22.911 kilometers door de lucht met COVID-patiënten Coronavervoer blijft mogelijk door Lifeliner 5

Vandaag precies een jaar geleden verplaatste het Mobiel Medisch Team van het Radboudumc per helikopter de eerste COVID-patiënt. Van een ziekenhuis waar de IC vol lag naar een ander ziekenhuis in Nederland waar wel plek was. Inmiddels zijn er 143 beademingspatiënten met corona vervoerd met de Lifeliner 5. Van en naar wel vijftig verschillende ziekenhuizen, ook in Duitsland. En nog steeds doet de Lifeliner 5 dienst.

Anesthesioloog Cor Slagt: ‘Op dit moment liggen veel IC’s in Noord-Holland vol.’

Wanneer de IC in een ziekenhuis vol ligt, gaat een patiënt met een speciale MICU-ambulance, naar een ander ziekenhuis in de regio. Zo ging het vóór corona. Maar bij de corona-uitbraak in Brabant was de regionale capaciteit niet meer voldoende en moesten grotere afstanden worden overbrugd. Vanuit het Radboudumc kwam het idee om daarvoor – om tijd te winnen - een extra helikopter in te zetten, waarmee beademingspatiënten door het hele land en ook naar Duitsland kunnen worden vervoerd. Groter dan de vier bestaande traumahelikopters (Lifeliners), waarmee mobiel medische teams naar traumaplaatsen worden gevlogen, om ter plekke snel eerste hulp te verrichten.

Lifeliner 5 voor transport corona-patiënten

De reservehelikopter van de ANWB-MAA, die normaal als reserve beschikbaar is voor vluchten van de Friese Waddengebieden, werd omgebouwd tot Lifeliner 5. Voordeel van deze grote heli is dat er meer ruimte is om een patiënt in te vervoeren. De bemanning bestaat naast de piloot uit een anesthesioloog-MMT-arts van het Radboudumc en een gespecialiseerd verpleegkundige afkomstig van de Lifeliner 3 helikopter of van de Medic 01 ambulance-waddenhelikopter. Dit team haalt en brengt patiënten van acht uur ’s morgens tot acht uur ’s avonds van en naar ziekenhuizen in heel Nederland, en ook Duitsland. Ze worden aangestuurd door het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

‘Het transport is best triest’

Anesthesioloog Cor Slagt vliegt al vanaf de eerste coronagolf mee. ‘Ik ben ook opgeleid tot intensivist, die combinatie is voor dit werk heel fijn. Het transport is natuurlijk best triest. Je hebt geen contact met de patiënten, ze liggen in diepe slaap. Hun situatie is verslechterd in het ziekenhuis waar ze liggen, maar daar is geen plek op de IC. We halen hen op de afdeling op, maar familieleden kunnen niet mee. Zij lopen meestal mee naar de helikopter met een koffertje waar de belangrijkste spullen inzitten. Ze zijn vaak emotioneel omdat ze beseffen dat het misschien wel de laatste keer is dat ze hun dierbare levend zien.’
Welke vlucht Cor Slagt het meest heeft geraakt? ‘Dat was toen we een vrouw ver in Duitsland weer gingen ophalen en terugbrachten naar haar ziekenhuis in Nederland. Ze was weer aanspreekbaar. Haar echtgenoot en kinderen stonden haar op de landingsplek op te wachten. Ze hadden elkaar vijf weken niet gezien. Het was zo’n mooi moment, dan moet je zelf ook wel iets wegslikken.’
Intussen merkt Cor Slagt al iets van de derde golf. ‘Op dit moment liggen veel IC’s in het westen van het land vol. We brengen deze patiënten nu ook naar Brabantse ziekenhuizen. In de eerste golf was dat juist net andersom.’

22.911 vliegkilometers met patiënten

Er zijn inmiddels 143 beademde COVID-patiënten door de lucht overgeplaatst van het ene naar het andere ziekenhuis. In totaal zijn met deze patiënten 22.911 kilometers in de lucht afgelegd. De gemiddelde afstand per patiënt was 160 kilometer met een gemiddelde vluchtduur van 49 minuten. Met de MICU-ambulance zou je daar drie keer zo lang over doen. Het levert een tijdswinst op van gemiddeld 80 minuten per patiënt, enkele reis. In totaal waren er 545 contacturen met de patiënt in de heli. De meest verre vlucht was naar Hamburg, dat is 449 kilometer door de lucht.

Nu vanuit Leeuwarden

In 2020 startte de vliegoperatie vanuit Volkel, nu vindt deze plaats vanuit Leeuwarden. De RAV-Fryslan heeft in verband met het onderhoud van de reserve-helikopter tijdelijk de Waddenheli beschikbaar gesteld voor het transport. Met deze helikopter wordt nu het IC-vervoer én het patiëntenvervoer vanaf de Wadden gedaan. Initiatiefnemer Geert-Jan van Geffen, anesthesist in het Radboudumc: ‘We zijn daar ontzettend dankbaar voor, want zo kan het IC-vervoer door de lucht toch doorgaan.’

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen