Ouderen die in het ziekenhuis terecht komen, worden onderzocht op typisch geriatrische problemen, zoals kwetsbaarheid, ondervoeding en algemeen functioneren. In de psychiatrie gebeurt dit niet structureel. Hier valt veel winst te behalen, zo betoogt klinisch geriater Carolien Benraad in haar proefschrift, waarop ze op 12 februari promoveert aan het Radboudumc.
Carolien Benraad beveelt naar aanleiding van haar proefschrift aan om in de ouderenpsychiatrie meer oog te hebben voor geriatrische syndromen en chronische aandoeningen die tegelijk spelen met de psychiatrische ziekte. Voorbeelden van geriatrische syndromen zijn ondervoeding, geheugenproblemen of vallen. Ook kwetsbaarheid komt veel voor bij ouderen met geriatrische problemen. Kwetsbaarheid betekent een verminderde reservecapaciteit, waardoor mensen minder weerstand hebben om nieuwe aandoeningen het hoofd te bieden.
In het ziekenhuis is het in kaart brengen van deze problematiek al geïnstitutionaliseerd, maar in psychiatrische instellingen niet. Carolien Benraad: “Op dit moment is de zorg zo ingericht dat fysieke en psychische klachten gescheiden worden aangevlogen: algemene ziekenhuizen zijn er voor de lichamelijke en complexe geriatrische problemen en de GGz (Geestelijke Gezondheidszorg) voor psychiatrische stoornissen. Het gevolg hiervan is dat de variatie aan problemen die patiënten in werkelijkheid hebben moeilijk of niet geïntegreerd kunnen worden aangepakt. Dat werkt ondoelmatige zorg van onvoldoende kwaliteit in de hand.”
Onverklaarde klachten bij ouderen
Ook onderzocht Carolien Benraad onverklaarde lichamelijke klachten bij ouderen. Naarmate mensen ouder worden, ervaren ze meer lichamelijke klachten en wordt het steeds lastiger om te bepalen of deze klachten zijn toe te schrijven aan lichamelijke ziekten of niet. Als de oorzaak niet gevonden wordt, is er sprake van ‘onverklaarde lichamelijke klachten’: er wordt geen onderliggende ziekte vastgesteld, die de klachten voldoende verklaren. Echter, naarmate mensen ouder worden is er vaak een combinatie van psychiatrische problemen, kwetsbaarheid en lichamelijke aandoeningen. Dat maakt herkenning van onderliggende problemen moeilijk en de patiënten des te complexer. Een geïntegreerde aanpak in uitzoeken wat er aan de hand is en behandelen zou voor de hand liggen/het beste zijn.
Acuut opgenomen patiënten en patiënten in de psychiatrie
Ook bij oude volwassenen met psychiatrische stoornissen, die acuut opgenomen moesten worden, bleken kwetsbaarheid en ondervoeding vaak voor te komen. De patiënten hadden ook veel lichamelijke ziekten. Zowel kwetsbaarheid als die chronische ziekten speelden een grote rol in het niet meer terug kunnen keren naar huis. De helft van de patiënten bleek vijf jaar na opname overleden. Dat is een hoog percentage, als gekeken wordt naar de gemiddelde levensverwachting van een 75-jarige. Ook hier bleek kwetsbaarheid voorspellend te zijn voor overlijden.
Aha erlebnis
Carolien Benraad: “Als ik in mijn omgeving uitlegde waar mijn proefschrift over ging, heb ik gemerkt dat het voor veel herkenning zorgt, een zogeheten aha erlebnis. Ik kreeg reacties als: ‘Oh, ja, ik zie nu dat dit ook bij mijn moeder of vader het geval is’. Tevens kreeg ik vaak de opmerking dat het vreemd is dat de zorg in Nederland zo gescheiden is. Het komt er eigenlijk op neer dat geriatrische problemen voor oudere mensen met psychiatrische problemen niet zo belangrijk zijn als voor ouderen die in het ziekenhuis gezien worden. Het is belangrijk om naar het totaalplaatje van een patiënt te kijken, omdat het betere zorg oplevert.”
Geriatrische afdeling binnen Pro Persona GGZ
Carolien Benraad was in 1995 één van de oprichters van de psychiatrische/geriatrische afdeling binnen Pro Persona GGZ Nijmegen. Zij zag dat psychiatrische klachten bij ouderen vaak niet alleen komen, maar vergezeld worden door geriatrische problemen. Vanuit dit perspectief startte zij, samen met collega’s, een onderzoek onder twee groepen patiënten. Sinds 2015 werkt ze als klinisch geriater in het Radboudumc, waar ze regelmatig patiënten met psychiatrische klachten naast hun lichamelijke aandoening voorbij ziet komen. In deze periode rondde ze haar proefschrift af.
Over de promotie
Titel proefschrift: Geriatric syndromes and multimorbidity in older adults with psychiatric disorders. An integrated Perspective. Promotoren: Prof. dr. M.G.M. Olde Rikkert, prof. dr. J. Spijker, prof. dr. M.C. Oude Voshaar (UMCG) en co-promotor: dr. R.J.F. Melis. Carolien Benraad promoveert op 12 februari om 14.30 uur aan het Radboudumc/de Radboud Universiteit. Haar promotie is hier live te volgen.
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.