Bijna 22 miljoen voor onderzoek naar hersenwerking Radboudumc en Universiteit bij veel Zwaartekrachtprojecten betrokken

Een consortium onder leiding van Francesco Battaglia, hoogleraar Neuronal networks of Memory van de Radboud universiteit, gaat met een Zwaartekrachtsubsidie van 21,9 miljoen van het Ministerie van OCW onderzoeken hoe hersenen werken. Bij andere projecten die een Zwaartekrachtsubsidie hebben ontvangen, zijn ook diverse onderzoekers van het Radboudumc en de Radboud Universiteit betrokken.

Projecten die onder het Zwaartekrachtprogramma vallen behoren tot de wereldtop in hun onderzoeksveld of hebben de potentie om daartoe te gaan behoren. Met de subsidie kunnen onderzoekers wetenschappelijk toponderzoek doen en multidisciplinair samenwerken. Een van de pijlers van het programma is dat meerdere wetenschappelijke disciplines en universiteiten samenwerken. Hieronder projecten waarbij onderzoekers van het Radboudumc en Radboud Universiteit betrokken zijn:

The Dutch Brain Interfaces Initiative (DBI2) (21,9 mln)
Francesco (F.P.) Battaglia van de Radboud Universiteit is hoofdaanvrager.
Om te begrijpen hoe de hersenen werken, moeten we begrijpen hoe elk onderdeel - van neuron tot hersengebied – zich verhoudt tot de rest van de hersenen en de buitenwereld. Het begrijpen van deze interacties is ook essentieel voor de ontwikkeling van herseninterfaces en nieuwe protheses en therapieën voor aandoeningen van het zenuwstelsel. DBI2 ontwikkelt principes, apparaten en methodes om met deze interacties rekening te houden en zo meer te begrijpen over hersenaandoeningen, maar ook over stemmingen, emoties en dwangneigingen.
De Radboud Universiteit is hoofdaanvrager voor ‘The Dutch Brain Interfaces Initiative’. Het project staat onder leiding van Francesco Battaglia, hoogleraar Neuronal networks of Memory, verbonden aan de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatie en het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. De onderzoekers ontvangen 21,9 miljoen euro subsidie voor de komende tien jaar.

IMAGINE!: Bekijken en besturen van cellen in onze weefsels (20,8 mln)
Anna (A.S.) Akhmanova van de Universiteit Utrecht is hoofdaanvrager. Vanuit het Radboudumc zijn Peter Friedl/CellBio, Annemiek van Spriel en Martijn Verdoes bij dit project betrokken.
Cellen zijn de basiseenheden van het leven. Hoewel cellen al uitgebreid zijn bestudeerd, weten we maar weinig over hoe ze zichzelf organiseren tot weefsels en hoe moleculaire processen binnen de cellen weefselorganisatie mogelijk maken. Het programma IMAGINE! brengt biologen en technologieontwikkelaars samen om cellen te bestuderen en te manipuleren in zowel gezond als ziek weefsel. Het programma zal belangrijke kennis en gereedschappen opleveren voor regeneratieve geneeskunde, de behandeling van ziekten en het herbestemmen van bestaande geneesmiddelen.

Materialen voor het quantumtijdperk (21,5 mln)
Hoofdaanvrager is Daniel (D.A.M.) Vanmaekelbergh, Universiteit Utrecht
Vanuit de Radboud Universiteit zijn verschillende onderzoekers van het Institute for Molecules and Materials betrokken, onder wie Misha Katsnelson, Alexey Kimel en Alex Khajetoorians.
Siliciumtransistoren vormen de basis van onze informatiemaatschappij. Er is een sterk toenemende vraag naar krachtiger vormen van berekening en informatieverwerking. Dit onderzoek wil nieuwe materialen leveren met stabiele quantumtoestanden waardoor de bestaande manieren van informatieverwerking veel krachtiger en tegelijk energie-efficiënter worden.
'We weten allemaal dat datacentra in de praktijk, als gevolg van de steeds grotere hoeveelheden data die uitgewisseld worden, nu wereldwijd de grootste verbruikers van elektriciteit zijn geworden,' legt Alexey Kimel, een van de onderzoekers betrokken bij het project uit. 'Het klinkt paradoxaal, maar het lijkt erop dat het volgens de fundamentele wetten van de fysica mogelijk zou moeten zijn om informatie te verwerken en op te slaan met bijna geen energiekosten. Wij zijn zeer verheugd dat wij met behulp van het Zwaartekrachtprogramma dit paradoxale gebied van de zogenaamde quantummaterialen kunnen verkennen. Het Instituut voor Moleculen en Materialen, met zijn wereldwijd toonaangevende expertise en faciliteiten op het gebied van geavanceerde spectroscopie van quantummaterie, zal in het programma een van de centrale rollen spelen. Wij streven ernaar de paradoxen in de fundamentele fysica op te lossen en de slecht begrepen quantummaterialen te onderzoeken. Wij zijn er vast van overtuigd dat wat nu onmogelijk lijkt, zal worden omgezet in een benchmark voor toekomstige technologie.'

Samen opgroeien (22 mln)
'Samen opgroeien' staat onder leiding van Eveline Crone van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ook het Radboudumc is betrokken bij het project, als onderdeel van een consortium van psychologen, sociologen, kinderpsychiaters en neurowetenschappers, onder wie Barbara Franke.
Het doel van dit project is om te ontdekken hoe jongeren succesvol kunnen opgroeien en bijdragen aan de huidige en toekomstige maatschappij. De onderzoekers bestuderen hoe jongeren zich ontwikkelen op het gebied van onderwijs, sociale netwerken, en sociale normen. Centraal staat de ontwikkeling van zelfregulatie zoals omgaan met korte-termijn en lange-termijndoelen en verhoudingen tussen zichzelf en anderen. Het project integreert neurowetenschap met individuele en omgevingsfactoren in geavanceerde modellen die zowel verklarende als voorspellende waarde hebben voor adolescenten als jongvolwassenen.

Over het Zwaartekrachtprogramma
Het Zwaartekrachtprogramma wordt uitgevoerd door NWO in opdracht van het Ministerie van OCW. NWO ontving deze ronde veertig aanvragen, waarvan er zeven zijn toegekend. Gezamenlijk ontvangen ze ruim 142 miljoen euro subsidie.
Minister Robbert Dijkgraaf (OCW): ‘Voor het doen van onderzoek van internationaal topniveau zijn rust en ruimte essentieel. Met deze forse impuls bieden we langetermijnperspectief en adequate financiering aan samenwerkende excellente onderzoeksgroepen. Onderzoekers van deze wetenschappelijke consortia, die op hun gebied tot de wereldtop behoren, kunnen met Zwaartekracht werken aan baanbrekend onderzoek.’

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen