Bewegen beperkt nieuwe hart- en vaatziekten

Bewegen verlaagt het risico op glucose-intolerantie, obesitas, verhoogd cholesterol en een te hoge bloeddruk. Ook bij patiënten met bestaande hart- en vaatziekten is het risico op nieuwe hart- en vaatziekten te verlagen door een individuele bewegingsrichtlijn, zo betoogt epidemioloog Esmée Bakker in haar proefschrift, waarop ze op 4 maart promoveert aan het Radboudumc en de Liverpool John Moores University.

Patiënten met hartfalen of andere hart- en vaatziekten zijn over het algemeen minder actief dan gezonde mensen of mensen die tot een risicogroep behoren vanwege een te hoog cholesterol, diabetes of verhoogde bloeddruk. Uit het onderzoek van Esmée Bakker blijkt dat hartpatiënten gemiddeld ruim tien uur zitten op een dag, terwijl gezonde mensen over het algemeen negen uur zitten. Dit vele zitten zorgt ervoor dat de gezondheid verslechtert en het risico op overlijden toeneemt.

Twee keer per week krachttraining

Om de risico’s op hart- en vaatziekten te verminderen, worden zowel hart- en vaatpatiënten als mensen zonder klachten geadviseerd minimaal twee keer per week krachttraining te doen. Proefpersonen die dit daadwerkelijk deden, bleken het risico op een metabool syndroom (combinatie van glucose intolerantie, obesitas, verhoogd cholesterol en een te hoge bloeddruk) te verminderen met bijna twintig procent. Daarnaast is gekeken hoeveel krachttraining dit risico verlaagt. En wat bleek? Als je in totaal al minder dan een uur per week aan krachttraining doet verlaagt het risico op hart- en vaatziekten met bijna dertig procent. Het toevoegen van krachttraining aan je wekelijkse routine maakt dus echt verschil!

Hoe fitter, hoe lager de kans op hartziekten

Ook onderzocht Esmée Bakker de invloed van hartrevalidatie op de prognose van patiënten. Patiënten die lijden aan hartfalen zijn vaak minder fit dan gezonde personen. Hoe fit een patiënt is, bepaalt mede het risico op meer hartziekten. Om dit risico te verlagen, kunnen patiënten een hartrevalidatie-programma volgen om ze meer te laten bewegen. Uit dit onderzoek bleek dat patiënten die hun fysieke conditie niet verbeteren bij de revalidatie, bijna een twee keer zo hoog risico hebben om onverwacht opgenomen te worden in het ziekenhuis of te overlijden. Bijna de helft van de hartfalen-patiënten laat geen verbetering in conditie zien. Zeker voor patiënten met hartfalen is het dus cruciaal om een individuele richtlijn te maken zodat zij actiever worden en de verdere risico’s afnemen.

Verschillende effecten van toename in beweging

Esmée Bakker: “Eigenlijk heeft iedereen, ongeacht leeftijd, baat bij meer bewegen. Bij zowel gezonde proefpersonen als patiënten zien we dat zij het meest profiteren van de effecten als zij van niet bewegen naar een beetje bewegen gaan. De risico’s nemen dus vooral in het begin van het beweegprogramma het snelst af bij beide groepen. Het verschil zit in de lange termijn. Bij hart- en vaatpatiënten werken de effecten langer door als ze blijven bewegen, bij gezonde personen is dit niet zo. Gezonde personen bereiken op een gegeven moment een plateau. Vooral bij patiënten blijkt dus hoe meer bewegen, hoe beter.”

Door het coronavirus bewegen we nog minder

Hoewel het onderzoek zelf niet in ‘coronatijd’ is uitgevoerd, is wel duidelijk dat het coronavirus grote gevolgen heeft op onze gezondheid. Bakker: “Gezonde mensen zaten voor corona al negen uur. Tegenwoordig wordt dit al snel meer door het thuiswerken. Door elk halfuur een paar minuten op te staan, kan je al een verschil maken. Ongeacht je leeftijd of risico’s, zelfs een klein beetje bewegen helpt.”

Over de promotie

Titel proefschrift: Physical Activity and Sedentary Behaviour in the Prevention of Cardiovascular Disease. Promotoren: Prof. dr. D.H.J. Thijssen (Liverpool John Moores University, Verenigd Koninkrijk), Prof. dr. M.T.E. Hopman en co-promotor Dr. T.M.H Eijsvogels en Dr. P. M. Watson (Liverpool John Moores University, Verenigd Koninkrijk). Esmée Bakker promoveert op 4 maart om 10.30 uur aan het Radboudumc/de Radboud Universiteit. Haar promotie is hier live te volgen.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  PreventieNieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen