Gebruik artritismedicijn voor verminderen van antibiotica bij bloedkanker Geneesmiddel Anakinra versterkt darmslijmvlies en remt ontstekingen

Onderzoekers van de Universiteit van Adelaide en het Radboudumc geven een artritismedicijn een nieuwe toepassing. Het middel Anakinra kan het gebruik van antibiotica beperken bij de behandeling van bijwerkingen die worden veroorzaakt door bloedkanker, waaronder leukemie, lymfoom en myeloom. Het werk is gepubliceerd in Scientific Reports.

Een groep onderzoekers uit Australië en Nederland ontdekte dat Anakinra, een geneesmiddel dat ontstekingen bij reumatoïde artritis en andere ontstekingsziekten vermindert, het darmslijmvlies versterkt en ontstekingen afremt bij knaagdieren die met chemotherapie werden behandeld. Dit vermindert de verspreiding van bacteriën van de darm naar de bloedbaan, wat een veel voorkomende oorzaak van ontsteking is en ernstig kan zijn voor mensen met een verzwakt immuunsysteem als gevolg van chemotherapie of andere kankerbehandelingen.

Gezonde darm

Hoofdauteur Dr. Hannah Wardill, onderzoeker aan de Universiteit van Adelaide, zegt dat de resultaten veel potentie hebben, gezien de risico's van ontwikkeling van resistentie tegen antibiotica. ‘We toonden in een knaagdiermodel aan dat het geneesmiddel Anakinra de integriteit van het darmslijmvlies verbeterde’, aldus Dr. Wardill. ‘Antibiotica zijn de hoeksteen van infectiebeheersing bij mensen met bloedkanker, maar ze leveren ook problemen. Overmatig antibioticagebruik draagt niet alleen bij aan de ontwikkeling van resistentie tegen antibiotica, maar verhoogt ook het risico op chronische complicaties, vooral bij mensen die een stamceltransplantatie ondergaan.’

Bacteriën onder controle

Ongeveer 1,24 miljoen mensen wereldwijd krijgen jaarlijks de diagnose bloedkanker, zoals leukemie, lymfoom en myeloom, terwijl bloedkankers de afgelopen tien jaar met veertig procent zijn toegenomen. Hoogleraar Nicole Blijlevens, hoofdauteur en hematoloog aan het Radboudumc, zegt dat een beter begrip van de oorsprong van infecties heeft geleid tot het zoeken van alternatieve oplossingen om bacteriën te bestrijden: ‘Terwijl we vroeger dachten dat infecties voornamelijk kwamen van externe bronnen zoals oppervlakken en apparatuur in het ziekenhuis, weten we nu dat ze voornamelijk komen van binnenin de darmen.’

Antibiotica beperkt

'Dit inzicht heeft onze aandacht opnieuw gericht op hoe we kunnen voorkomen dat deze bacteriën zich verplaatsen van de darm naar het bloed', legt Blijlevens uit. ‘We hebben aangetoond dat dit geneesmiddel, dat gewoonlijk wordt gebruikt om reumatoïde artritis onder controle te houden, geen bijwerkingen geeft bij mensen die een hoge dosis chemotherapie krijgen. Decennialang hebben we vertrouwd op antibiotica om infecties te voorkomen, maar dit nieuwe werk suggereert dat er misschien alternatieven zijn om onze afhankelijkheid van antibiotica te minimaliseren. We moeten manieren vinden om het gebruik van antibiotica te beperken, vooral in de kankerzorg, maar we moeten dit voorzichtig doen en op basis van het juiste bewijsmateriaal.’

Anakinra is goedgekeurd voor gebruik in Australië en Nederland voor artritis, en wordt momenteel in Nederland onderzocht voor gebruik in de kankerzorg.

Over de publicatie

Dit onderzoek is gepubliceerd in Scientific Reports: Supporting the gastrointestinal microenvironment during high-dose chemotherapy and stem cell transplantation by inhibiting IL-1 signaling with anakinra. H. R. Wardill, C. E. M. de Mooij, A. R. Da Silva Ferreira, H. Havinga, H. J. M. Harmsen, W. J. F. M. van der Velden, L. F. J. van Groningen, W. J. E. Tissing and N. M. A. Blijlevens.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Radboudumc Centrum voor Oncologie Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen