Grote regionale verschillen bij euthanasie

In sommige Nederlandse gemeenten komt euthanasie soms tot zeven keer vaker voor dan in andere gemeenten. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboudumc en de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen naar euthanasie in Nederland in de periode 2013 tot 2017, dat is gepubliceerd in BMJ Supportive and Palliative Care.

De keuze voor euthanasie hangt samen met veel factoren. Levensbeschouwing en politieke voorkeur spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol, maar ook leeftijd, inkomen, ervaren gezondheid en de beschikbaarheid van vrijwilligers kunnen daarbij een rol spelen. In het onderzoek van het Radboudumc en de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) werd voor al deze factoren gecorrigeerd, zodat zo objectief mogelijk in beeld kon worden gebracht hoe vaak in bepaalde regio’s, gemeenten en stadsdelen voor euthanasie wordt gekozen.

Opvallend hoog

Stef Groenewoud, onderzoeker bij het Radboudumc: “We zien dat in sommige regio’s tot zeven keer vaker wordt gekozen voor euthanasie dan in andere regio’s. Vergeleken met andere medische procedures is dat verschil voor euthanasie opvallend hoog. Bij operaties voor gewrichtsproblemen of staar zien we bijvoorbeeld regionale verschillen van hooguit een factor twee.”

Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer vier procent van de sterfgevallen in Nederland verloopt via euthanasie. Inzoomend op afzonderlijke gemeenten kan dat oplopen tot tien à elf procent, terwijl andere gemeenten duidelijk lager dan gemiddeld scoren.

Verschillen binnen regio’s

“Niet alleen de verschillen tussen regio’s, maar ook de verschillen binnen regio’s zijn opvallend”, zegt Theo Boer van de Protestantse Theologische Universiteit. “In 2017 bleek in drie Amsterdamse wijken ruim 14 procent van de sterfgevallen via euthanasie plaats te vinden. Dit zijn de hoogste euthanasie cijfers voor Amsterdam. Het laagste wijkcijfer in Amsterdam is minder dan twee procent. In Rotterdam liggen deze percentages op zes en één procent en Den Haag zit hier tussenin.”

Lichte afname

In de onderzochte periode neemt het verschil tussen de Nederlandse regio’s licht af. De onderzoekers denken dat dit waarschijnlijk komt doordat regio’s met weinig euthanasie wat vaker euthanasie zijn gaan verlenen. Ondanks die lichte afname in verschillen, moet er gezocht worden naar een verklaring voor de huidige verschillen. Wordt euthanasie in bepaalde regio’s vaker aangeboden? Vind men het in sommige regio’s normaler of is er een betere toegang tot euthanasie?

Vervolgstappen

“Om hierachter te komen is meer onderzoek nodig”, zegt Groenewoud. “In het artikel doen we verder ook een aantal concrete voorstellen om de grote verschillen zo mogelijk te verkleinen. Zo zouden we bijvoorbeeld de gevonden resultaten kunnen terugkoppelen naar huisartsen in de regio’s met veel en weinig euthanasie en waar mogelijk richtlijnen voor gepast gebruik van zorg rond het levenseinde kunnen verbeteren.”

• Publicatie in BMJ Supportive & Palliative Care: Euthanasia in the Netherlands: a claims data cross-sectional study of geographical variation - Stef Groenewoud , Femke Atsma, Mina Arvin, Gert P Westert, Theo A Boer
• Illustratie zie hieronder

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen