Hoe gezond is James Bond? - A flu to a kill No time to die: De ziekteverwekkers rond geheim agent 007

James Bond maakte tussen 1962 en 2021 in totaal 25 films. In al die films wast geheim agent 007 slechts twee keer zijn handen, ook al verblijft hij vaak in weinig hygiënische oorden met grote gezondheidsrisico’s. Dan moet hij veel vaker ziek zijn, dacht promovendus Wouter Graumans van het Radboudumc, toen hij bij een werkbezoek in Burkina Faso een fikse voedselvergiftiging had opgelopen. Ter check inventariseerde Graumans, samen met epidemioloog Teun Bousema en malariaonderzoeker Will Stone, alle gezondheidsrisico’s in de 47 landen die Bond bezocht. Met de adviezen van het Center for Disease Control als maatstaf. De resultaten van hun onderzoek zijn nu gepubliceerd in Travel Medicine & Infectious Diseases. Bond liep veel meer gevaar dan we altijd dachten!

The man with the golden gut: Voedselveiligheid

In Live and Let Die staat James Bond op een eilandje tussen hongerige krokodillen die hem graag verslinden als lunch. Gelukkig kan hij de beesten afleiden met stukken rauwe kip. Grondig handen wassen is er niet bij, want hij is al weer druk met een exploderend drugslab en een wilde achtervolging in een gestolen speedboot.
We zien James Bond sowieso slechts twee keer zijn handen wassen: na een maaltijd in From Russia with Love en na het vermoorden van een tegenstander in een modderbad in Diamonds Are Forever. Maar rauwe kip is natuurlijk berucht vanwege het risico op bacteriële infecties, zoals Campylobacter, Salmonella en Clostridium, met heftige diarree tot gevolg. En juist diarree maakt de meeste slachtoffers onder reizigers.

Nightfall: Seksuele escapades

Het seksleven van James Bond is bovengemiddeld spannend. In zijn films onderneemt Bond 59 amoureuze activiteiten, een gemiddelde van 2,4 per film. Bond wisselt zeer regelmatig van partner en de tijd tussen de eerste ontmoeting en de geslachtsgemeenschap is uitermate kort. In Thunderball is dat geschat op 20 minuten, en wanneer Bond met zijn parachute landt op een luxueuze jacht in The Living Daylights, is dit zo mogelijk nog korter.
Weinig tijd dus voor het uitwisselen van informatie over de seksuele geschiedenis van beide partners of het bespreken van anticonceptie. Dat spontane onveilige seks niet geheel zonder risico is, blijkt uit het schrikbarend hoge percentage partners dat kort na de gemeenschap met Bond overlijdt, namelijk 27,1 procent. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat seksueel overdraagbare aandoeningen geen duidelijke rol spelen.

Tomorrow never lies: De kater

James Bond drinkt louter ‘Shaken, not stirred’ martini cocktails, maar we zien hem nooit met een kater. Drinkt hij überhaupt ooit iets anders dan alcoholhoudende consumpties? Heel sporadisch, in 3 films. Een sinaasappelsap in From Russia With Love, een koffie in Dr. No, en zout water in Casino Royale. In de koffie zit gif, waardoor Bond knock-out gaat. Het zoute water drinkt hij om een braakreflex op te wekken, ook weer omdat hij vergiftigd is.
Het vochtgehalte op peil houden is bij Bond duidelijk een punt van zorg. Bond vertoont extreme lichamelijke activiteit onder vaak warme omstandigheden, waarbij hij regelmatig gekleed is in ongeschikte kleding, zoals een zwart driedelig pak in The Spy Who Loved Me. Ook gebruikt hij in geen enkele film zonnebrandcrème. Uitdroging, zonnesteek of hitteberoerte liggen dus op de loer.

The fly who loved me: Gevaarlijke insecten

Urenlang loopt James Bond in You Only Live Twice door het wuivende hoge gras in de Japanse bergen, met de brandende zon hoog in de hemel, op weg naar een lanceerstation voor raketten. Dat hij geen proviand bij zich heeft, of toch tenminste een fles water, is nogal onverstandig. Maar hij heeft wel de juiste keuze gemaakt met zijn lange broek.
Dit type grasland zit namelijk vol met twee gevaarlijke diertjes. Teken brengen meerdere ziekteverwekkers over, waaronder een virus dat hersenvliesontsteking veroorzaakt. Mijten kunnen in dit deel van de wereld bacteriën (Orientia tsutsugamushi) overdragen, die scrub tyfus veroorzaken. De dame die met Bond meeloopt heeft een minder verstandige keuze gemaakt met haar outfit: zij draagt slechts een bikini.

Licenced to ill: Nare parasieten

De regelmatige ontmoetingen tussen James Bond en zijn aartsvijand Ernst Stavro Blofeld, en dan met name zijn witte Perzische kat, zouden wel eens ten grondslag kunnen liggen aan de roekeloosheid van Bond. In Spectre zit de kat zelfs bij Bond op schoot. Zou Bond via de kat in contact zijn gekomen met Toxoplasmose?
Uit onderzoek blijkt dat muizen met een Toxoplasmose infectie niet meer bang zijn voor katten en roekeloos gedrag vertonen. Een slimme tactiek van de parasiet, want daardoor valt de muis veel sneller ten prooi aan de kat, en dat zorgt voor betere verspreiding van Toxoplasmose. Als de hersenen van Bond geïnfecteerd zijn met Toxoplasmose, kan dat zijn roekeloze gedrag en gebrek aan angst mogelijk verklaren. Sectie op de hersenen van Bond na zijn dood kan uitsluitsel geven.

De onderzoekers concluderen dat James Bond, net als vele reizigers, te weinig aandacht heeft voor gezondheidsrisico's. Bovendien krijgt hij van zijn werkgever te weinig tijd voor gedegen voorbereiding op zijn reizen. Ze roepen M16 en zijn direct leidinggevende M op hun verantwoordelijkheid te nemen. We leven immers maar eenmaal.

Publicatie

Deze studie is gepubliceerd in Travel Medicine & Infectious Diseases: No Time to Die: an in-depth analysis of James Bond’s exposure to infectious agents. Wouter Graumans, William J. R. Stone, Teun Bousema.
 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen