoordeling verbeteren en eenduidiger maken. Ten derde haalt AI informatie uit een beeld dat een mens er simpelweg niet uit kan halen, omdat het bijvoorbeeld te subtiel is.”

Bigpicture

Voor zijn werk ontving Van der Laak financiering van onder andere de Europese Unie en KWF. Hij is coördinator van Bigpicture, een EU-project van 70 miljoen Euro, waarin hij de grootste openbare dataset van digitale pathologiebeelden ter wereld bouwt. In 2019 gaf hij de USCAP Nathan Kaufman Lecture, één van de meest eervolle lezingen van het grootste pathologiecongres ter wereld. Hij zit in het bestuur van de Digital Pathology Association en leidt de taskforce ‘AI in Pathology’ van de European Society of Pathology. Sinds 2018 is hij gastprofessor bij het Center for Medical Image Science and Visualization in Linköping, Zweden.

Klinische waarde

Naast zijn academische werk richtte Van der Laak een spin-off bedrijf van het Radboudumc op, Aiosyn, waarvan hij Chief Scientific Officer is. Met dit bedrijf wil hij zorgen dat ziekenhuizen wereldwijd AI gaan gebruiken in de dagelijkse praktijk. Van der Laak: "Onderzoekers kunnen heel goed innovatieve technieken ontwikkelen, maar de doorvertaling naar iets dat daadwerkelijk de zorg beter maakt, is moeilijk voor een academicus. In mijn nieuwe positie en met Aiosyn zal ik me in de toekomst nog sterker richten op de translatie van wetenschappelijke resultaten naar oplossingen die daadwerkelijk onze patiënten ten goede komen.”

Meer informatie

Voor meer informatie over het onderzoek van Jeroen van der Laak, klik hier.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Artificial intelligenceNieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen